تل آویو و طرح توسعه شهرك های یهودی نشین

آخرین سربازان هم رفتند فلسطین غرق شعف است «غزه آمد», «ماغزه را آزاد كردیم», «غزه باخون به ما برگشت» اینها ترانه هایی بودند كه شلیك های هوایی, ضربه های طبل و صدای ویولون را در جشن پایان اشغال ۳۸ ساله غزه و بخشی از كرانه های شمال غربی همراهی می كردند

پلیس فلسطین نظاره گر شهروندان خود بود كه حادثه ای تاریخی، آنها را از شادی به مرز جنون رسانده بود؛ حادثه ای كه به سال ها اشغال وحشیانه و پر از آتش و خون پایان بخشیده بود. به نظر می رسید امتناع بی چون و چرای فلسطینی ها از تسلیم درمقابل ستم، سرانجام حاصل خود را به بار آورده بود. این عقیده ای است كه مسلمانان تندرو نیز به آن معتقدند و بر این باورند كه مبارزات خشونت آمیز حماس، شارون را وادار به اجرای «طرح عقب نشینی» خود كرده است. به نظر می رسد روزنه امیدوار كننده صلح، به سوی لحظه ای پر شور از یك تسلیم كم نظیر و نقطه اوج ماجرای پایان ناپذیر كشتار در هر دو سو، باز می شود. گرچه تخلیه غزه از سوی اسرائیلی ها انجام گرفت و بیش از ۸۵۰۰ سكنه یهودی نوار غزه را تخلیه كردند، اما هیچ اشاره ای به ۲۰۰ هزار سكنه غیر قانونی كرانه باختری و غزه یا به همان تعداد در بیت المقدس شرقی نمی شود. بدون پیش بینی های لازم برای حضور نیروهای ناظر بر اجرای طرح صلح، دست اسرائیل برای انجام كارهای دلخواه خود در دیگر مناطق اشغالی كاملاً باز است.

واكنش چا مسكی

من چندی پیش به «نوام چامسكی» درباره یكی از مصاحبه هایش نوشتم كه بخش حاصلخیز غزه، حدود یك سوم نوار غزه را تشكیل می دهد. این همان بخشی است كه اسرائیل همواره خواستار حفظ آن و مالكیت بهره وری اقتصادی و فروش محصولات آن به اروپا بوده است. بنابراین واكنش وی نسبت به طرح اخیر اسرائیل برای عقب نشینی از غزه چیست؟ آیا این به خاطر آن است كه هزینه نگهداری و حمایت از ساكنان اسرائیلی، برای دولت اسرائیل بیشتر است یا به این دلیل كه ایالات متحده، شارون را به این سمت كشانده است و آیا این طرح از خود شارون است؟

چامسكی بی درنگ پاسخ داد كه: به نظر نمی رسد انگیزه ها مبهم باشد. غزه پس از ۳۸ سال اشغال از سوی اسرائیل، به منطقه ای مصیبت زده تبدیل شده است. چند هزار سكنه اسرائیلی، بخش كوچكی از زمین و منابع آنجا را در اختیار داشتند و بخش بزرگی از نیروی مسلح اسرائیل باید حفاظت از آنها را بر عهده می گرفتند، رهبران اسرائیلی این نكته را درك كردند كه ادامه چنین وضعیتی بی معنی است. ساكنانی كه برای زندگی از یارانه بهره می گرفتند،اكنون از یارانه برای سكونت در هر جای دیگر می توانند استفاده كنند و مردم غزه را به حال خود رها كنند تا در یك زندان حقیقی به سر ببرند. چند پست دیده بانی پراكنده در كرانه باختری كه متروكه شده اند نیز جز دردسر، چیز دیگری برای اسرائیل نیستند. «طرح تخلیه» همانگونه كه بلافاصله معلوم شد، در حقیقت، طرح توسعه است. برای اجرای طرح اسكان در كرانه باختری ده ها میلیون دلار پول و علاوه بر آن، توسعه تأسیسات زیربنایی در نظر گرفته شد و ادامه برنامه به گونه ای طراحی شده كه زمین های با ارزش و منابع در داخل خاك اسرائیل قرار گیرد و فلسطینیان در مناطق بی ارزش به حال خود رها شوند. دیوار شرم آور حائل، یكی دیگر از ویژ گیهای زشت این طرح هاست. این اعمال، پایمال كردن قوانین بین المللی و حقوق اولیه بشر است، اما تا زمانی كه از سوی ابرقدرت موجود مورد حمایت قرار می گیرند، ادامه پیدا خواهند كرد. شهروندان آمریكایی تنها كسانی هستند كه می توانند نقطه پایانی بر چنین جرایم ادامه دار و جدی باشند. عملیات كاملاً یك حقه بود و تكرار «عملیات ضربه ملی ۸۲» به شمار می رفت و آنگونه كه همواره رسانه ها اعلام كردند، به دقت سازماندهی شده و قصد ابلاغ این پیامد را داشته است كه «یهودیان هرگز دوباره چنین رنجی را متحمل نخواهند شد؛ كرانه باختری مال ماست.» من با چامسكی موافق هستم كه دیوار هشت متری با ارتفاع دو متر كه درست در مرز ساخته شده، كه به قول بیشتر اسرائیلی ها، به آنها احساس امنیت و حفاظت شخصی در مقابل نفوذ تروریست ها اهدا می كند، در حقیقت، نماد ظلم است. این دیوار، در هیچ یك از دو طرف، امنیتی به وجود نیاورد. شاید از نظر نظامی به درد بخور باشد، اما از نقطه نظر سیاسی، كاربردی ندارد. بدتر از همه، دیوار، بخش اعظمی از سرزمین متعلق به فلسطینیان را بلعیده است و در بسیاری مناطق، كشاورزان فقیر در یك طرف دیوار و زمین های آنان در طرف دیگر دیوار قرار گرفته اند. از آن گذشته، عقب نشینی از غزه به معنی تقویت تسلط اسرائیل در كرانه باختری است، كه جمعیت فشرده فلسطینی در آن به سر می برند. یكی از دلایل موفقیت شارون در به دست آوردن تأیید اعضای دولت برای تخلیه غزه، حركت بعدی او در گسترش اسكان در شرق بیت المقدس و كرانه باختری است. پس نباید خروج انبوه ساكنین اسرائیلی را گامی به سوی صلح تلقی كرد.

«عقب نشینی، بوی صلح نمی دهد»جالب اینجاست كه آریل شارون نخست وزیر اسرائیل، در مورد انگیزه عقب نشینی، با گروه حماس موافق نیست و ضرورت افزایش امنیت ساكنان اسرائیل، كاهش فشار بر نیروهای نظامی اسرائیل و كاهش خصومت میان اسرائیلی ها و فلسطینیان را دلیل این امر نمی داند. بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند كه از دل این عقب نشینی، هیچ صلحی بیرون نخواهد آمد. با وجود این، نیروهای دفاعی اسرائیل موفق شده اند ساكنان را علی رغم مقاومت شدید جناح راست اسرائیل و احزاب مذهبی خارج كنند. ساكنان یهودی غزه مایل به ترك خانه های خود نبودند، زیرا معتقد هستند كه این سرزمین بخشی از اسرائیل بزرگ یا به قول آنان «ارتز ایسرائیل» است، بنابراین مطابق تورات، این اشغال قانونی است. اهالی ممكن است احساس كرده باشند كه امنیت و رفاه خود را به عنوان ساكنین نوار غزه از دست داده اند، اما آنها حتی لحظه ای نیز به وجود دولت بدبخت فلسطین در آنجا نمی اندیشند. در حالی كه این ۸۰۰۰ سكنه در خانه های راحت و زیبا با تسهیلات رفاهی مدرن زندگی می كردند، در نوار كوچك به مساحت فقط پنج مایل در ۲۵ مایل كه ۴۰ درصد آن اشغال شده بود، ۱‎/۳ میلیون فلسطینی باید در منطقه ای با تراكم جمعیتی باور نكردنی و در بدترین شرایط زندگی كنند. این تعداد معدود از اسرائیلی ها نمی توانستند بفهمند كه حفظ امنیت آنها به قیمت مرگ (شهادت) فلسطینی های بی گناه به دست نیروهای اسرائیلی تمام می شود و این در حالی است كه از سال ۲۰۰۲ نظامیان فلسطینی، تنها ۴۰۰ اسرائیلی را كشته اند. یك موضوع كاملاً روشن است و آن، این كه عقب نشینی به طور قطع برای فلسطینیانی كه در غزه زندگی می كنند، اندكی آرامش به ارمغان خواهد آورد، اما این به قیمت جابه جایی برادران آنها در نقاط دیگر بیت المقدس و كرانه باختری خواهد بود.

بعد چه؟

باید دید كه «آژانس رفاه و كار برای پناهندگان فلسطینی» سازمان ملل متحد (UNRWA) در خاور نزدیك چه تغییرات اقتصادی را می تواند به وجود بیاورد. زیرا باید برای فارغ التحصیلان، مشاغل جدید ایجاد شود، شركت های تجاری جدید امكانات مالی به دست آورند و نیز برای ایجاد مسكن نیازمندان تمهیدات لازم در نظر گرفته شود. جامعه جهانی باید گام های جدی در جهت بهبود سطح شرایط زندگی هزاران پناهنده كه هنوز در چادر زندگی می كنند بردارد. گرچه شارون موافقت كرد كه اسرائیل از جاده فیلادلفی در مرز غزه و مصر عقب بنشیند، كه این امر برای مردم غزه، راه ورودی به دنیای خارج خواهد بود، اما ایجاد راه ارتباطی با كرانه باختری هنوز زیر سؤال است. برای جلب رضایت اسرائیلی هایی كه مجبور به ترك خانه هایشان شدند، دولت به طور متوسط برای هر خانواده مبلغ ۲۵۰ هزار دلار كمك در نظر گرفت، درحالی كه فلسطینیان چیزی جز اجازه عبور و مرور آزاد در غزه به دست نیاوردند و خطوط مرزی، سواحل، خطوط هوایی و به همان میزان، منابع طبیعی همچنان در اختیار اسرائیل باقی خواهد ماند. از سوی دیگر، دولت شارون با فریبكاری قصد ساخت خانه های جدید در بیت المقدس پیرامون خانه های اعراب را دارد و با ارائه طرح های استراتژیك شهری، می خواهد سیاست های تبعیض قومی خود را به اجرا درآورد. یوری بنك یكی از رهبران حزب «مالدت» كه مخالف طرح تخلیه هستند، گفته است: «ما انسجام اعراب و ادعای آنان را در مورد بیت المقدس شرقی با منزوی ساختن آنها از طریق اسكان یهودیان در مناطق پر جمعیت عرب نشین، بر هم می زنیم. سپس از این شرایط برای انسجام اسرائیلی ها بهره می گیریم. درست مثل تكه های لگو ... شما تكه ها را به هم می چسبانید... هدف نهایی ما عبارتست از انسجام یهودیان در سراسر اورشلیم (بیت المقدس). » با چنین طرز تفكری، پیش بینی شرایط پس از تخلیه خیلی مشكل نیست. ساكنانی كه از غزه منتقل شده اند، در قلمرو فلسطینیان كه به طور غیر قانونی اشغال شده است، اسكان داده و به زندگی عادی برگردانده می شوند و به این ترتیب، همه قواعد قوانین بین المللی زیر پا گذاشته می شود. در نظر است كه ۳۰ هزار سكنه جدید فلسطین اشغالی تا دسامبر ۲۰۰۵ به واحدهایی كه به تازگی در كرانه باختری و شرق بیت المقدس ایجاد شده اند، منتقل می شوند. اشغال سرزمین فلسطینیان توسط نیرو های نظامی اسرائیل بسیار فراتر خواهد رفت. غزه همچنان زندانی باقی خواهد ماند كه مرزهای آن در حالت آماده باش كامل است و فلسطین مستقل، رؤیایی بیش نخواهد بود.