متحد دو چهره

براساس آمارهای منتشر شده از سوی ارتش ایالات متحده ۴۵درصد شبه نظامیان خارجی در عراق که با نیروهای اشغالگر می جنگند و با عملیات انتحاری خود عامل اصلی مرگ شهروندان غیرنظامی عراق هستند از اتباع عربستان سعودی هستند , ۱۵ درصد از سوریه و لبنان می آیند و ۱۰درصد مابقی از کشورهای شمال آفریقا راهی عراق می شوند

اگرچه دولت جورش بوش ، رئیس جمهور ایالات متحده به دفعات به انتقاد از ایران و سوریه پرداخته و این دو کشور را به حمایت از شبه نظامیان شورشی در عراق متهم کرده است براساس یکی از گزارش های محرمانه ارتش ایالات متحده بخش اعظم نیروهای خارجی ضدامریکایی در عراق از عربستان سعودی ، دیگر همسایه عراق به این کشور عزیمت می کنند.

براساس آمارهای منتشر شده از سوی ارتش ایالات متحده ۴۵درصد شبه نظامیان خارجی در عراق که با نیروهای اشغالگر می جنگند و با عملیات انتحاری خود عامل اصلی مرگ شهروندان غیرنظامی عراق هستند از اتباع عربستان سعودی هستند ، ۱۵ درصد از سوریه و لبنان می آیند و ۱۰درصد مابقی از کشورهای شمال آفریقا راهی عراق می شوند. یکی از مقامات ارشد ارتش ایالات ماحده در ماه ژوئیه امسال در گفتگویی با روزنامه لس آنجلس تایمز مشروط به عدم افشای هویت خود گفته بود تقریبا نیمی از کسانی که دست به انجام عملیات انتحاری در عراق می زنند از شهروندان عربستان سعودی هستند. این اولین بار بود که یک افسر ارشد ارتش امریکا از نقشی که سعودی تبارها در تشدید ناآرامی های عراق ایفا می کنند ، پرده برمی داشت.

این افسر ناشناس تاکید کرده است نزدیک به ۵۰درصد از اتباع سعودی که برای مشارکت در جنگ علیه اشغالگران عراق به این کشور می روند داوطلب انجام حملات انتحاری هستند. این در حالی است که حملات انتحاری طی ۶ ماه اول امسال عامل مرگ نزدیک به ۴هزار غیرنظامی عراقی بود.این روند ارتش ایالات متحده را در شرایط دشوار جنگ با دشمنی قرار داده که منبع اصلی تامین نیروهایش یکی از نزدیک ترین متحدان ایالات متحده در منطقه است که در جلوگیری از مشارکت شهروندانش در حملات خونبار عراق ناکام بوده است.

مقامات امریکایی در مقابل این گزارش سکوت کردند. شاید مهمترین علتش این بود که پیگیری چنین مساله ای می توانست گواهی بر بی اعتباری ائتلاف هایی باشد که امریکا با دولتهای عرب حاشیه خلیج فارس دارد. این به آن معنا بود که به رغم نزدیکی پایتخت های عربی به واشنگتن ، ملتهای عرب دل خوشی از امریکایی ها ندارند.

● گذشته پرفراز و نشیب

اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی بود که سرویس اطلاعاتی عربستان سعودی به منبع تامین بودجه گروههای شبه نظامی افراطی در افغانستان تبدیل شد که با حمایت ایالات متحده برای مقابله با ادامه اشغال افغانستان از سوی ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفته بودند.در همان دوره بود که سعودی ها به اشکال مختلف به اسامه بن لادن ، کسی که بعدها رهبر القاعده شد برای به دست گرفتن رهبری واحدهای جنگجویان خارجی مستقر در افغانستان کمک کردند. در واقع ریاض از دیرباز حامی مالی القاعده بود و عربستان سعودی در تامین نیروی انسانی این گروه نقشی غیرقابل انکار داشته است.

این مساله که از بین ۱۹ عامل حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی ۱۵ تن تبعه عربستان سعودی بوده اند موضوعی نیست که قابل کتمان باشد.امروز گروهی که خود را القاعده عراق می نامد بزرگترین چالش در برابر اعاده امنیت به عراق است.

این گروه که برای تامین نیرو و انجام حملات انتحاری که عراقی ها رغبتی به مشارکت در آنها نشان نمی دهند به جنگجویان خارجی اتکا دارد؛ هر چند القاعده عراق گروه چندان بزرگی نیست اما اقدامات همین گروه به گفته کوین برگنر، از سخنگوهای ارتش امریکا در عراق از عوامل اصلی ظهور اختلافات قومی و فرقه ای در عراق بحران زده است.

دولت عربستان سعودی هیچ گاه مشارکت اتباع این کشور را در ناآرامی های عراق تکذیب نکرده است اما مقامات این کشور تاکید دارند هر آنچه در توان داشته اند برای کنترل مرزهای این کشور با عراق انجام داده اند.

● تردیدهای عمیق

اگر چه حامیان ریاض در واشنگتن اصرار دارند حساب شهروندان سعودی حاضر در صفوف گروههای شورشی عراق را از دولت عربستان سعودی جدا کنند اما کسانی هم در محافل سیاسی امریکا هستند که می گویند پادشاهی سعودی به عمد مانع عزیمت افراطیون این کشور به عراق نمی شود تا مبادا ادامه حضور آنان در داخل این کشور مساله ساز شود.سامی عسگری ، از اعضای پارلمان عراق و از مشاوران نوری مالکی ، نخست وزیر این کشور مدتی پیش ریاض را به در پیش گرفتن سیاست تشدید هرج و مرج در عراق متهم کرد. او گفت : واقعیت این است که عربستان سعودی از توان اطلاعاتی کافی برای شناسایی و سرکوب افراطیون برخوردار است.

وی افزود: باور این که آنان نمی دانند روند حوادث به چه شکل است کمی سخت به نظر می رسد.عسگری دولت عربستان سعودی را به بستن چشمان خود به روی عملکرد مفتی های وهابی که به صراحت پیروان خود را به مشارکت درجنگ عراق و کشتار شیعیان ترغیب می کنند، متهم کرد.با وجود هم شواهدی که از مشارکت سعودی ها در خشونت های عراق حکایت دارد بوی نفت رهبران واشنگتن را وداشته تا چشمان خود را روی واقعیت های موجود درباره نقش نزدیک ترین متحد منطقه ای امریکا در حوزه خلیج فارس در تشدید ناآرامی های عراق ببندند.

شیما خیری