حرکت روی لبه لغزان راه و بیراهه

سریال های تلویزیونی ماه مبارک رمضان چرا و چگونه

حالا دیگر سریال های ماه رمضان پای ثابت و پرطرفدار سفره های افطار مردم مسلمان ایران شده است.

سریال هایی که در چند نوبت و با چند رویکرد و مضمون و محتوا، در بهترین و مقدس ترین زمان پخش یعنی از لحظات پس از افطار تا پاسی از شب، به روی آنتن می رود.

اما لزوم توجه نسبت به ساختار و محتوای سریال های تلویزیونی مناسبتی ویژه ماه مبارک رمضان را از چندسال پیش بدین سو، دلسوزان و آگاهان امر به مدیران تلویزیون و برنامه سازان رسانه ملی گوشزد کرده اند.

یکی از دلایل این توجه و تنبه، نوع اتفاقاتی است که طی سال های گذشته رخ نموده و دلیل دیگرش هم حجم انبوه مخاطب و میزان فراوان تأثیرگذاری این برنامه های نمایشی در مخاطبان میلیونی شان است.

اگر مجموعه های تولید و پخش شده طی چندسال اخیر را مرور و بررسی کنیم به یک سری نشانه گذاری ها و رویکردهای محتوایی و ساختاری می رسیم که در تعداد قابل توجهی از این مجموعه های تلویزیونی، ظهور و بروز داشته است.

ظهور و بروزی که با توجه به گستره مخاطبان و انبوه بینندگان این سریال ها و خاصه با عنایت به ساعت پخش آن که بهترین و مناسب ترین و پربیننده ترین ساعت پخش تلویزیونی است، از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود.

اگر بنا باشد این مجموعه های تلویزیونی را طی چندسال گذشته به لحاظ محتوایی بررسی کنیم می توانیم مولفه های ساخت آنها را در چند حوزه طنز، ماورایی، اجتماعی و خانوادگی تقسیم بندی کنیم.

در واقع مدیران و سیاست گزاران رسانه ای تلاش کرده اند تا در یک بسته متنوع، هم به نیازهای گوناگون مخاطبانشان پاسخ دهند و هم تنوعی در ذائقه ها را لحاظ کنند و طیفی مختلف از مضامین و قالب های نمایشی را در یک بستر سریالی به بیننده ارائه دهند.

انتخاب چنین رویکردی در کلیتش درست و اصولی است و گویای نیازسنجی و توجه مدیران و برنامه سازان به گرایش ها و نیازمندی های مختلف مخاطبان؛اینکه بیننده تلویزیون در چنین موقعیتی هم به سریال طنز و مفرح نیاز دارد و هم به مجموعه معرفتی و تنبه دهنده و تذکاربخش و هم به سریالی که مسائل اجتماعی و دغدغه های فرهنگی را یادآوری کند و....

اما آنچه مهم است آیا در انتخاب چنین رویکردی، ابعاد نظارتی و بعد هدایتی هم به صورت نسبی و استاندارد درنظرگرفته و اجرا می شود یا نه؟

به عبارت دیگر سؤالی که مطرح است، طی سالهای گذشته و پیشاپیش در همین سال جاری- این است که چه تدبیر و درایتی به کار رفته است که سریال های ماه رمضان در عین تدارک یک بسته متنوع و با مضامین مختلف، بتوانند به ارتقای سطح بینش معرفتی و حس عبودیت بینندگان تلویزیون در ماه مبارک رمضان کمک کنند؟

مگر نه اینکه ماه رمضان را ماه میهمانی خدا خوانده اند؟ و چه عبارت سترگ و حساس و تأمل برانگیزی!

و مگر نه اینکه تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه کشور و به عنوان یک دانشگاه عمومی- به تعبیر حضرت امام راحل درباره صداوسیما- وظیفه بالابردن معرفت عمومی و اصلاح افکار مخاطبانش را در جهت منویات دینی و اعتقادات مذهبی برعهده دارد؟

تجربه سال های گذشته این نگرانی را در دل مؤمنین و رصدکنندگان دلسوز برنامه های تلویزیونی ایجاد کرده است که سریال های مناسبتی ماه رمضان همچون سال های گذشته یا به ورطه لودگی فروبغلطد یا در دام شبه عرفان های ماورایی قرارگیرد یا به ترویج عصبیت و تابوشکنی های عرفی و اخلاقی بینجامد!

جای آن دارد که مدیران تلویزیون هم عرصه را برای نظارت و تدقیق آگاهان و خبرگان این امر که هم باید اسلام شناس و هم رسانه شناس باشند فراهم نمایند و هم در تنظیم ساعت پخش برنامه هایشان جایی را برای خلوت گزیدن و عبادت مخاطبانشان تدارک ببینند.

شاید با این رویکرد هم دنیا و هم آخرت بینندگان رسانه فراگیر ملی بهتر و بیشتر تأمین شود. این طور نیست؟!

سعید رضایی