چگونه ایمنی فرزندمان را تقویت کنیم

از ریزمغذی ها و آلرژن ها تا ورزش و واکسیناسیون

سیستم ایمنی بدن، سدی واقعی در برابر عفونت‌هایی است که همواره در زندگی روزمره با آنها مواجه هستیم. بنیاد اصلی این سیستم از کودکی گذاشته و تقویت می‌شود. در طول بارداری، مادر ایمونوگلوبولین‌های G و IgE را به جنین منتقل می‌کند اما در چند ماه نخست تولد، این پادتن‌ها از بین می‌روند...

به دنبال شیردهی، ایمونوگلوبولین‌های IgE از طریق شیر به بدن نوزاد راه می‌یابند. این پروتئین‌ها نقشی اساسی در دفاع از بدن نوزاد در برابر عفونت‌ها دارند. غیر از IgE، شیر لنفوسیت‌هایی را به بدن کودک منتقل می‌کند که درواقع سلول‌های ایمنی هستند و در دستگاه گوارش تجمع پیدا می‌کنند. بدن کودکان از ۳ سالگی به بعد، خود ساخت سلول‌های ایمنی را آغاز می کند اما کودکان به علت سیستم ایمنی ضعیف و حساس، شانس موفقیت کمتری در مبارزه با عوامل خارجی و بیماری‌زا دارند، بنابراین والدین باید ‏با رعایت چند نکته ساده، سیستم ایمنی کودکشان را تقویت و به کودک برای پیروزی در این مبارزه کمک کنند.

● ریزمغذی‌ها

بدن برای تولید لنفوسیت‌ها و پادتن به برخی موادغذایی و ویتامین‌ها نیاز دارد. برخی ریزمغذی‌های ضروری عبارتند از:

ویتامین A: بدن از ویتامین A برای تولید لنفوسیت‌ یا همان گلبول‌های سفید استفاده می‌کند. بدون وجود این ویتامین،‌ لنفوسیت‌ها به‌طور مناسبی منسجم نمی‌شوند یا ممکن است تعداد و کیفیت آنها پایین باشد. مصرف ۳/۰ تا ۸/۰ میلی‌گرم از ویتامین‌ها در روز برای کودکان زیر ۱۸ ماه توصیه می‌شود.

ویتامین B۶: این ویتامین محرک تولید و فعالیت لنفوسیت‌های B و T است.

روی و ید: این مواد معدنی در تولید و انسجام لنفوسیت‌ها نقش دارند. مصرف ۶ تا ۱۳ میلی‌گرم روی در روز برای کودکان زیر ۱۶ ماه توصیه می‌شود.

اسیدهای چرب ضروری: اسیدهای چرب ضروری به ارسال لنفوسیت‌ها و فعالیت همزمان آنها با گلبول‌های قرمز کمک می‌کنند.

ویتامین C: تمام میوه و سبزی‌های زمستانه غنی از ویتامین C هستند و این بی‌حکمت نیست؛ ویتامین C با تاثیر بر سیستم ایمنی، آن را تقویت می‌کند و مانع ابتلای فرد به انواع عفونت‌ها و بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی، آنژین، برونشیت، فارنژیت و... می‌شود. مصرف ۵۰ تا ۱۱۰ میلی‌گرم ویتامین C در روز برای کودکان زیر ۱۸ ماه توصیه می‌شود.

آهن: یکی از مشکلات بیشتر کودکان، کم‌خوابی است. کودکان معمولا صبح‌ها زود از خواب بیدار می‌شوند و شب دیروقت به خواب می‌روند و در طول روز مرتب جنب‌وجوش دارند و خسته می‌شوند. کمبود آهن و منیزیم هم می‌تواند باعث خستگی و تداوم این حالت در کودک شود. وقتی کودکی خسته است، سیستم ایمنی او ضعیف می‌شود و در مواجهه با هر میکروبی، از پا درمی‌آید.

آنتی‌اکسیدان‌ها: آنتی‌اکسیدان‌ها در واقع مجموعه‌ای از ویتامین C ،E، بتاکاروتن، سلنیوم، زینک و پلی‌فنول‌ها هستند. این ترکیب‌ها توانایی بدن برای مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها را افزایش می‌‌دهند و مانع ضعیف‌شدن سیستم ایمنی هنگام آلودگی هوا، مواجهه با اشعه‌ماورای‌بنفش خورشید و... می‌شوند. تخم‌مرغ، کره و سایر مواد لبنی‌ حاوی ویتامین A هستند. روغن‌های گیاهی، جوانه‌گندم، تخم‌مرغ و سبزی‌های برگ‌سبز غنی از ویتامین E و ماهی و میوه‌های دریایی، جگر، گوشت‌قرمز و میوه‌های خشک مثل بادام و گردو منبع خوب زینک و سلنیوم هستند. اگر می‌‌خواهید در کنار بشقاب غذایتان یک منبع خوب آنتی‌اکسیدانی داشته باشید، می‌توانید از سبزی‌هایی مثل گوجه‌فرنگی، کلم، اسفناج، کلم‌بروکلی و فلفل‌قرمز استفاده کنید.

مس: مس یکی از عناصر ضروری است که خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی‌کنندگی دارد. مس با تحریک تولید سلول‌های ایمنی، مانع رشد و انتشار باکتری‌ها و ویروس‌ها در بدن می‌شود و میزان جذب آهن را از دستگاه گوارش بالا می‌برد و به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. به این ترتیب اکسیژن‌رسانی بهتری انجام می‌شود.

آب: مطمئن شوید کودکتان به اندازه کافی آب دریافت می‏کند. آب، مواد سمی را از بدن دفع می‏کند و از بار سیستم ایمنی می‏کاهد و به عملکرد بهتر آن کمک می‏کند.

فیبرها: نداشتن تعادل در فلور میکروبی روده، باری اضافی به سیستم ایمنی بدن تحمیل و قدرت سیستم ایمنی را در مبارزه با باکتری‏های بیماری‏زا تضعیف می‏کند. یکی از علل رایج عدم تعادل باکتریایی در روده کودکان، مصرف بی‏رویه آنتی‏بیوتیک‏ها، کمبود فیبرهای غذایی و مصرف شیر خشک است. این عدم تعادل در کودکان به‌صورت تولید گازهای زیاد، دوره‏های مکرر و متوالی اسهال یا یبوست و گاهی مشکلات پوستی نمایان می‏شود. پوست یک ارگان دفعی است که در اغلب موارد، اختلال‌ در عملکرد روده‏ها روی آن تاثیر می‏گذارد. برای حفظ تعادل باکتریایی در روده، باید به کودک به مقدار کافی مواد غذایی حاوی فیبرهای محلول مثل میوه‏ها، سبزی‏ها و غلات در آب داده شود. بعد از یک دوره درمان آنتی‏بیوتیکی، باید به دقت به دریافت فیبرهای محلول در آب توجه بیشتری داشت.

● آلرژن‌ها

مواد حساسیت زا یا آلرژن‏ها را به موقع شناسایی کنید. اگر کودک به برخی مواد غذایی حساسیت نشان داد، باید آنها را شناسایی و از برنامه غذایی‌اش حذف کرد. حساسیت‌‏ها سیستم ایمنی بدن را خسته می‏کنند و آن را از ایفای عملکرد و نقش اصلی خود که مبارزه با عوامل بیماری‏زاست، باز می‏دارند.

● واکسیناسیون

از ۳ سالگی به بعد، بدن کودک می‌تواند پادتن‌های موردنیازش را بسازد اما برای این کار باید در معرض ابتلا به برخی بیماری‌ها قرار بگیرد. اینجاست که واکسیناسیون نقش مهمی ایفا می‌کند. درواقع واکسن‌ها به بدن کودک فرصت می‌دهند در مواجهه با باکتری‌های ضعیف‌شده قرار بگیرد و پادتن بسازد. مثلا واکسن سرخک، درواقع ویروس ضعیف‌شده‌ای است که بدن کودک به‌راحتی برای مقابله با آن پادتن می‌سازد در نتیجه دیگر به سرخک مبتلا نخواهد شد.

● حرف آخر

قدرت سیستم ایمنی کودکان به شیوه زندگی و نوع تغذیه کودک بستگی دارد. کودکانی که در مهد نگهداری می‌شوند یا خانواده‌ای پرجمعیت دارند، بیشتر در معرض میکروب‌ها و باکتری‌ها قرار دارند. میزان پادتن موجود در بدن این کودکان، به مراتب بیشتر از کودکانی است که در محل‌های کم‌جمعیت زندگی می‌کنند و هنگام ورود به مدرسه کمتر در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند. کودکان گروه دوم، در کودکی کمتر بیمار می‌شوند و ذخیره پادتن پایین‌تری دارند و با ورود به مدرسه، احتمال ابتلای آنها به انواع بیماری‌ها بیشتر است.

منبع: Famili.fr

ترجمه:سمیه مقصودعلی