مرتضی ممیز

مرتضی ممیز زاده ۴ شهریور سال ۱۳۱۵ در تهران, درگذشت ۵ آذر سال ۱۳۸۴, گرافیست ایرانی است

مرتضی ممیز زاده ۴ شهریور سال ۱۳۱۵ در تهران، درگذشت ۵ آذر سال ۱۳۸۴، گرافیست ایرانی است.

● زندگی

ممیز در سال ۱۳۴۴ از دانشکده هنرهای زیبای تهران فارغ‌التحصیل شد و سه سال بعد گواهینامه ی طراحی غرفه و ویترین و معماری خود را از مدرسه عالی هنرهای تزیینیِ پاریس دریافت کرد. دوره اخذ لیسانس ممیز ۱۱ سال به طول انجامید و ممیز در این دوره به کارهای مختلفی چون کار در آتلیه گرافیکی و... مشغول بود. در سال ۱۳۴۸ پیشنهاد ایجاد رشته گرافیک را به دانشکده هنرهای زیبا ارائه نمود. بنیانگذاری این رشته برای دانشجویان هنر باعث گردید تا سیستم ناقص گرافیک جان بگیرد و تلاشی را آغاز کند. تا این سال ممیز به غیر از طراحی گرافیک برای کتابها و پوسترها، تلاشی را تحت عنوان مدیرهنری در مجلاتی چون ایران آباد، کتاب هفته، کیهان هفته، فرهنگ، کاوش، نگین آغاز نمود. مجلاتی که نحوه و سبک کاری ممیز را در جامعه تثبیت و معرفی نموده است. آثار ممیز در این دوره در کتاب هفته به چنان پرکاری و دوره ی خلاقی بدل می گردد که نام ممیز را به عنوان گرافیستی مولف و کم نظیر بر سر زبانها می اندازد. همچنین ادامه کار ممیز در نشریات فرهنگ و نگین، راه را برای ورود گرافیستهای جوان و نوجوی دهه ی ۴۰ مانند فرشید مثقالی باز کرد. آثار روی جلد ممیز برای نشریه کتاب هفته نمونه هایی از چاپ (سیلک و لیتوگرافی) موفق و خلاقانه ای است که ارزشهای گرافیکی بسیار مفیدی را با خود به همراه دارد. وی در همان سالها یکی ازمهمترین اثر مدرن تاریخ معاصر را با طراحی چاقوهای واژگون شکل داد. اثر چاقوهای او اجتماعیترین اثر است که از دهه ۴۰ به بعد پدید آمده است. مرتضی ممیز در طول نیم قرن فعالیت هنری خود در ایران و عرصه هنر بین‌المللی، در احیا و ابداع هنر گرافیک در ایران و پیشبرد و گسترش فرهنگ ملی و سنت‌های هنری نقش بارزی داشت. وی آذرماه سال ۱۳۸۳ به‌عنوان استاد برجسته‌ی فرهنگستان هنر، در مراسمی، ازسوی سیدمحمد خاتمی (رئیس‌ جمهور وقت) تجلیل شد. ممیز در سالهای پایانی عمر خویش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد و از ۲۳ آبان‌ماه ۱۳۸۴ برای تازه‌ترین دور شیمی‌درمانی، در بیمارستان آبان تهران بستری شده بود که چند روز بعد حالش رو به وخامت نهاد و سرانجام در سن ۶۹ سالگی روز شنبه پنجم آذر ماه ۱۳۸۴ برابر ۲۶ نوامبر ۲۰۰۵ درگذشت. پیکر مرتضی ممیز، هفتم آذر‌ماه، تشییع و در باغبان‌کلا، واقع در کردان کرج، به خاک سپرده ‌ش

● مسوولیتها

الف) مدیریت گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران،

ب) مدیریت و طراحی هنری جشنواره بین‌المللی فیلم تهران(۱۳۵۲-۱۳۵۶)

ج) ریاست هیات مدیره انجمن طراحان گرافیک،

د) ریاست دوسالانه‌های گرافیک ششم، هفتم و هشتم،

و) مشاور هنری کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران

هـ) ریاست کمیته ایرانی طراحان گرافیک دنیا (AGL)

● نمایشگاه‌ها

وی در طول فعالیت‌های هنری خود بیش از ۱۰ نمایشگاه اختصاصی و بیش از ۷۰ نمایشگاه گروهی در ایران و سایر کشورهای جهان برپا کرد و طراحی گرافیکی و تهیه پوستر برای صدها جلد کتاب و نشریات مختلف توسط او انجام گرفت.

● کتابشناسی

الف) طراحی، نقاشی در سه جلد (‌۱۳۵۱)

ب) طراحی تزیینی (‌۱۳۵۴)

ج) نشانه‌ها (نمونه کارهای شخصی) (‌۱۳۶۲)

د) طراحی اعلان (‌۱۹۸۴)

و) تصویر و تصور (‌۱۳۶۸)

هـ) طراحی روی جلد (‌۱۳۶۸)

ی) طراحی روی جلد (مجموعه آثار) (‌۱۳۸۲)

ر) نیم قرن کار (مجموعه آثار) (‌۱۳۸۳)

● فیلم شناسی

طراحی و کارگردانی سه فیلم انیمیشن برای فستیوال فیلم‌های کودکان کانون پرورش فکری تهران در سال‌های ‌۵۲ـ‌۱۳۵۰ با عنوانهای:

الف)آنکه عمل کرد و آنکه خیال بافت(۵۰)

ب) یک نقطه ی سبز(۵۱)

ج) سیاه پرنده(۵۲)

● سایر فعالیت‌ها

الف) طراح گرافیك و مدیر هنری مجلات:

۱) ایران آباد(۱۳۳۹)

۲) گفتگو(۱۳۳۷-۱۳۸۴)،

۳) كیهان هفته(۱۳۴۰-۱۳۴۱)،

۴) مجله كاوش(۱۳۴۲- ۱۳۴۳)،

۵) نگین(۱۳۴۴)،

۶) فرهنگ و زندگی(۱۳۴۸-۱۳۵۰)،

۷) رودكی(۱۳۵۰_۱۳۵۷)،

۸) سینما(۱۳۵۳_۱۳۵۴)،

۹) كلك(۱۳۶۹_۱۳۸۴)،

۱۰)نگاه نو(۱۳۷۰-۱۳۷۸)،

۱۱) شریف(۱۳۷۲-۱۳۸۰)،

۱۲) پیام امروز(۱۳۷۳-۱۳۷۹)،

۱۳) زمان(۱۳۷۳-۱۳۷۹)

و ...

ب) طراح صحنه و لباس چهارده نمایشنامه در تالارهای نمایش تهران

ج) طراح صحنه و لباس فیلم های ستارخان و طبیعت بی جان

د) طراح نور نمایشنامه های بازگشتی نیست و دندون طلا و اطاق خصوصی

‌● افتخارات و جایزه‌ها

الف) جایزه بهترین طراحی کتاب کودک سال‌های ‌۴۵ـ‌۱۳۴۲

ب) مدال رتبه اول دانشجوی ممتاز دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (‌۱۳۴۴)

ج) برنده مدال طراحی نمایشگاه بین‌المللی طراحی ژوونیزی فرانسه (‌۱۹۶۶)

د) طراح شاعر برای طراحی پوسترهای سینمایی فستیوال سینمایی کان (‌۱۹۷۵)

و) جایزه و مدال بهترین پوسترهای سینمایی جشنواره فجر تهران (‌۱۳۶۵، ‌۱۳۶۶ و ‌۱۳۶۹)

هـ)جایزه بهترین آثار طراحی نشانه‌های دهه ‌۸۰ میلادی (‌۱۹۹۰)

● منابع

۱) خبرگزاری دانشجویان ایران

۲) http://star-۳.blogsky.co

۳) http://www.farsi.se/