هرگز نگو خداحافظ

هر حرفه‌ای بازنشستگی دارد و آدم‌ها بالاخره باید با شغل و پیشه خود خداحافظی کنند و جایشان را به جوان‌ترها بدهند. حالا ممکن است این ترک پست دائم به خاطر مقررات و قوانین اداری و سازمانی باشد یا از روی پیری و بیماری و ازکارافتادگی البته همیشه استثنائاتی هم وجود دارد و کسانی پیدا می‌شوند که فقط مرگ می‌تواند آنها را بازنشسته کند.

هر حرفه‌ای بازنشستگی دارد و آدم‌ها بالاخره باید با شغل و پیشه خود خداحافظی کنند و جایشان را به جوان‌ترها بدهند. حالا ممکن است این ترک پست دائم به خاطر مقررات و قوانین اداری و سازمانی باشد یا از روی پیری و بیماری و ازکارافتادگی البته همیشه استثنائاتی هم وجود دارد و کسانی پیدا می‌شوند که فقط مرگ می‌تواند آنها را بازنشسته کند.

شاید درخشان ترین نمونه نمایش بازنشستگی در سینمای ایران فیلم «طبیعت بیجان» سهراب شهید ثالث باشد که به سوزنبان پیری خبر می دهند دوران خدمتش به پایان رسیده و باید جایش را به فردی جوان بدهد.

عالم هنر اما بازنشستگی ندارد و با این که آن مشکلات و موانع جسمی مشترک همه آدم ها برای هنرمندان هم قابل تصور است، ولی این چنین نیست که به هنرمندی بگویند به علت تکمیل و پر شدن ۳۰ سال کار، دیگر حق فعالیت نداری.

با این حال در میان هنرمندان، خداحافظی بازیگران از دنیای بازیگری حکایت دیگری دارد و در سینمای جهان و ایران نمونه هایی داشته ایم که به دلایل مختلف اعلام بازنشستگی کرده اند.

از مثال های اخیر در این زمینه باید به خداحافظی ابوالفضل پورعرب اشاره کرد. جدیدترین نمونه جهانی این مساله نیز خداحافظی هایائو میازاکی، کارگردان سرشناس انیمیشن ژاپن است که در پایان جشنواره اخیر ونیز از دنیای سینما کناره گیری کرد.

شون کانری بازیگر پیشکسوت و اولین جیمزباند سینما هم از چهره های معروفی است که چندسالی می شود اعلام بازنشستگی کرده و جلوی دوربین هیچ فیلمی ظاهر نشده است.

خداحافظی پیرهای بازیگری البته تا اندازه ای به دلیل شرایط جسمانی و دشواری مراحل تولید یک اثر سینمایی قابل قبول و پذیرفتنی است، اما خداحافظی بازیگران جوان تر باعث تعجب و گمانه زنی های مختلفی می شود.

یواکین فینیکس، بازیگر فیلم هایی چون «گلادیاتور» چند سال پیش از بازیگری خداحافظی کرد، اما طاقت دوری از این هنر سخت، ولی جذاب را نیاورد و با بازی در «استاد» به سینما برگشت.

به هر حال بازیگری و همیشه در کانون توجه بودن وسوسه انگیز است و سن و سال نمی شناسد.

به عنوان مثال پیتر اوتول، بازیگر هشتاد و یک ساله فیلم ماندگار «لورنس عربستان» و نامزد هشت جایزه اسکار که سال گذشته با بازیگری خداحافظی کرده بود، هم طاقت دوری از سینما را نیاورد و سال ۲۰۱۴ با دو فیلم «کاترین الکساندریا» و «مری» بازخواهد گشت.

شاید تنها بازیگر تاریخ سینمای جهان که بر وسوسه بازیگری غلبه کرد و بعد از خداحافظی مثل مرد روی حرف خود ایستاد، گرتا گاربو، بازیگر زن سوئدی بود.

او در اوج دوران بازیگری اش در ۱۹۴۱ اعلام بازنشستگی کرد و تا زمان مرگش در ۱۹۹۰ دیگر هرگز به سینما برنگشت.

با این اوصاف باید دید خانم ها؛ کتایون ریاحی و لادن طباطبایی که چندسالی می شود ظاهرا برای همیشه از بازیگری خداحافظی کرده اند تا کی می توانند چشمشان را روی دنیای فریبنده سینما ببندند.

علی رستگار