سودای تلویزیون های خصوصی

‌نیل پستمن، (مولف و استاد دانشگاه) و استیو پاورز (خبرنگار تلویزیون) در کتابی تحت عنوان “ اخبار تلویزیون را چطور ببینیم” تفاوت فاحش میان آنچه که تلویزیون های غرب ارائه می دهد و آنچه …

‌نیل پستمن، (مولف و استاد دانشگاه) و استیو پاورز (خبرنگار تلویزیون) در کتابی تحت عنوان “ اخبار تلویزیون را چطور ببینیم” تفاوت فاحش میان آنچه که تلویزیون های غرب ارائه می دهد و آنچه که مدعی ارائه آن است را فاش ساخته اند. آنها در کتاب خود با اشاره به رابطه سنتی میان تلویزیون و آگهی های بازرگانی که برنامه های تلویزیونی خصوصی برای صاحبان کانالهای تلویزیونی چگونه به “غاز تخم طلا” تبدیل شده است. آنها همچنین تاکید کرده اند، کسانی که برای کسب آگاهی در باره دنیای پیرامون خود فقط به برنامه ها و اخبار تلویزیونی خصوصی اتکا دارند، و روزنامه ها و دیگر منابع اطلاع رسانی را مطالعه نمی کنند، سخت در اشتباه اند. آنها می گویند گردانندگان کانالهای تلویزیونی از هر حیله ای برای نگهداشتن بینندگان پای تلویزیون استفاده می کنند تا در واقع آگهی هائی را که فروخته اند به خورد آنان بدهد. در نتیجه بینندگان یکسره آماج انبوهی از اطلاعات بی محتوا و بی ربط با هم قرار می گیرند که با توجه به خط و ربط اقتصادی و سیاسی صاحبان تلویزیون به هیچ وجه گویای واقعیات زندگی نیست. آنها می گویند تلویزیون های خصوصی برخلاف ظاهر، ارائه کننده برنامه هائی نیست که در لابلایشان آگهی و تبلیغات پخش می شود، بلکه در واقع و در اصل برنامه های تبلیغاتی و آگهی های بازرگانی ای پخش می کند که در لابلای آن برنامه های خبری و تلویزیونی گنجانده شده است. نویسندگان این کتاب با اشاره به تحقیقات معتبری که صورت گرفته خاطر نشان می سازند که به عنوان مثال دانش آموزان آمریکائی در اثر تماشای تلویزیون اکنون جزو ناآگاه ترین دانش آموزان در میان دانش آموزان کشورهای صنعتی هستند. به نوشته مولفان این کتاب، علت این پدیده آن است که تولید کنندگان برنامه های تلویزیونی در آن کشور در وحله اول به سود مادی خود می اندیشند تا به آگاه سازی و سلامت جامعه. آنها برای کاهش مضرات تلویزیون بر بیننده و نحوه کنترل نفوذ آن بر جوامع هشت راهکار بسیار مفید پیشنهاد کرده اند که دانستن آنها خالی از لطف نیست. آنها می گویند بیننده تلویزیون قبل از نشستن پای این جعبه جادوئی باید خود را به این موارد مسلح کند تا کمتر تحت کنترل آن قرار گیرد: ‌

۱‌) بیننده باید اعتقاد راسخ داشته باشد که “رویداد مهم” آن چیزی نیست که تلویزیون مدعی است “مهم” است.‌

مثلا اگرمجری اخبار در انتهای برنامه خبر بگوید:”این هم از اخبار مهم امروز” بیننده باید بداند که این جمله یعنی: “این هم از موضوعاتی که به نظر دار و دسته ما اخبار مهم امروز بود.”

‌۲‌) بیننده وقتی می خواهد به اخبار تلویزیون نگاه کند، نباید فراموش کند چیزی که شاهد آن خواهد بود یک “نمایش” است.

‌۳‌) بیننده هرگز نباید قدرت آگهی های بازرگانی را دست کم بگیرد. باید به یاد داشت که آگهی های بازرگانی تلویزیونی خصوصی فرمی جدی از ادبیات عامه هستند و برخی از کارشناسان اهمیت خبری آنها را بیشتر از خود برنامه های خبری تلویزیون می دانند چرا که با دیدن آنها بهتر می توان به واقعیات موجود در یک جامعه پی برد. منظور واقعیاتی مانند بیم ها، انگیزه ها، ارزش ها و عوامل مولد وجد و سرور در آن جامعه است.

‌۴‌) بیننده قبل از نشستن پای تلویزیونخصوصی باید تا حدودی از سوابق و خط و ربط های اقتصادی و سیاسی صاحبان و گردانندگان کانالهای تلویزیونی اطلاع داشته باشد. چون این کار به درک مقصود واقعی تولید کنندگان برنامه های تلویزیونی کمک می کند. شاید بگوید این کار بسیار مشکل و وقت بر است. نویسندگان این کتاب توصیه کرده اند به جای تلف کردن وقت پای تلویزیون می توان بخشی از آن وقت را به جای حرام کردن صرف مطالعه و کسب چنین اطلاعات مفیدی کرد.‌

معرفی:جمشید سلمانیان