نگاه یکسان والدین به دختر و پسر

پدر و مادر در الگو پذیری کودکان نقش دارند

آیا تاکنون با دختران نوجوانی که همانند پسرها لباس می‌پوشند یا پسرانی که موها و چهره خود را شبیه دخترها در می آورند، مواجه شده‌اید؟.

آیا می‌دانید تفاوت جنسیت و نقش جنسی چیست؟ جنسیت هر فرد امری است کاملا فیزیولوژیک و اکتسابی در حالی که نقش جنسی نتیجه فرآیندی است که جامعه (افراد و محیط پیرامون ما خصوصا افراد خانواده و مدرسه و ...) در نسبت با فرد اعمال می‌کنند.

جنسیت به نقش جنسی ربط دارد. مرد و زن هر کدام نقشی دارند و هنجارهای جامعه به ما می‌آموزد که برای زن و مرد هنگام ایفای نقش خود، چه کاری مجاز و چه کاری غیرمجاز است. والدین باید هوشیار و مراقب باشند که هنجارهای از پیش تعیین شده جامعه، شکوفایی استعدادهای فرزند آنها را به خاطر جنسیت او محدود نکند.

به عنوان مثال، اکثر والدین پسرها را به ابراز وجود و جاه‌طلبی تشویق می‌کنند و دخترها را به احترام گذاشتن و کنار آمدن با دیگران، اما براساس واقعیت‌های فعلی جامعه، اگر چنین انتظاراتی از بچه‌ها داشته باشیم ممکن است در آینده پیامدهای بدی در انتظار فرزند ما باشد. چرا که برای موفق شدن، هر فردی باید بتواند ابراز وجود کند.

دخترها به ویژه به این توانایی نیاز دارند چون باید در بزرگسالی نقش مرکب مادری کردن و احتمالا کار بیرون ازخانه را به عهده بگیرند، پس باید به آنها بیاموزیم که اعتماد به نفس داشته باشند و برای مراقبت ازخانواده خود با مردان و زنان دیگر رقابت کنند.

والدین می‌توانند بدون اینکه به چشم بیایند، شکل‌های رایج نقش جنسی را در خانه پرورش دهند. بهترین کاری که والدین می‌توانند برای پرورش نقش جنسی سالم و گسترده در فرزندان خود انجام بدهند این است که در خانه الگویی مناسب به آنها ارائه دهند. بعضی از کارها در گذشته فقط برای یکی از دو جنس مناسب به شمار می‌رفت اما شما به بچه‌های خود امکانی برابر بدهید تا این کارها و اهداف را دنبال کنند. خوشبختانه امروزه خطوط و نقش‌های جنسی مرد و زن در خانه کمرنگ‌تر از قبل شده است به نحوی که پدرها نسبت به گذشته در تربیت فرزندان نقش فعال‌تری دارند.

اگر پسرها ببینند که پدرشان غذا درست می‌کند یا لباس‌ها را در ماشین لباسشویی می‌ریزد، در زندگی آینده خود نسبت به انجام امور منزل و مراقبت از بچه‌ها، کمتر به نقش‌های جنسی تمایز قائل خواهند بود. به همان ترتیب دخترها هم می‌توانند با دیدن مادری که در خانه به اخبار اقتصادی و سیاسی علاقه نشان می‌دهد یا برخی از کارهای فنی منزل را خودش انجام

می‌دهد، پیامی مشابه دریافت کرده و علاوه بر مادر مهربان بودن و همسری فداکار ماندن، بسیاری از استعدادهای خود را شکوفا سازند.

● وظایف والدین

به راستی وظیفه ما به عنوان پدر و مادر برای پرهیز از محدودیت‌های نقش جنسی برای شکوفایی و رشد تمام استعدادهای فرزندان‌مان چیست؟ نکات ساده اما مهم زیر به شما کمک خواهند کرد تا علاوه بر حفظ نقش جنسی فرزند خود از محدودیت‌های ناخواسته این نقش هم جلوگیری به عمل آورید:

۱) در گذشته بعضی از کارهای خانه مخصوص پسرها و بعضی مخصوص دخترها شمرده می‌شد. هم دخترها و هم پسرها را برای انجام هر دو نوع کار تشویق کنید. کمک کردن در تهیه غذا، شستن ظرف‌ها و... نباید به یک جنس خاص محدود شود.

۲) اگر دختران به زمینه کاری خاصی علاقه دارند کسانی که در این زمینه تخصص دارند را به صورت الگو به آنها نشان دهید. به دختران خود بگویید که زنان نیز می توانند به برخی مشاغل که غالبا در دست مردهاست بپردازند.

۳) به پسرهای خود مردانی را که در مشاغلی مانند پرستاری یا معلمی کار می‌کنند به صورت الگو نشان دهید و به آنها بگویید که مردانی مانند شاعران، نویسندگان و هنرمندان مرد وجود دارند که می‌توانند عواطف عمیق هنری از خود ابراز کنند و در کارشان موفق باشند.

۴) دختران خود را تشویق کنید که بدون احساس شرمندگی نظر خود را به صورت واضح بیان کنند (جمله دختر که اینقدر حرف نمی‌زند را دیگر به کار نبرید).

۵) پسران خود را تشویق کنید که همه عواطف خود را ابراز کنند و اگر چنین کاری کردند از آنها حمایت کنید (جمله‌ مرد که گریه نمی‌کند را از فرهنگ واژگان خود بیرون بیندازید).

۶) با دختران خود درباره برقراری تعادل بین مادری کردن و پرداختن به شغل خود صحبت کنید. اگر شما مادری شاغل هستید به دختر خود بگویید که چگونه با سعی و تلاش و با درایت و پشتکار می‌توانید از پس هر دو وظیفه خود برآیید. به او توضیح دهید که چگونه از پس مشکلات برآمده‌اید.

۷) نقش مرد بودن و پدر بودن را به خوبی به فرزندان خود نشان دهید و به آنها گوشزد کنید که در آینده با همسر خود چگونه رفتار کنند و چه رفتاری را از او بپذیرند. مطمئن باشید اگر پسر شما هرگز از شما ندیده باشد که هدیه‌ای به مادرش داده‌اید،‌این رفتار را در آینده نسبت به همسر خود نخواهد داشت. شما برای فرزندان خود قوی‌ترین راهنما خواهید بود.

۸) نقش زن بودن و مادربودن را به‌خوبی به فرزندان خود نشان بدهید تا آنها نیز در روابط آینده خود، از طرف مقابل انتظار رفتاری مناسب را داشته باشند. اگر در رابطه خود با همسرتان از او انتظار داشته باشید که احترام شما را حفظ کند و به شما متعهد باشد و اگر برای برقراری تعادل بین نقش‌ها در خانه با او گفت‌وگو کنید، مطمئن باشید که برای فرزندان خود قویترین راهنما خواهید بود.

۹) بگذارید دختران و پسرانتان بدانند که نسبت به خود چه احساسی دارید. اگر به شخصیت و نقش خود به‌عنوان پدر و مادر افتخار کنید، برای دستیابی آنان به هویت واقعی خود در آینده، الگویی مناسب به آنها ارائه می‌دهید. اگر می‌خواهید کودکان ما در آینده خوشبخت باشند، ضروری است که با رعایت مساوات بین آنها به مراقبت و پرورش آنها بپردازیم.

افسانه زند