ایران و انتخابات عراق مهر ه ای به نام شعلان

انتخابات عراق در حالی نزدیك می شود كه نگرش گروه های نظامی و شبه نظامی به این انتخابات مهم در حال دگردیسی است

هر چند این دگردیسی در مقطعی دنبال می شود كه خونریزی در آن هنوز حرف اول را می زند ولی به هر حال و با توجه به وقایع یك سال گذشته روند تدریجی حركت گروه ها به سمتی است كه فاكتور نظامی را كنار گذاشته و خواسته های خود را سیاسی تر دنبال كنند. آخرین حركت سیاسی آمیخته با نظامی ترور نماینده آ یت الله سیستانی بود كه سخنگوی وزارت خارجه نیز بلافاصله آن را محكوم كرد.در نقاطی كه در نظام سیاسی عراق و اوضاع پس از سقوط صدام از آنها به عنوان نقطه كور یاد می شود یك نفر از همه بیشتر سعی در جبهه گیری دارد و او كسی نیست جز حازم شعلان وزیر دفاع دولت موقت عراق كه شیعه سكولار و از بقایای حزب بعث عراق است. نخستین باری كه حازم شعلان علیه ایران صحبت كرد خبر اول رسانه ها بود و همه از چند سو به آن واكنش نشان دادند اما به تدریج اظهارات و شلوغ بازی های شعلان به جایی رسیده كه حتی سخنگوی وزارت خارجه ایران توصیه می كند بهتر است حرف های او را جدی نگرفت و از كنار آن گذشت. حازم شعلان بر اتهامات خود هر چند یك بار آنقدر تكرار می كند كه تصور مخاطبان را به سمتی دیگر می برد: این كه شعلان نماینده بخشی از گروه های سیاسی عراق است كه مخالف هرگونه مراوده، ارتباط و گفت وگو و گسترش همكاری با ایران هستند.نظام بعثی عراق و جنگ هشت ساله بین دو كشور همان گونه كه تفكرات رادیكالی را در جامعه سیاسی عراق افزایش داده مخالفان رادیكالی نیز پرورش داده است. فراتر از آن می توان این گونه تعبیر كرد كه در حال حاضر یك «فوبیای» دوطرفه بین دو كشور جریان دارد. هر چند نظام سیاسی ایران بر عنصر عقلانیت تكیه كرده و به سمت رابطه مسالمت آمیز می رود، اما در سوی دیگر و در عراق آنچه وجود ندارد عنصر عقلانیت است و در حال حاضر تمامی جهت گیری های سیاسی در عراق مبتنی بر نظرات شخصی، عقاید احساسی و غیرواقعی و حساب و كتاب های از قبل مانده و تسویه حساب نشده است. پیش از این تصور می شد مقامات عراقی و افراد حاضر و صاحب مسئولیت در دولت موقت به سرعت شعلان را ساكت كرده یا او را دعوت به نوعی دیگر از واكنش كنند اما او كه مانند ذره بین محل تجمع آرای ضد ایرانی و فوبیای شیعه است، گویی فقط روش خود را دنبال می كند. این حركت ذره بینی شعلان از سوی افراد صاحب قدرت و گروه هایی صادر می شود كه همگی به لحاظ جامعه شناختی ترس قانون سوم نیوتن را دارند و اینكه مبادا پس از یك دوره حدود ۴۰ ساله حكومت سنی حزب بعث حالا اوضاع برعكس شود. شعلان در حساس ترین زمان و پس از كنفرانس همسایگان عراق در شرم الشیخ مصر در عراق و به خبرنگاران گفت كه هدف این است كه تمام گروه ها در انتخابات شركت كنند اگر طرف های متخاصم با انتخابات عراق بگذارند. هنگامی كه بیشتر مورد پرسش قرار گرفت باز به بحث دشمن و دخالت ایران و سوریه بازمی گردد. به گزارش «دیلی فوكوس» آنگاه كه از شعلان پرسیدند چرا فقط به ایران اتهام می زند و به جای آن با ایرانی ها به صورت مستقیم صحبت نمی كند، گفت: «ایران به دنبال گفت وگو های دوطرفه نیست و به جای آن به دنبال حكومت بر عراق است.» در همین حال شعلان به مرز ۱۵۰۰ كیلومتری مشترك ایران و عراق اشاره می كند و می گوید تمام مرز را می بندیم و فقط چند نقطه را با امنیت كامل باز نگه می داریم. حتی شعلان حاضر نشد پس از اجلاس امان در اردن كه با بایكوت وزیر خارجه ایران همراه شده بود نظر خود را عوض كند و گفت كه باید وزرای خارجه همسایه عراق در مقابل ایران موضع بگیرند. این بار اندكی تند روی خود را زیاد كرد و گفت: «گفت وگو با ایران كافی نیست چرا كه ایرانی ها مایل به كنترل عراق هستند.»از این سخنان شعلان بوی همان سخنانی به مشام می رسد كه یك زمان با قادسیه صدام همراه بود. نقش پنهان وزیر دفاع دولت موقت عراق را باید در روابط ویژه او با آمریكایی ها جست. شعلان نزدیك ترین فرد به نیرو های نظامی در عراق است. صبح با آنها صبحانه می خورد و تا ظهر با آنها جلسه دارد و عصرها را نیز در كمپ های نظامی می گذراند و امور آموزش نیرو های نظامی عراق زیرنظر آمریكایی ها را بررسی می كند. یك نگاه دیگر نشان می دهد كه همین اظهارات شعلان كه از نظر ما می تواند بی سروته باشد، اما گویا رشته ای دیگر را دنبال می كند. اردن تا سال گذشته و حتی در زمان حضور ملك عبدالله در تهران قصد داشت نقش میانجی میان روابط ایران و آمریكا را دنبال كند اما همین چند هفته پیش ناگهان ملك عبدالله در یك تغییر موضع همان حرف هایی را زد كه تا پیش از این شعلان زده بود. این حركت تدریجی نشان از یك برنامه می توان گفت حساب شده را دارد. همكاری پادشاه اردن با موجود نافرمانی چون شعلان بعید نیست كه اندكی بعد به یك حركت گسترده تر تبدیل شود. حركتی كه آمریكایی ها بیش از همه از آن نفع می برند فارغ از اینكه در حال حاضر این فقط ایران و آمریكا هستند كه به یك تفاهم عمقی برای برگزاری انتخابات در موعد مقرر رسیده اند و بر عكس این حازم شعلان است كه می گوید شاید بهتر باشد موعد انتخابات را به تعویق انداخت. پیش از این هفته نامه الاهرام گزارش داده بود كه شاید این شلوغی ها به نفع دیپلمات های مصری باشد كه در تلاشند رابطه خوبی بین دولت آینده عراق و فلسطین ایجاد كنند. هر چه باشد دیپلمات های اسرائیلی نیز در این میان آرام نمی نشینند و هر چه دشمنان آنها در جامعه اعراب كمتر باشد برای آنها بهتر است و منطقی است كه از حالا به فكر باشند چگونه می توان با دولت آینده عراق كنار آمد. هر چه باشد آنها هم از یك خصم قدرتمند چون صدام راحت شده اند و نمی خواهند اوضاع بار دیگر برای آنها بحرانی شود. دیوید كلانكر محقق انجمن مطالعات خاورمیانه لندن پیش از این در یك تحلیل از موقعیت عراق به عنوان فرصت طلایی برای بسیاری از كشو ها نام برده بود. فرصتی طلایی برای تمامی طرف هایی كه از صدام آسیب دیده اند كه در آن جبهه باید ایران و اسرائیل را قرار داد. اما تمركز بر علاقه ایران و خواست این كشور برای روی كار آمدن حكومتی مانند خود كاملاً غیرمنطقی و غیرمعقول است. سوریه و عراق هم یك نوع نظام حكومتی داشتند اما هیچ نفعی از این كار نبردند و حتی سوریه در جنگ ایران و عراق ترجیح داد با ایران همكاری كند. حازم شعلان البته كم هوش نیست اما مهره ای در دست یك جریان است كه باید با حضور مخالف بعدی پس از ملك عبدالله بیشتر به آن پرداخت.