بالا رفتن از نردیان ترقی سازمانی

برای پیمودن پله های ترقی سازمانی هر فرد شاغلی باید برنامه ریزی داشته و در عین حالی که از بعضی رفتار ها اجتناب می کند در فکر انجام پاره ای عملکردهای مثبت باشد

● زمینه فکری ترقی سازمانی

از وقتی که فردی در یک سازمان یا شرکتی شروع به کار می کند در ذهن و زمینه فکری وی بالا رفتن از نردبان ترقی سازمانی و رسیدن به موقعیت بهتر شغلی و درآمد بیشتر ، شکل می گیرد. برای محقق کردن این زمینه فکری و دستیابی به هدف موقعیت مناسب شغلی ، طی مراحل و گامهائی مورد نیاز است . پیمودن این مسیر و بعضی موارد طولانی ، به شکیبائی و پایمردی زیادی احتیاج دارد . برای بالا رفتن از نردبان ترقی سازمانی توجه به نکات با ارزش زیر ، ضرورت دارد .

ایجاد زمینه ترقی : بررسی کنید که شرکت برای پیشرفت سازمانی کارکنان و بخصوص خود شما برنامه‌ ای دارد یا برای پست ‌های جدید به دنبال افرادی خارج از سازمان است . اگر احساس کردید که شرکت در باره ارتقاء شغلی شما برنامه مشخصی ندارد ، به فکر پیدا کردن علت و اشکال باشید . شاید شرایط لازم برای پیشرفت سازمانی را ندارید . بنابراین درجهت توسعه فردی و سازمانی خود با کسب دانش و علم و مهارت های کاری نوین ، قابلیت خود را در سازمان به نمایش بگذارید.

خود را بشناسانید : به روند کاری که می‌ ‌‌خواهید در یکسال آینده انجام دهید فکر کنید. چه کسی کاندیدهای ارتقاء شغلی را برمی گزیند ؟ چه کسانی با چنین مقامی همکاری می کنند ؟ سپس بدنبال راههای شناساندن خود باشید برای این کار نیز روش های مختلفی می توان بکار برد . مثلا" می توانید برای آنها مطالب و مقالات تخصصی بفرستید یا از هر طریقه ممکن دیگر ، استفاده کنید .

به مدیر خود کمک کنید تا موفق شود : معمولا" مدیر مستقیم شما کسی است که در باره ارتقاء شغلی تصمیم می گیرد یا حداقل پیشنهاد آن را به مدیران بالاتر میدهد . حتی اگر خودش به تنهائی تصمیم نگیرد حداقل با وی مشورت خواهد شد . بهتر است در مورد اهداف سازمانی تمرکز کنید و با مدیر خود در باره مهمترین اهداف بخش خودتان بحث کنید . واقعا" دانستن موضوعاتی که به موفقیت مدیر کمک می کند برای کارکنان طالب ارتقاء اهمیت دارد .

نشان دهید که طالب ترقی هستید : هر کارمندی نیاز به آن دارد که در مسیر شغلی خود ، به مدیران نشان دهد که متقاضی رشد سازمانی است . برای آنکه به مدیران خود بفهمانید که طالب رشد و ارتقاء هستید ، بایستی نشان دهید که فردی مسئول و عنصر کارا و کارآمد در انجام وظایف سازمانی می باشید .

● آیا حاضرید برای بالارفتن از نردبان ترقی، انتقال یابید؟

حالا فرض کنید که شرکت به شما پیشنهادی برای کار در یک شهرستان یا کارگاه بدهد که علاوه بر افزایش حقوق ، سطح کاری شما را به حدی می رساند که در رویاهای زمان مدرسه تصور آنرا داشته اید . آیا فورا" این پیشنهاد را می پذیرید ؟

قبل از تصمیم گیری و جابجائی محل کار و زندگی ، بررسی و مطالعه چند عامل لازم است . اگر در این مرحله واقع بین نباشید و به نیازهای حقیقی زندگی خود توجه نکنید و آینده نگری لازم را نداشته باشید ، این رویا میتواند به کابوس تبدیل گردد .

برای شروع و بررسی موضوع می توانید فهرستی از مزایا و معایب شامل عواملی با سه طبقه بندی تهیه کنید؛

۱) الزامات ( یعنی عواملی که اگر محقق نشود شما ارتقا شغلی را نمی پذیرید ).

۲) اهمیت ( عواملی که می تواند تصمیم شما را تغیر دهد ).

۳) مزایا ( منافع مشخص و معین که اهمیت دارند ولی خیلی حساس و مهم نیستند ) در مرحله بعد ، تحقیق و گرفتن اطلاعات بیشتر از امور اداری یا منابع انسانی سازمان خود در باره محل کار ، وضعیت آینده ، رفت و آمد و سایر موارد ضروری است . همچنین کسب اطلاعات کلی درباره منطقه و وضعیت شهرستان محل کار ، از هر منبع و ماخذی که امکان پذیر باشد .

بهر حال بررسی نکات و مطالب زیر برای رسیدن به تصمیم صحیح ، واجب است:

۱) اگر متاهل هستید و فرزندان در حال تحصیل دارید ، آیا آنها حاضر به انتقال به محیط جدید هستند ؟ آیا مدارس منطقه در حدی هستند که موجب افت تحصیلی فرزندان شما نشوند و آیا امکانی برای بهبود شرایط تعلیم و تربیت وجود دارد ؟ آیا امکانات لازم برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در منطقه وجود دارد ؟ آیا منطقه دارای امکانات کمک آموزشی و تربیتی ( کلاسهای زبان ، آموزش فوق برنامه و ورزشی ) هست ؟

۲) آیا همسر شما شاغل است یا تخصص ویژه ای دارد ؟ آیا او هم می تواند کار خود را به شهر و ناحیه جدید منتقل کند یا در آنجا کاری بیابد ؟ اگر نتواند ، چه امکانی برای مشغول شدن وی وجود دارد ؟ اگر درآمد همسر شما قطع شود ، آیا درآمد و مزایای شغل جدید به حدی هست که جبران هزینه های زندگی را بنماید .

۳) در باره محل کار و ناحیه جدید چه می دانید ؟ برای زندگی در ناحیه و شهر جدید چه سازگاری در خود می بینید ؟ آیا آب و هوای شهر و ناحیه جدید با وضعیت جسمی، طبع ، و روحیه شما و اعضاء خانواده سازگاری دارد ؟

۴) اگر محل کار جدید در ناحیه کوچک و دور دست است آیا خود و خانواده تحمل و طاقت دوری از فامیل و آشنایان را دارید ؟ چه امکانات و زمینه‌ای برای پر کردن فرصت ها و تعطیلات وجود دارد ؟

۵) از وضعیت و فضای اجتماعی و سیاسی ناحیه جدید اطلاع دارید ؟ بهتر است قبل از تصمیم‌گیری ، در باره آداب ، رسوم و طرز تفکر اجتماعی ساکنان ناحیه جدید ، اطلاعاتی کسب نمائید تا با دید باز تصمیم گیری کنید .

۶) بهتر است قبل از جابجائی و اتخاذ تصمیم قطعی ، از میزان پرداخت حقوق و مزایای در مشاغل مشابه در منطقه اطلاع یابید . با خرید روزنامه ها محلی و یا مذاکره با افراد مطلع از سطح حقوق و مزایا ، روند های کاری و اجتماعی منطقه اطلاعات کسب نمائید .

۷) محل کار جدید در کجا قرار دارد؟ کنار دریا است؟ در منطقه خشک و کویری است؟ در منطقه کوهستانی است؟ وسیله رفت و آمد به منطقه چیست ؟ اگر منطقه دور دست است برای افرادی از فامیل که تعهد نگهداری و سرکشی به آنها را دارید چه فکری کرده اید ؟ آیا در تعطیلات آخر هفته امکان سفر به محل فعلی وجود دارد؟

۸) آیا مزایای مالی و ارتقا شغلی به نسبت مشکلات و ناراحتی های که ممکن است در زندگی شخصی بروز کند ، ارزشمندتر است و برتری دارد؟

۹) آیا احتمال مخاطرات رفت و آمد و ناراحتی های روحی و روانی دوری از فامیل ، احتمال بزرگ و مورد توجهی نیست؟

۱۰) بالاخره ، اگر ارتقا شغلی را نپذیرید چه اتفاقی می افتد؟ آیا فرصت شغلی دیگری در سایر شرکت ها وجود دارد؟ آیا بازار کار بهتر می شود یا بدتر ؟ بدنبال گزینه دیگری با احتمال اشتباه یا ریسک کمتر باشید . آیا فکر می کنید این پیشنهاد آخرین پیشنهاد ارتقا شغلی شما باشد یا سازمان در شش ، دوازده یا هیجده ماه آینده ، پیشنهاد دیگری خواهد داد؟ سازمان چه مقدار در فکر پیشرفت شغلی شما است؟

جابجائی محیط کار برای بالا رفتن از نردبان ترقی شغلی می تواند حرکتی به جلو ، هم برای مسیر شغلی و هم برای زندگی شما باشد ، یا حتی میتواند فرصت نامناسبی در نظر گرفت که بهتر است از آن دوری گزید . بهر حال بررسی و مطالعه خود را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که تصمیم درستی خواهید گرفت .

● اقدامات بعد از کسب ارتقاء شغلی

بعد از گرفتن حکم ارتقاء ، برای تثبیت موقعیت در پست سازمانی جدید ، رعایت بعضی نکات ضرورت دارد :

ـ ایجاد اقتدار: باتوجه با فرهنگ سازمانی و آموخته های ذهنی ، از اتخاذ تصیمات فوری خودداری کنید ، اما نشان دهید که فرد مطلع و پاسخگوئی هستید . از اتخاذ تصمیم شتابزده اجتناب کنید و تا حد امکان اطلاعات کسب کرده و با توجه با داده های با ارزش همکاران یا اعضاء گروه کاری خود ، تصمیم دقیق اتخاذ نمائید .

ـ ارتباط مستمر : چند ماه اول کاری ، برای همه افراد در سطوح مختلف سازمانی ، بسیار حساس است زیرا به احتمال زیاد اطلاعات واصله در این مدت ، اطلاعاتی فیلتر شده است . برای کسب اطلاعات دقیق تر ، مسیرهای مختلف کسب خبر ایجاد کنید . بوجود آوردن فضای صمیمی و بدون سوء ظن ، به همکاران و سایر افراد برای مشارکت بهتر درکارها و رساندن اخبار بد ( که اکثر افراد حاضر به بیان آن نیستند ) ، امکان بهتری میدهد.

ـ تمرکز بر کار: وقتی ارتقاء شغلی پیش می آید ، روابط کاری باید تغییر نماید . در حالی که روابط کاری خود را با همکاران سابق حفظ می کنید توجه خود را به سمت اهداف جدید سازمانی ، بخشی یا واحدی و بازده کاری معطوف نمائید .

ـ پیدا کردن معاون و مشاور مناسب: اگر به سمت مدیریتی جدیدی منصوب شده اید ، برای هدایت فشارهای روانی کار ، و اقداماتی که نیاز به خط مشی های دقیق تر دارد ، ابهام در آنها زیادتر است و برای انجام آنها همکاری و هماهنگی با دیگران مورد نیاز میباشد ، در فکر پیدا کردن معاون یا مشاورین جدید با تخصص های لازم باشید .

ـ گرفتن بازخور از مقامات بالاتر و پائین‌تر: برای آن که مطمئن شوید که در مسیر درست حرکت می کنید از مقامات بالاتر و پائین تر سازمانی ، نظرخواهی کنید . همیشه لازم نیست ارزیابی رسمی از کار شما انجام شود بلکه ارائه نکات و نظرات از جانب همکاران و همردیفان ، نقش بزرگی در بهبود عملکرد دارد.

● فرصت ارتقاء شغلی چگونه از دست می‌رود؟

اگر شما کارمند مرتبی هستید و دستورات مدیر را به خوبی انجام میدهید و فکر میکنید حالا آماده ارتقاء شغلی و پذیرفتن مسئولیت بیشتر می باشید و در این باره با مدیر خود گفتگو کرده و دلایل خود را مطرح نموده اید . اما چند روز از این موضوع میگذرد و خبری به شما نمیرسد و ناگهان متوجه می شوید که فرد دیگری برای تصدی پست سازمانی مورد نظر شما معرفی شده است .

حتما" شما ناراحت می شوید و از خود می پرسید ؛ چرا مدیر شما را نادیده گرفته است؟ این ارتقاء سازمانی حق شما بود . در نهایت لازم است این موضوع از دیدگاه مدیریتی هم مورد رسیدگی قرار گیرد .

وقتی در سازمان یا شرکتی ، پست سازمانی خالی و بدون متصدی است ، مدیران در ابتدا به فکر کاندیدهای داخلی می افتند و اگر کاندیدای مناسب در داخل سازمان نیابند به تامین فرد مناسب از بیرون سازمان فکر می کنند .

هنگامی که مدیری در جستجوی فرد مناسبی برای یک سمت سازمانی است ، ممکن است چند سئوال در باره افراد و عملکرد آنها ، در ذهنش مطرح گردد ؛ آیا این فرد بدلیل قابلیت هایش رشد کرده است ؟ آیا این فرد ارزش انتقادات اساسی که در مورد کار وی شده ، متوجه می شود ؟ اگر فردی در سازمان به توصیه های مدیران در باره رفتار خود توجه ننماید و تلاشی برای تغییر رفتار و بهبود شرایط خود نکند نمی تواند انتظاری برای ارتقاء شغلی داشته باشد .

بهر حال موارد زیر از دلایل عمده بالا نرفتن از نردبان ترقی سازمانی است :

ـ دروغ گفتن : مسلم است که بیان مطالب نادرست به هر کسی ناپسند است. یکی از دلایل مهم عدم ترقی سازمانی ، دادن اطلاعات یا بیان گفته های نادرست به مدیران بالادستی یا اغراق در باره حجم کار است . وقتی مدیری در باره عملکرد شخصی از وی سئوال کند ، اطمینان داشته باشید که از اکثر مطالب مربوط به آن فرد و وضعیت شغلی وی اطلاع دارد فقط میخواهد از راستی و درستی فرد سئوال شونده مطمئن گردند .

ـ رفتار ناشیانه و رشد نایافته : مدیران به این امر واقفند که هر فردی در لحظاتی از زندگی یا در محیط کار دچار ناشیگری یا رفتار ناپخته میگردد ولی اگر این گونه رفتارها در محیط کار تکرار شود و کارمندی مدام با دیگران مسئله و مشکل داشته باشد ، این امر در قضاوت مدیران اثر می گذارد و چنین فردی باید بنشیند و در باره اصلاح رفتارهای خود تصمیم جدی بگیرد .

ـ شاکی بودن و نداشتن روحیه راهگشائی : وقتی مدیری در جستجوی فردی برای پست جدید سازمانی است بدنبال فردی است که توانائی و گرایش های مثبت داشته و در کار خود خلاقیت نشان دهد ، فردی که بتواند فکر کند و در پی راه حل باشد ، نه فردی که اگر با مشکلی مواجه شد کار را متوقف کند و از مشکلات کار شکایت نماید و منتظر ارائه راه‌کار از جانب رئیس یا سایر همکاران گردد .

چنین افرادی فقط امور روزانه را با مدیران خود در میان می گذراند و هیچ وقت در باره اقدامات آتی ، پیش بینی و برنامه ریزی ندارند .

ـ داشتن هدف صرفا" در‌آمد بیشتر : اگر فردی از ابتدای استخدام یا شنیدن پیشنهاد ارتقاء شغلی ، هدف خود را صرفا" درآمد بیشتر مطرح کند ، نمی تواند امیدوار به مقبولیت و پذیرش پیشنهاد خود باشد . مدیران به دنبال افرادی هستند که به فکر پیشرفت و توسعه شرکت ، حل مشکلات و بهبود سازمان باشند که در ضمن آن به درآمد نیز دست می‌یابند .

● نتیجه‌گیری

گرفتن حکم ارتقا شغلی و سازمانی تقریبا همیشه موجب شادمانی می گردد. اما در بعضی موارد این امر می تواند باعث ناخشنودی و ایجاد فشار روانی بشود . برای جلوگیری از بروز فشار روانی در هنگام ارتقا شغلی برای خود ، بهتر است قبل صدور این قبیل احکام اداری ، با مدیر خود در باره انتظارات ، اهداف و نقش خودتان در سازمان ، بحث و گفتگو کنید .

حجت الله مهریاری

کارشناس ارشد مدیریت با گرایش سیستم ها از دانشگاه تهران

کارشناس ارشد مدیریت منابع انسانی از دانشگاه علامه طباطبائی

مدرس سابق دانشگاه شهید عباسپور

مدرس دوره های کوتاه مدت در مرکز آموزش مدیریت وزرات نیرو و همکاری با گروه مطالعات پیمانکاری دانشگاه صنعتی شریف

مدرس در زمینه تهیه و تنظیم انواع قراردادها و برگزاری و تدوین اسناد مناقصات

مدیر امور پیمانها و مناقصات

مشارکت تهران جنوب ـ بینا ( مجری EPC پالایشگاه میعانات گازی بندر عباس )

منابع و ماخذ :

۱) What to do you didn۰۳۹;t get Promotion- by Renee - ۲۰۰۸- http://www.associatedcontent.com

۲) Should you Move Your Home to Move up the Ladder ? – By Carol Anne Caroll- ۲۰۰۸

http://www.associatedcontent.com

۳) Make the Most of a Promotion – By Toddi Gunter – ۲۰۰۳ – http://finance.yahoo.com

۴) Earn a Promotion in a Year – By Margaret Steen - ۲۰۰۸

http://hotjob.yahoo.com-

۵) Getting a Promotion – Sell Yourself – By Travels

http://www.associatedcontent.com

۶) How to Lose a Promotion – By Charlotte Hyde

http://www.associatedcontent.com