موهبت الهی و فرانسلی

محیط زیست در جهان به عنوان مقوله‌ای موثر در توسعه متوازن مورد اهتمام است.
دانشمندان علوم زیستی براین باورند که به دلیل پیشرفت تکنولوژی و حضور ماشین در زندگی بشر، به تدریج …

محیط زیست در جهان به عنوان مقوله‌ای موثر در توسعه متوازن مورد اهتمام است.

دانشمندان علوم زیستی براین باورند که به دلیل پیشرفت تکنولوژی و حضور ماشین در زندگی بشر، به تدریج آلاینده‌ها بر طبیعت غلبه خواهند کرد و در صورت نبود مراقبت‌های جهانی، زمانی فرا خواهد رسید که طبیعت کاملاً مقهور خشم ناشی از توسعه افسارگسیخته شود. لذا بنابه احساس خطر، کارشناسان محیط‌زیست با تدوین آئین‌نامه‌ها و تشکیل کنوانسیون‌ها نسبت به روز کردن ضوابط بازدارنده، همه کشورها را مقید به اجرای قوانین همه جانبه زیست‌محیطی ساخته‌اند.

در ایران نیز علیرغم کاستی در اشاعه فرهنگ زیست‌محیطی، عامه مردم براساس فطرت الهی و اسلامی برای حفظ محیط پیرامونی اهمیت قائل هستند. رویش و زایش تشکل‌های مردم نهاد نمونه بارز این مدعا است. مضافاً شهادت و ضایعات جسمی ده‌ها مامور محیط‌زیست نشانه‌ای دیگر از پای‌بندی به حفظ محیط‌زیست است.

مع‌الوصف بعضاً ماموران فرابخشی که انگاره‌ها و باورهای محیط‌زیست را مانعی برای برخی فعالیت‌های خویش می‌بینند، با استفاده از ابزارهایی تا جایی که منافعشان اقتضا کند قانون را دور می‌زنند. خروج بخشی از ذخایر ژنتیکی فون و فلور نظیر پناهگاه حیات وحش قمیشلو و پارک ملی کلاه قاضی از عرصه محیط‌زیست حاکی از نبود استقلال و تسلط مدیران بر اوضاع جاری است.

بدیهی است در صورت استمرار دخل و تصرفات غیرمجاز در عرصه‌های مذکور نسل امروز به عنوان امانت‌دار این موهبت الهی در مقابل تاریخ و نسل‌های آینده هیچ‌گونه توجیه معقولی نخواهد داشت.

بدین‌سبب سازمان حفظ محیط‌زیست به عنوان دستگاه حاکمیتی باید از اقتدار لازم برخوردار باشد که در مدیریت‌های انفعالی نه تنها در حصول استقلال عمل و کاربردی شدن مقررات مربوطه موفق نبوده بلکه فعالیت آن‌ها نزد افکار عمومی با چالش جدی مواجه است و به تبع آن از نظر برنامه‌ریزان کشور مغفول مانده؛ به گونه‌ای که از حداقل‌های موجود نسبت به سایر دستگاه‌ها برخوردار است. به صراحت می‌توان گفت وجود نارضایتی حتی در واحدهای تحت پوشش سازمان به دلیل ارائه نشدن تسهیلات نظیر صندوق رفاه، اضافه کاری فیکس، برخوردار نبودن از منازل سازمانی و استراحتگاه‌های تفرجی در کشور متناسب با سایر دستگاه‌های دولتی و همچنین نبود موافقت با اختصاص زمین برای ایجاد سرپناه برای کارکنان موجب دلسردی و کاهش بهره‌وری در محیط کاری شده است.

به هر حال با توجه به رویکرد دولت محترم در خصوص کوچک شدن دستگاه‌ها انتظار می‌رود جایگاه محیط زیست در همه ابعاد مورد توجه جدی و کارشناسی قرار گیرد.

طرح ادغام سازمان حفظ محیط زیست با جهاد کشاورزی موضوعی قابل تامل است و چنین استنباط می‌شود که روند کاری دستگاه‌های مذکور سنخیتی با یکدیگر ندارد. بلکه در تعارض است. زیرا سازمان حفظ محیط‌زیست مدافع پاکی محیط‌ است ولی اقتضای کار جهاد کشاورزی تامین نیازهای پروتئینی جامعه است و برای بهره‌وری بیشتر ملزم به تزریق کود شیمیایی و سموم به عناصر حیات است.

لذا با عنایت به اینکه حفظ محیط‌زیست تحت عنوان معاونت کارائی لازم را ندارد. شایسته است گزینه‌های دیگری مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد.

حسین عبداللهی