۱۱سپتامبر سال ۱۹۷۳ ـ کودتای شیلی، قتل سالوادور آلنده و نتایج براندازی های از این دست

۱۱سپتامبر سال ۱۹۷۳ سالروز پایان حکومت سالوادور آلنده رئیس جمهور سوسیالیست کشور شیلی است. در این روز جمعی از نظامیان شیلی به ریاست ژنرال اوگوستو پینوچت (پینوشه) کاخ ریاست جمهوری …

۱۱سپتامبر سال ۱۹۷۳ سالروز پایان حکومت سالوادور آلنده رئیس جمهور سوسیالیست کشور شیلی است. در این روز جمعی از نظامیان شیلی به ریاست ژنرال اوگوستو پینوچت (پینوشه) کاخ ریاست جمهوری شیلی را محاصره کردند. آلنده با تفنگی که قبلا فیدل کاسترو به او هدیه کرده بود به میان مدافعان کاخ رفت و ضمن مبادله گلوله کشته شد. همسر او همان روز اعلام کرد که کودتای نظامیان با کمک و نقشه واشنگتن و به دست CIA انجام شده است. آلنده که در سال ۱۹۷۰ به ریاست جمهوری شیلی انتخاب شده بود بسیاری از شرکتهای آمریکایی فعال در شیلی را ملی کرده بود. کمپانی آمریکایی «آی تی تی» در ساقط کردن آلنده نقش موثر داشته است. آلنده که افکار مارکسیستی داشت پس از روی کارآمدن، تلاش کرد که سوسیالیسم را در شیلی در چارچوب دمکراسی و با تعاونی کردن موسسات پیاده کند که توام با خشونت نباشد ـ همین روشی که کمونیستها پس از فروپاشی شوروی در پیش گرفته اند.

آلنده بارها گفته بود که برای دولت آمریکا ـ به سبب نفوذ کمپانی های بزرگ در دولت واشنگتن ـ تامین منافع مادی در درجه اول اهمیت قرار دارد. مورخان چگونگی کودتا بر ضد آلنده را با آن چه که در ۲۸ امرداد سال ۱۳۳۲ (ماه اوت ۱۹۵۳) در ایران منجربه سقوط دولت دکتر مصدق شد مقایسه کرده و مشابه هم می دانند. آلنده در دفتر خاطراتش نوشته است که «تاریخ» نثار دولت هایی که بدون دلیل برای رسیدن به هدفهایشان از زور استفاده می کنند شرم خواهد کرد.

در پی کودتای ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ شیلی، ظرف یک ماه، هفت حزب هوادار آلنده غیرقانونی اعلام شدند و بیش از دو هزار تن از جمله چند روشنفکر بنام شیلیایی سر به نیست گردیدند و ....

«تاریخ نشان داد که مردم شیلی در نخستین فرصتی که به دست آوردند قدرت را به پیروان آلنده سپردند و دختر او اینک رئیس پارلمان است و دختر یک ژنرال مقتول وی رئیس جمهور، و پیونوشه هم آخر عمر در حبس خانگی و داشتن چندین پروند قتل و سوء استفاده مالی و نقض قانون اساسی در دادگاه درحالیکه دچار بیماری آلزایمر (فراموشی) بود درگذشت.

همین کار (انتقامیگری و عمدتا به طرق دمکراتیک) را مردم اندونزی قبلا کرده و دختر سوکارنو را سالها پس از برکناری پدرش که بنیادگذار این کشور بود به رهبری اندونزی برگزیده بودند. در یونان، گواتمال و کنگو نیز چنین شد. در کنگو «کابیلا» از پیروان لومومبا «موبوتو» را برکنار و در به در کرد. به خاطر داشته باشیم که پس از پیروزی انقلاب ایران، بسیاری از پیروان راه دکتر مصدق که با آنان پس از براندازی ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ بدرفتاری شده بود به کار و مقام باز گشتند و با کودتاگران همان معامله ای شد که بعدا موبوتو، سوهارتو و پینوشه به صورتی دیگر دچار آن شدند.