تاریخچه ۳۰ساله تبلت ها

علامتگذاری هایی که از نقاشی های روی دیوار غارها از ۳۰ هزار سال پیش به جا مانده, ثابت می کند که نوشتن و کارکردن روی یک صفحه مسطح یکی از آرزوهای دیرینه انسان است

علامتگذاری‌‌هایی که از نقاشی‌های روی دیوار غارها از ۳۰ هزار سال پیش به جا مانده، ثابت می‌کند که نوشتن و کارکردن روی یک صفحه مسطح یکی از آرزوهای دیرینه انسان است. شاید به جرات بتوان گفت که «تبلت‌ها» به همین دلیل است که در دنیای پرزرق و برق فناوری و مملو از انواع ابزارهای ارتباطی بزرگ و کوچک محبوبیت بسیاری یافته‌اند.

تبلت‌های امروزی در عین زیبایی و ضخامت بسیار کمی که دارند، عمقی وسیع برای انجام کارهای مختلف دارند. در گذشته افراد به این تبلت‌ها به عنوان ابزاری برای سرگرمی و بازی نگاه می‌کردند، اما این وسیله امروز براحتی می‌تواند جایگزین کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ شود. کار کردن با تبلت‌ها در گذشته نیاز به قلمی داشت و می‌توان گفت که نمی‌توانستند حس واقعی را به انسان بدهند، اما تبلت‌های امروزی کاملا لمسی هستند و دیگر نیازی به قلم ندارند. از همین رو روز به روز به محبوبیت آنها افزوده می‌شود. چنانچه مرکز تحقیقاتی فارستر پیش‌بینی کرده که میزان فروش این ابزارها تا پایان سال میلادی جاری از ۲۶ میلیون واحد خواهد گذشت و تا سال ۲۰۱۵، تعداد کاربران تبلت‌ها با ۱/۸۲ درصد رشد خواهد داشت. تبلت‌ها هم همانند هر ابزار دیگری مراحلی را طی کرده‌اند و امروزه به شکل و شمایلی که هم‌اکنون می‌بینیم، درآمده‌اند. در ادامه به بررسی روند تکامل این ابزارها می‌پردازیم:

● داینابوک

شرکت سازنده: هیچ‌وقت به تولید نرسید

سال تولید: ۱۹۶۸ (سالی که ایده آن مطرح شد)

کامپیوتر مسطحی را تصور کنید که همانند نوت‌بوک است و کمتر از ۲ کیلوگرم وزن دارد و از طریق فناوری صفحه نمایش لمسی و یک صفحه کلید که به صورت کشویی وجود دارد، کار می‌کند. تصور این ابزار در دنیای امروزی چندان کار سختی نیست، اما در سال ۱۹۸۶، یعنی زمانی‌که آلن کای در حال پروراندن ایده‌های خود برای ساخت تبلت بود، این تصور غیرقابل باور بود. زمانی که ایده ساخت داینابوک به ذهن کای خطور کرد، وی در بخش فناوری شرکت زیراکس کار می‌کرد و مسوول برنامه‌نویسی و همچنین رابط کاربری بود. اما داینابوک هرگز ساخته نشد و کای سال‌ها بعد یعنی در سال ۱۹۷۲ جزییات طرحش را روی یک ورق کاغذ کشید و آن را «یک کامپیوتر شخصی برای کودکان تمام سنین» نامید.

● تبلت خجول

شرکت سازنده: اپل

سال تولید: ۱۹۸۳

اپل حتما خجالت‌زده می‌شود، اگر یاد تبلت اولیه خود یعنی Bashful (به معنی خجول) بیفتد، زیرا کلی درباره این تبلت حرف زد و هیچ‌وقت عرضه نشد. فقط عکس‌های نمونه مفهومی آن وجود دارد که نشان می‌دهد این تبلت همانند یک کامپیوتر مسطح است با یک صفحه کلید، فلاپی درایو و کیس قابل حمل.

این تبلت تازه سال گذشته با همکاری Frog Design ساخته شد. هارتموت اسلینگر، بنیانگذار Frog این ایده را با طرح سفید برفی برای اپل ساخت، رنگی که نخستین‌بار روی کامپیوتر Apple IIc امتحان شد و این برند را تا سال ۱۹۹۰ با این رنگ تعریف کرد.

● گریدپد

شرکت سازنده: گرید سیستمز

سال تولید: ۱۹۸۸

اگر گریدپد در وهله اول شبیه به گوشی‌های Palm باشد، جای تعجب ندارد. زیرا آبا و اجداد هر دوی آنها یک نفر است: جف هاوکینز. وی مدیر بخش طراحی ابزارهای قلمی است که ابتدا در Palm و بعد در Handspring شروع به کار کرد. گرید پد که براساس یک صفحه نمایش لمسی و با سیستم تشخیص دست‌خط کار می‌کرد، توسط هاوکینز طراحی شد. وی این ابزار را با استفاده از ماده گرافین که بعدها در تبلت نیوتون اپل و گوشی‌های پالم نیز به کار رفت، ساخت. گریدپد شاید قابل حمل بود، اما ۲ هزار و ۳۷۰ دلار قیمت داشت و کمتر کسی می‌توانست آن را خریداری کند. محبوبیت این ابزار نیز محدود به مراکز پزشکی و موسسات اجرای قانون می‌شد.

● فری‌استایل

شرکت سازنده: لابراتوار وانگ

سال تولید: ۱۹۸۹

لابراتوار وانگ با ساخت یک سیستم قلمی به بازار تبلت‌ها وارد شد. این ابزار به کاربران امکان می‌داد که روی فایل‌ها بنویسند یا از طریق یک گوشی موبایل‌ و به صورت صوتی یادداشت بنویسند و سپس این سند را ایمیل کنند. فری‌استایل یک نسخه کاربردی برای دفاتر کاری بود که در آن کارمندان مجبور به نوشتن اسناد بسیاری بودند. فری‌استایل یا به صورت قطعه به قطعه یعنی تبلت، قلم، کارت کاربری، نرم‌افزار، کابل، تلفن موبایل، فکس و اسکنر فروخته می‌شد یا به صورت بسته‌بندی.

● EO

شرکت سازنده: AT&T

سال تولید: ۱۹۹۳

EO محصول AT&T یک وسیله ارتباط شخصی تبلت مانند است که بیشتر شبیه به ابزاری است که در داستان‌های علمی - تخیلی دیده می‌شود. در آن زمان، این ابزار واقعا شبیه به ابزارهای علمی- تخیلی بود که به ابزارهای دیگری چون تلفن همراه، مودم، فکس، میکروفون، تقویم، برنامه پایگاه داده و ورد مجهز بود. دو فناوری مهم در این تبلت به کار رفته بود: سیستم عامل شرکت GO و ریزپردازنده Hobbit شرکت AT&T. این وسیله اصلا برای AT&T شانس نیاورد، زیرا دقیقا زمانی صاحب GO و EO شد که این وسیله با شکست روبرو شد، تقاضا برای این فناوری‌ها بشدت کاهش یافت و این شرکت به کلی بسته شد.

● آی‌پد

شرکت سازنده: اپل

سال تولید: ۲۰۱۰

می‌توان گفت که درباره آی‌پد اپل حرفی نیست که زده نشده باشد. آی‌پد پس از ورودش به بازار کاملا بازار تبلت‌ها را قرق کرد. گزارش کام‌اسکار که روی ترافیک تبلت در ۱۳ کشور جهان متمرکز است، نشان می‌دهد که سهم ترافیک (میزان عرضه) آ‌ی‌پد در این کشورها بالای ۹۵ درصد است. حتی با وجود رقابت بسیار و روزافزون سیستم‌های عامل و سخت‌افزار مربوط به تبلت‌ها، اپل هنوز هم توانسته جایگاه برتر خود را در بازار تبلت‌ها حفظ کند.

● تبلت پی‌سی

شرکت سازنده: مایکروسافت

سال تولید: ۲۰۰۲

بیل گیتس اصرار زیادی روی ساخت تبلت داشت و همیشه معتقد بود که برای جا نماندن از بازار رقابتی باید وارد بازار تبلت نیز شد. همین اصرارها هم باعث شد که در سال ۲۰۰۲، در نمایشگاه Comdex، زمانی که طراح نرم‌افزار مایکروسافت یعنی برت کیلی نمونه مفهومی از تبلت پی‌سی را به بازدیدکنندگان نشان می‌داد، گیتس درباره آن سخنرانی کند. این تبلت به فناوری تشخیص دست‌خط مجهز است و در واقع کامپیوتری است که تمام عملکردهایش در یک فرمت تبلت مانند با پردازش مرکزی ۵۰۰ تا ۶۰۰ مگاهرتزی، رم ۱۲۸ مگابایتی، هارد دیسک ۱۰ گیگابایتی و پورت‌های USB جمع شده‌ است. تبلت‌هایی مانند تبلت‌های شرکت Compaq و VieSonic که از سال ۲۰۰۲ شروع به عرضه شدند، از نسخه تبلت پی‌سی ویندوز XP استفاده می‌کردند، اما هرگز نتوانستند سهم زیادی از بازار را به دست آورند.

● XO

شرکت سازنده: بنیاد OLPC

سال تولید: ۲۰۱۲

«یک لپ‌تاپ برای هر کودک» برنامه‌یی است که در آن قرار است لپ‌تاپ‌های ارتقا یافته‌یی را با نام XO-۳ که زیر ۱۰۰ دلار قیمت دارد طراحی شده و در کشورهای توسعه‌یافته میان کودکان توزیع شود. این لپ‌تاپ با نور خورشید شارژ می‌شود و قابلیت اتصال به اینترنت ماهواره‌یی را دارد تا از این طریق کمبود منابع و زیرساخت‌هایی که شهروندان در مناطق دورافتاده یا محروم با آن مواجه هستند، حذف شود. نخستین‌بار ایده لپ‌تاپ XO-۳ به ذهن آلن کای رسید، البته وی نام تبلت خود را داینابوک گذاشته بود. قطع نظر از نیازهای عملکردی مربوط به یک کامپیوتر، کتابخوان الکترونیکی و دوربین، تبلت واقعا می‌تواند به صرفه باشد. گفتنی است نیکولاس نگروپونته بنیانگذار یک لپ‌تاپ برای هر کودک است و زمانی که برای عرضه این لپ‌تاپ‌ها وعده‌اش را داده سال ۲۰۱۲ است. البته این برنامه ضرب‌الاجل خود را در پروژه‌های قبلی از دست داده است.

● نیوتون

شرکت سازنده: اپل

سال تولید: ۱۹۹۳

اگر ضرب‌المثل «هر چه بیشتر سعی کنید، بیشتر شکست می‌خورید»، را شنیده باشید، حتما درک خواهید کرد که چرا اپل برای دومین بار در خط زمانی تبلت ظاهر شد و می‌توانید حدس بزنید که چه اتفاقی افتاد. نیوتون اپل یک دستیار دیجیتال شخصی یا PDA (کامپیوتر جیبی که فاقد صفحه کلید است و اکثرا در کارهای تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد) است که می‌خواهد ادای تبلت را دربیاورد. تیم سازنده نیوتون در ابتدا روی ابزاری کار می‌کردند که فیگارو نام داشت. دلیل ساخت فیگارو، طراحی یک ابزار با صفحه نمایش حساس به لمس و ماتریسی بود. قیمتی که برای این ابزار در نظر گرفته شد شش هزار دلار بود. توسعه این تبلت باعث روی دادن تحولاتی در صنعت تبلت‌سازی شد که در نهایت به کام شرکت‌های دیگر تمام شد. اپل به جای ساخت یک تبلت، دو بار تبلت ساخت و بار دیگر روی پروژه‌یی متمرکز شد که ابزاری سبک‌تر، قابل حمل‌تر و ارزان‌قیمت‌تر از فیگارو بود. این تبلت همان نیوتون بود.

نسترن صائبی