به راست راست

تبعیض و تعصب دینی و نژادی در اروپا و آمریکا در حال گسترش است و این امر, نظام سیاسی و امنیتی دنیا را با چالش مواجه می کند

تبعیض و تعصب دینی و نژادی در اروپا و آمریکا در حال گسترش‌ است و این امر، نظام سیاسی و امنیتی دنیا را با چالش مواجه می‌کند.

قتل عام اخیر نروژ که عامل آن جوان ۳۲ ساله راست‌‌گرا و دارای عقاید ضد اسلامی است، زنگ خطری را برای دنیایی که بیگانه هراسی مفرط و افزایش تصاعدی تبعیض، تعصب و نفرت را در اروپا و آمریکا نادیده گرفته به صدا درآورده است.

راست‌گرایی افراطی مسیحی (Far Right)، بار دیگر در اروپا در حال زنده شدن است و این امر چالشی جدّی برای نظم اجتماعی این قاره به وجود می‌آورد.

افراد یا گروه‌هایی که جزو این دسته هستند، تندرو و دارای عقیده برتری افراد یا گروهی بر فرد یا گروه دیگرند و برابری اجتماعی را به طور کامل نقض می‌کنند. سیاست راست افراطی از تبعیض نژادی حمایت می‌کند و اشرافیت‌‌گرایی، بومی پرستی، نژاد پرستی و بیگانه هراسی را دربرمی‌گیرد و ایدئولوژی آن مبتنی بر فاشیزم، نازیزم و فرا‌ملی‌‌گرایی است. احزاب راست افراطی مسیحی از دهه ۹۰ میلادی در چندین کشور اروپایی شکل گرفته‌اند و احساسات آنان که به واسطه ترکیبی از ضد اسلام‌ گرایی، تعصب ضد مهاجرت و افزایش مشکلات اقتصادی به وجود آمده، در حال گسترش‌اند.

● بازگشت راست‌‌گرایی افراطی

راست‌‌گرایی افراطی، پس از جنگ جهانی دوم و سرکوب نازی‌ها در اروپا کمرنگ شد و جامعه در برابر برابری نژادی، چند فرهنگی و مهاجرت پذیری بردباری بیشتری یافته بود. با توجه به کمبود نیروی کار پس از جنگ، سیل مهاجرت از آفریقا و خاورمیانه به اروپا آغاز شد. اما با گذشت زمان، تلفیق قومی و نژادی در برخی کشورهای اروپایی، به دلیل اختلافات گسترده در شیوه زندگی و فرهنگ گروه‌های قومی مختلف، به یک درد سر تبدیل شد و به تدریج زمینه‌های بیگانه هراسی را در این کشورها به وجود آورد.

پس از حمله ۱۱ سپتامبر، سیاستمداران راست افراطی، مسیحیان و یهودیان تندرو، احزاب سیاسی ضد مهاجرت مسلمانان و همچنین برخی رسانه‌ها، به اسم آزادی بیان، اقدامات اقلیت بسیار کوچکی از جنگ طلبان مسلمان را به پای اکثریت مسلمانان به حساب آورده و شرایط را برای انتشار سریع افراط‌گرایی سیاسی و مذهبی و اسلام هراسی به وجود آوردند. در نتیجه، یک سرطان اجتماعی که کالبد دمکراتیک جوامع اروپایی و آمریکایی را مورد تهدید قرار داده، گسترش یافته و نه تنها آرامش و امنیت مسلمانان، بلکه همان طور که حملات نروژ نشان می‌دهند،‌ زندگی کل شهروندان جهان را تحت تأثیر قرار داده است.

علاوه بر آن، در سال‌های اخیر، رکود اقتصاد اروپا به عنوان کاتالیزور جدیدی برای راست‌‌گرایی افراطی مورد استفاده قرار گرفته است. بحران مالی و افزایش شدید نرخ بیکاری موجب شده احساس ضد بیگانگی در مردم اروپا بیشتر به وجود آید.

● اسلام هراسی و نفرت در کلام

این روزها جایی در رسانه‌ها، نسخ چاپی و اینترنت نیست که از "کلام نفرت آور" (Hate Speech)، با تمرکز بر اقدامات و بیانیه‌های افراطی مذهبی و سیاسی، به منظور تقویت اسلام هراسی استفاده نشود. کلام نفرت آور، هر گونه سخنرانی، ژست، رفتار، نوشته یا نمایشی را دربرمی‌گیرد که به هدف بی‌ارزش کردن فرد یا گروهی، بر اساس برخی ویژگی‌های آن فرد یا گروه مانند نژاد، جنسیت، قومیت، ملیت و مذهب صورت می‌گیرد. کلام نفرت آور غیرقانونی است، زیرا بروز خشونت یا عمل تبعیض آمیز را تحریک می‌کند.

جهان‌بینی ایدئولوژیکی آندرس برینگ بریویک - عامل فجایع نروژ - همان گونه که دست نوشته‌های وی نشان می‌دهند، به شدت تحت تأثیر اسلام هراسی آمریکایی و اروپایی و همچنین روزنامه‌ها و رسانه‌های مهمی مانند ویکلی استاندارد، تلویزیون فاکس، نیویورک پست، وال استریت ژورنال، ساندی تلگراف و مانند آنها شکل گرفته است. بسیاری از نویسندگان راست افراطی در این رسانه‌ها،‌ در همکاری با هم،‌ به سیاست گذاران مشاوره می‌دهند.

اسلام هراسی، مانند یهود ستیزی، به راحتی و در آینده نزدیک از بین نمی‌رود. احزاب سیاسی ضد مهاجرت مسلمانان در کشورهای اروپایی، در انتخابات پارلمانی خود دست به اقداماتی در این راستا زده‌اند. در آمریکا، همان طور که انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸، انتخابات کنگره‌ای سال ۲۰۱۰ و تشنجات ضد مساجد و ضد دین اسلام نشان داده‌اند، اسلام هراسی به یک جریان اصلی تبدیل شده است. با این حال، نظر سنجی‌ها نشان می‌دهند، هم در اروپا و هم در آمریکا، اکثریت مسلمانان همانند دیگر شهروندان با جوامعشان ادغام و یکپارچه شده‌اند، اما کلام و جرایم نفرت آور علیه مسلمانان در حال افزایش‌اند.

● نظام سیاسی اروپا در خطر

موج راست‌‌‌‌گرایی مسیحی، نظم سیاسی را در اروپا تحت تأثیر قرار داده است. برخی احزاب راست‌‌گرای افراطی در پارلمان‌ها راه یافته‌اند و برخی، حتی پست‌هایی در کابینه دولت دارند که کشورشان را ملزم به اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه در قبال تغییرات فرهنگی می‌کنند. سازمان‌های راست‌گرای افراطی، مانند ملی‌‌گرایان مستقل، متناوباً تظاهرات خشنی را در خیابان‌ها آغاز کرده‌ و تهدیدی برای زندگی مردم ایجاد می‌کنند. در سال ۲۰۰۸، تنها در آلمان بیش از ۲۰ هزار جرم از سوی راست‌‌گرایان رخ داده است. در دانمارک، هلند، فنلاند، فرانسه، آلمان، اتریش و بسیاری دیگر از کشورهای اروپای غربی، لحظه به لحظه خبرهایی از‌ گرایش جریان‌های سیاسی به راست‌‌گرایی افراطی شنیده می‌شوند که این امر، نیروهای پلیس و همچنین گروه‌های مسلمان را نگران کرده است.

حملات خونین نروژ هشداری بودند به کل اروپا، مبنی بر آن که موج راست‌‌گرایی از خط قرمز خود گذشته و با حرکت به سوی افراط‌‌‌گرایی، زندگی مردم و جامعه را به خطر می‌اندازد. دولت‌ها، سیاست گذاران، رسانه‌ها، مؤسسات آموزشی و رهبران دینی، همگی نقش حیاتی برای مقابله با این گفتارها و ایدئولوژی‌های تبعیض آمیز دارند.