بررسی پردازنده ها

● راهنمای كاربران، برای خرید پردازنده یك كامپیوتر خانگی

هركامپیوترخانگی، یك پردازنده یا CPU دارد كه مغزكامپیوتربه حساب می‌آید. در سال‌های پیش برای خرید یك كامپیوتر جدید نیازبه اطلاعاتی در مورد پردازنده آن نداشتید و از طرفی گزینه‌های زیادی نیز برای شما فراهم نبود. امروزه خرید یك CPU جدید، كار بسیار پیچیده‌ای است، و تصمیم‌ گیری منطقی می‌تواند به شدت توان محاسباتی سیستم شما را افزایش دهد. پس بیایید ببینیم امروزه برای خرید یك كامپیوتر شخصی جدید، خواه ازنوع رومیزی یا كیفی، چه چیزهایی را باید بدانید.

درگذشته ارتباط نزدیكی بین سرعت ساعت پردازنده سیستم و كارآیی آن وجود داشت. برای مثـال یك پردازنده ۱۶ مگاهرتزی تقریباً ۲ برابر سریع‌تر از یك پردازنده ۸ مگاهرتزی بود. یكی از موسسـان شركت اینتل به نام گوردون مـور (Gordon Moore) درسال ۱۹۶۵ پیش بینی كرد كه تعداد ترانزیستورهـای مورد‌استفاده در تراشه های كامپیوتری درهر سال به دو برابر افزایش خواهد‌ یافت. در سال ۱۹۷۵ اولین كامپیوتر خانگی شركت IBM ارائه شد و مور پیش‌بینی خود را به ۲ برابر شدن ترانزیستورها درهر۲ سال تغییر داد. قانون مور صنعت تراشه‌های كامپیوتری را از بسیاری جهات توسعه داد.

همه كارها به سادگی انجـام می‌شد و كاربران هر دوسال یك بار، ‌كامپیوتر جدیدی خریداری می‌كردند. همه افراد حتی افـراد تـازه كـار‌ هم می‌دانستند كه بـرای داشتن سرعت بالاتر باید به دنبال كامپیوتری باشند كه پردازنده سریع‌تری دارد.

با رسیـدن به سـال ۲۰۰۶ انتخاب‌هـای پیش روی شمـا از هر زمان دیگری بیشتر شـده است، اما خرید یك كامپیوتـرخانگی جدید، دیگر كار آسانـی به شمـار نمی‌آید. مجموعه گسترده‌ای از پردازنده‌های مختلف، پیش روی شما قراردارد وتصمیـم گیری دراین زمینه كه زمانـی بسیار آسان بود،‌ اكنون به یك كار پیچیده تبدیل شده است. برای مثال ممكن است با این سوال‌ها مواجه شوید:

۱) از چه پردازنده‌ای استفاده كنیم؟‌یك پردازنده دو هسته‌ای یا یك پردازنده با فناوری HT؟ یا یك پردازنده ساده تك‌هسته‌ای؟‌

۲) پردازنده‌ای كه تهیه می‌كنیم از نوع ۳۲ بیتی باشد یا ۶۴بیتی؟

۳) سرعت پردازنده ۳ گیگاهرتز باشد یا ۶/۱ گیگاهرتز؟

۴) از پردازنده‌های شركت Intel استفاده كنیم یا پردازنده‌های شركتAMD ؟

۵) پـردازنده‌ای را كه تهیه می‌كنیم با كدام نام تجـاری عرضه شـده باشد؟ ممكن است در بـازار با چنین نام‌هایی مواجه‌شوید:‌ Celeron ،Sempron ،Centrino ،Turion ،Athlon ،Pentium و Core ۲ Dou. در ادامـه ایـن سـوالات را به ترتیـب بررسی می‌كنیم.

● رابطه سرعت ساعت سیستم و كارآیی آن

اولین و مهم‌ترین چیزی كه باید بدانید این است كه شما همیشه نمی‌توانید كارآیی سیستم را با سرعت آن متعادل كنید. در دهه ۸۰ این رابطه كامـلا برقرار بود، یعنی هر چه سـرعت سیستـم بالاتر می‌رفت، كارآیی آن نیز افزایش می‌یافت. سرعت ساعت سیستم با واحدهای مگاهرتز یا گیگا هرتز اندازه گیری می‌شد و یك پردازنده۴۵۰ مگاهرتزی از یك پردازنده ۲۶۶ مگا هرتزی بسیار سریـع‌تر بود.

اما دراواخر دهه گذشته، زمانی‌كه AMD پـردازنده‌های خود را عرضه كرد، این پردازنده‌ها در مقـایسه با پردازنده‌های شركت Intel همان كارآیـی را با سـرعت كمتری عرضه می‌كردند. (برای مثال می‌توان پردازنده +۲۸۰۰ شركت AMD را با پـردازنده معادل آن از شـركـت Intel بـا سـرعت ۸/۲ گیگا هـرتز مقایسه كرد). Intel نیـز با عرضـه پردازنده پنتیوم M به عنـوان زیرمجموعـه‌ای از پردازنده‌های Centrino، به نقض رابطه فـوق كمك كـرد. كاربـران دیگـر نمی‌توانستند بیـن‌ سرعت پردازنده و كارآیـی آن رابطه‌ای در نظـر بگیرند.

درحال حاضر پردازنده پنتیوم M با سرعت ۲ گیگاهرتز،‌ تقریباً همان كارآیی پردازنده‌های پنتیوم ۴ با سرعـت ۲/۳ گیگاهرتز را عرضه می‌كند. یعنی با وجود عرضه كارآیی معادل با پردازنده‌های پنتیوم، مصرف انرژی آن كمتر است. در اكثر پردازنده‌های دیگر نیز كارآیـی سیستم با سرعت ساعت آن تناسب ندارد. به همین سبب، درحال حاضر كارآیی یك CPU با قیمت آن تناسب بیشتری دارد و مارك تجاری عرضه ‌شده برای یك كالا، برای مقایسه كامپیوترهـا عامل مطمئن‌تـری به حسـاب می‌آیـد. با مراجعه به سـایت‌های‌ AnandTech واقـع در آدرس www.anandtech.com و Tom۰۳۹;s Hardware واقع درآدرس www.tomshardware.com اطلاعات كامل‌تری در مورد توانایی‌های‌ مارك‌های‌ معتبر،‌ بـه‌ دست‌ آورید.

● خرید پردازنده‌ای با قیمت مناسب

برای سال‌ها، شركت‌های تولید كننده‌ پردازنده،‌ آخرین محصول خود را با قیمت بالاتـر از حد معمول عرضـه می‌كردند. معمولاً در بازار برتـرین پردازنده‌ها، پردازنده‌ای كه تنها ۴ تا ۱۰ درصد از مدل‌های قبلی بهتر باشد،‌ بین ۱۵ تا ۶۰ درصد از آنها گران‌تر است. به همین ترتیب،‌ اگـر می‌خواهید پردازنـده‌ای تهیه كنید كه نسبت كارآیـی به قیمت در آن، بالاتـرین نسبت ممكن را داشته باشد. به دنبـال پردازنده‌ای بگردید كه افت قیمت روزهای اول برای آن رخ داده باشد، چنین پردازنده‌ای درمقایسه با سریع‌ترین پردازنده‌ها و همچنین پـردازنده‌های متوسط موجـود در بازار،‌ درحالت بینابین قرار دارد.

● كامپیوترهای كیفی یا كامپیوترهای رومیزی

تصمیم مهم دیگری كه باید بگیرید این است كه می‌خواهید یك كامپیوتر كیفی بخرید یا یك كامپیوتر رومیزی. سرعت پردازنده شما به نوع كامپیوتری كه می‌خواهید خریداری كنید، بستگی دارد. امـروزه بیشتر خـریداران از راحتـی كـار با كامپیوترهـای كیفی و در عیـن حال كارآیی بالای آنها لذت می‌برند. تـركیب این دو ویژگی در كامپیوترهای كیفی آنها را از كامپیوترهای رومیزی متمایز و برتر كرده‌است. (البته فاكتور‌هزینه هنوز مطرح است). اگر قصد داشته باشید كه دو كامپیوترخانگی بخرید یا اینكه فقط یك كامپیوتر بخرید كه احتیاج نداشته باشید آن‌را حركت بدهید،‌ مطمئناً، كامپیوتر رومیزی را ترجیح می‌دهید.

● پردازنده های كامپیوترهای رومیزی

زمانـی برای خرید یك كامپیوتـر خانگـی، تنها انتخاب منطقی، انتخـاب كامپیوتری با پـردازنده شركت Intel بود. اما در طول یك دهه گذشته، شركت AMD، در زمینه سازگاری پردازنده‌ها با سیستم‌های مبتنی بر IBM، كارآیی، قیمت و طراحی نوآورانه، پیشـرفت‌های قـابـل تـوجهی داشته است.

بیشتـر تحلیـلگـران معتقدند كه AMD رهبری دنیای پـردازنده‌های كامپیوترهای رومیـزی را از دست Intel خـارج كـرده است. ‌البته بعضـی‌ از تحقیقـات‌ جدید نشان می‌دهد كه Intel‌‌‌‌‌ با طراحـی‌ مجـدد خط پردازنده‌هـای Core۲ Duo خود، رهبـری دنیـای صنعتـی را تا حد زیـادی بازستانده است. خـوشبختـانه‌ در زمینه انتخاب پردازنده‌های خانگی گـزینه‌های بسیـاری پیش‌رو است و حتی شركتی كه پردازنده‌ای از آن می‌خرید نیز گزینه‌های متعددی را در اختیارتان می‌گذارد. البته راهكارها و راه حل‌هایی كه می‌توانند شما را در خرید پردازنده متناسب با نیازهایتان راهنمایی كنند، بسیار محدود هستند.

اولین سوالی كه باید از خود بپرسید این است كه قصد انجام چه كـاری را با كامپیوترخانگی خود دارید. اگر فعالیت‌های شما به استفاده از اینترنت،‌ ارسال پیام های الكترونیكی و ایجاد اسنـاد متنـی، محـدود می‌شـوند بهتـراست كامپیوتــری را خریـداری كنید كـه قیمـت آن منــاسب اسـت. پـردازنــده‌ای از نــوع AMD Sempron و Intel Celeron D می‌تواند برای شما گزینه مناسبی باشد. توانایی این پردازنده‌ها می‌تواند به راحتی كارآیی مورد نیاز شما را فراهم كند.

البتـه اگر شمـا یك كاربـر حرفه‌ای هستیـد و از برنامه‌های اداری سنگین استفاده می‌كنید، احتمالاً به پردازنده پرسرعتی مانند Athlon محصول شركت AMD نیاز دارید. زیرا معماری پردازنده های Athlon به شكلی طراحی شده است تا پردازش‌هایی از نوع محاسبه ‌با سرعت بالا را انجام دهد و معماری به كار رفته در پردازشگر شركت AMD، معمولاً برای ارائه كارآیـی مورد نظر به پردازش كمتری نیاز دارد.

اگر شمـا یك كاربـر حرفه‌ای نیستید و قیمت محصول نیز برای شما اهمیتی ندارد،‌ به سراغ آخرین پردازنده‌های شركت Intel یا AMD بروید. دو پردازنده Athlon ۶۴ FX شركت AMD و Core۲ Duo شركت Intel، به همراه یك نسخه از ویندوزهای ۶۴ بیتی‌مانند Microsoft Windows XP Professional X۶۴ انتخـاب‌هـای منـاسبــی هستند. این تـركیـب از سخـت‌افـزار و سیستم عامل، كمی مبهم است. هرچند برخورداری از محاسبـات ۶۴ بیتی ممكن است برای افـراد كم تجربه‌ بسیار اغوا كننده باشد، اما تصمیم به استفاده از چنین مجموعه‌ای مانند بالا رفتن از یك كوه صخره‌ای است كه شما را با مشكلات زیـادی مواجه خـواهد كرد. بـرای استفـاده از چنین مجموعه‌ای مجبـور هستید تا درایـو ۶۴ بیتی همه قطعـات سخت‌افزاری سیستـم خود را تهیه كنید. در ضمن برای استفـاده واقعی از توانایی‌های سیستم ۶۴ بیتی خود، باید برنامه‌های ۶۴ بیتی تهیه كنید.

بنابراین تا زمانی كه مطمئن نیستید این فناوری پیچیده را برای چه نیاز دارید یا آنكه می‌خواهید بین قطعات سیستم شما سازگاری كاملی وجود داشته باشد، بهتر است استفاده از سیستم‌های ۶۴ بیتی را به زمان دیگری موكول كنید تا كاربران ماهر در این زمینه، تمام موانع پیش روی شما را برطرف كنند. آیا این بدان معناست كه باید از خرید كامپیوتری با پردازنده ۶۴ بیتی صرف‌نظر كنید؟‌مطمئناً‌ این طور نیست، زیرا پردازنده‌های ۶۴ بیتی می‌توانند‌ از نسخه‌های كنونی سیستم عامل ویندوز پشتیبانی كنند و استفاده از پردازنده تركیبی كه امكان ارائه همه توانایی‌هـای پردازنده‌های ۳۲ بیتی و۶۴ بیتی را به طور همزمان دارد، هم كارآیی شما را بـالا می‌برد و هم می‌دانید كه اگر بخواهید روزی وارد دنیای محاسبات ۶۴ بیتی شوید، می‌توانید با راحتی بیشتـری سیستم خود را ارتقا دهید.

البتـه این راحتـی بیشتر جنبه روانـی دارد،‌ زیرا قبـل از درگیـر شدن با مشكلات مربوط به نصب یك سیستم‌عامل ۶۴ بیتی و سایر كارهای لازم بـرای انتقال پلت‌‌‌ فرم جدید، احتمالاً یك كامپیوتر جدید خریداری خواهید كرد.

علاقمندان به بازی‌های رایانه‌ای به دنبال یافتن كـارت گرافیكـی هستند كه سریع‌ترین و جدیدترین پردازنده تصویر، برروی آن نصب شده باشد.

اگـر از كامپیوتر خود برای كارهایـی مثل پردازش دیجیتالی،‌ پردازش صوت و تصویر (شامل تماشاكردن یا ذخیره برنامه‌ها وفیلم‌های تلویزیون)‌ یا تماشای DVDها استفاده می‌كنید، احتمالاً بهتریـن گزینه برای شما پردازنده‌ای مثل Viiv شركت Intel یا Live! Media Center PC شركت AMD است. هردوی این محصول‌ها تضمین می‌كنند كه پـردازنده شما بالاترین كارآیی را در زمینـه برنامه‌هـای چند رسانه‌ای ارائه می‌دهـد و از طرفی كارآیـی آن درسایر زمینه‌هـا نیز قابل قبـول است و در نهـایت از توانایی‌هـای دیگر مثل پشتیبانـی پیشرفته از صوت وتصویر و همچنین روشـن و خامـوش شدن سریع كامپیوتـر پشتیبانی می‌كنند.

نكته دیگـری كه بـاید در نظر داشت این است كه شما چگـونه شخصیتی دارید و چگـونه از كامپیوتر خود استفاده می‌كنید. اگر از آن دسته افرادی هستید كه چندین كار را به طور همزمان انجام می‌دهند،‌ از یك پردازنده دو هسته‌ای یا یك پردازنده ‌با تكنولوژی HT استفاده كنید. نمونه‌هایی از این پردازنده‌ها عبارتند از Athlon X۶۴ Dual Core شركت AMD یا Pentium D شـركت Intel یـا Core۲Duo شـركت Intel. پـردازنده‌هـای دو هسته‌ای در عمل دو پـردازنده هستند كه در یك مدار مجتمـع شده‌اند. مثال زیر را در نظر بگیرید:‌

یك پردازنده تك‌هسته‌ای با پردازش تك رشته‌ای (یعنی پردازش یك دستور در هرزمان) را می‌توان با مردی مقایسه كرد كه در هـر زمـان، تنها یك جعبه را بـر می‌دارد و روی نـوار نقـاله قرار می‌دهد تا جعبه‌هـا را به انبار انتقـال دهد، اما یـك پـردازنده دو‌هسته‌ای مثـل دو مرد عمل می‌كند كه برای انتقال جعبه‌ها به انبار، جعبه‌ها را روی دو نـوار نقاله قرار می‌دهند. فـرآیند خالـی كردن بار با استفاده از دو تسمه نقاله و كاركردن دو نفر، به جای یك نفر دو برابر سریع‌تر است. به همین صورت،‌ وقتی با استفاده از یك پردازنده دو هسته‌ای كامپیوتـر شما به صورت Multitasking (یـا چند وظیفه‌ای) كـار می‌كند، كارآیـی آن بهتـر می‌شود و از توانایی محاسباتی سریع‌تر و مطمئن‌تری برخوردار خواهید‌ بود.

تقریباً همه سیستم‌عامل‌ها نظیر ویندوز ۲۰۰۰، ویندوز XP و نسخه‌های مختلف لینوكس از پـردازش چند رشته‌ای پشتیبانی می‌كنند. البته اگـر از پردازنده‌ها وبرنامه‌هایی با قابلیت پردازش چند رشته‌ای نظیر پردازنده‌های دو هسته‌ای و HT و برنـامه‌های شـركت Adobe و یا برنامه Music Match Jukebox‌ استفاده كنید، می‌تـوانید از تركیب توانایی‌های سخت‌افزار سیستم‌عامل ونرم‌افزار بهترین استفاده را ببرید.

● پردازنده های كامپیوترهای كیفی

دریك‌ كامپیوتـر كیفـی به یك پردازنده با تـوان مصرفی پایین، سرعـت ساعت سیستم‌ كم و درعین‌ حال با كارآیـی بالا نیاز دارید. البته برای چنین پردازنده‌ای باید قیمت بیشتری بپردازید و از لحظه‌ای كه شما كامپیوتر خود را روشن می‌كنید، شمارش معكوس برای اتمام باتری آن آغاز می‌شود. در چنین شرایطی در خـانواده كامپیوترهای كیفـی، كیفیت كامپیوتـر شما به عمـر بـاتری آن نیز بستگـی دارد. فناوری Centrino شـركت Intel با هدف تولید پردازنده‌ای مناسب برای استفاده در سیستم‌های سیار ارائه شده است و باعث جهشی بزرگ در زمینه تولید كامپیوترهای كیفـی بهتـر، شده است.

محصولات ارائه شده با نـام تجاری Centrino، سه‌ مولفه Intel را گرد هم آورده‌اند. این سه مؤلفه عبارتند از:‌ مصرف كم، سرعت پایین پردازنده وحداكثر كارآیی ‌در خانواده پـردازنده‌های Intel. ویژگی‌های دیگر افزوده شده به این پردازنده عبارتند از:‌ یك تراشه برای ارتباط بی‌سیم‌ و یك سری تراشه‌های روی مادربرد به منظور ایجاد حداكثر كارآیی. افـراد سخت‌گیر، به روش كار شـركت Intel در تـركیب‌ كردن چندیـن تراشه و فروش آن به عنوان یك محصـول با نام تجاری خاص،‌ انتقاد دارند.

ثابت شده است كه موثرترین و معمول‌ترین راه برای ایجاد مجموعه‌ای از محصـولات با بالاترین سازگاری، كارآیـی، طول عمـر بـاتری و تولید حرارت كمتر، ارائه مجمـوع آنها به صـورت یك محصول واحد است.

شركت Intel با ارائه Centrino Duo، ابزارهـای جدیدی را به مجمـوع ابـزارهای ارائه‌شده با نـام تجـاری Centrino افزوده است كه ازطرفی قابلیت‌های آن‌ را دارد و از طرف دیگر از دو پردازنده بهره می‌برد‌. AMD برای رقابت در زمینه سیستم‌های سیار، پردازنده‌های Turion ۶۴ X۲ را عرضه كرد، اما این محصول هنوز در بازار به اندازه محصول مشابه از شركت Intel،‌ مورد پذیرش واقع نشده است.

● ارتقا

اگر می‌خواهید پردازنده‌ای را كه اكنون دراختیار شما است،‌ ارتقا دهید، باید برای تعیین سازگاری مادربرد خـود با پردازنده‌های جدید، وب سایت شركت تولیدكننده آن سخت‌افزار را بررسی‌كنید. هر پردازنده‌ای،‌ مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را دارد نظیرنوع سوكت، سرعت انتقال‌اطلاعات از گذرگاه اصلی وسرعت خود پردازنده. همه این ویژگی‌ها باید توسط مادربـرد شما پشتیبانـی شوند. معمولاً دوست دارید كه پـردازنده و مادربرد را با هم تعویض كنید، امـا این كار از لحاظ مالـی به معنی تعویض بیشتـر از نیمی از تجهیـزات كامپیوتر شما است كه درچنین حالتـی خرید یك كامپیوتر جدید،‌ منطقی‌تر است.

● حركت به جلو بدون ترس

هر چند پردازنده‌ها ویژگی‌های دیگری نیز دارند،‌ اما به طور كلی باید بدانید كه هر چه این ویژگی‌ها عدد بزرگ‌تری داشته باشند، بهتـر هستند. اما همانطور كه در طول مطالعه این مقاله پی‌بردید، نباید ملاك انتخاب خود را تنها سرعت بالا بنا نهید. زیرا تفاوتی كه با افزایش مقدار یك ویـژگی ایجاد می‌شود، بسیار جزئی است و كاربران معمولی تفاوت زیادی را حس نخواهند كرد و نباید در این زمینه نگرانی داشته باشند.

مترجم :‌ امین كلانتری