چاقی کودکان

برای تعیین چاقی از معیاری به نام شاخص توده بدنی ( BMI ) استفاده می شود . اگر BMI یک کودک از حداکثر BMI مجاز بیشتر باشد کودک ، چاق محسوب می شود . برای آشنایی بیشتر جدول BMI طبیعی پسران و دختران ۷ …

برای تعیین چاقی از معیاری به نام شاخص توده بدنی ( BMI ) استفاده می شود . اگر BMI یک کودک از حداکثر BMI مجاز بیشتر باشد کودک ، چاق محسوب می شود . برای آشنایی بیشتر جدول BMI طبیعی پسران و دختران ۷ تا ۱۲ سال در زیر آورده می شود . در حال حاضر حدود ۲۵ درصد کودکان چاق هستند . در صورت عدم پی گیری ، کودکان چاق در بزرگسالی نیز دچار چاقی و عوارض ناشی از آن می شوند . سن ابتلا به دیابت روز به روز در حال پایین آمدن است و احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی ، افزایش فشار خون و مشکلات روحی در جوانان افزایش یافته که یکی از ریشه های آن را در چاقی کودکان می توان جستجو کرد .

علل چاقی

در موارد بسیار کمی چاقی کودک می تواند در اثر بیماری های دیگر ایجاد شده باشد . هیپوتیروئیدیسم ( کم کاری تیروئید ) ، سندرم کوشینگ ( پرکاری غده فوق کلیه )‌ ،‌ هیپرانسولینیسم اولیه ، پسودوهایپوپاراتیروئیدیسم ، اختلالات هیپوتالاموس و تعدادی از سندرم های ژنتیکی .

درمان

۱) تغذیه صحیح : باید به کودک اصول تغذیه صحیح که در هرم غذایی خلاصه شده است آموزش داده شود . در مرحله بعد باید به کودک و والدین او تفهیم شود که نیاز کودک به غذا با نیاز بزرگسالان به غذا متفاوت و از آنها کمتر است .

کودکان ۴ تا ۶ ساله مجاز هستند روزانه ۱۸۰۰ کیلوکالری غذا مصرف کنند . این میزان در کودکان ۷ تا ۱۰ ساله ۲۰۰۰ کیلوکالری ، در دختران ۱۱ تا ۱۴ ساله ۲۲۰۰ کیلوکالری و در پسران ۱۱ تا ۱۴ ساله ۲۵۰۰ کیلوکالری است . در صورتی که بخواهیم به کودک رژیم بدهیم باید مواد غذایی روزانه وی را به گونه ای تنظیم کنیم که ۵۰۰ کیلوکالری کمتر از میزان مجاز ،‌ غذا مصرف کند . هدف رژیم دادن به کودکان چاق ،‌ کاستن ۱۰ درصد وزن بدن طی ۶ ماه است .

۲) ورزش منظم : بسیاری از کودکان چاق از ورزش کردن طفره می روند . در واقع یکی از دلایل چاقی در این کودکان کم تحرکی است . والدین باید ترتیبی بدهند که این کودکان به طور منظم در یک باشگاه ورزشی به فعالیت بپردازند . علاوه بر این در منزل نیز این کودکان باید زیر نظر والدین خود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنند .

۳) مشارکت خانواده : مشارکت خانواده نقش کلیدی را در موفقیت درمان کودکان چاق به عهده دارد . افراد خانواده باید همراه با کودک چاق خود طبق هرم غذایی تغذیه کنند ، با وی به ورزش بپردازند و سعی کنند تا محیطی آرام برای وی فراهم کنند .

مصرف داروهای ضد چاقی ( حتی انواع تأیید شده آن ) برای کودکان ممنوع است .

پیشگیری

پیشگیری از چاقی باید از دوره شیرخوارگی شروع شود . باید در ۲ سال اول زندگی ،‌ شیرخوار از شیرمادر تغذیه کند و مادر فقط هنگام وجود علائم گرسنگی به وی غذا دهد . نباید از غذا به عنوان وسیله ای برای آرام کردن کودک استفاده کرد .

استفاده طولانی مدت و غیرضروری از شیشه شیر به صورت روشی برای آرام کردن یک شیرخوار گریان ممکن است این عادت را در او ایجاد کند که هر وقت دچار مشکل و ناراحتی شد به دنبال غذا برود .

نکته دیگری که والدین باید به آن توجه کنند این است که نشان دادن غذاهای خوشمزه و جذاب به کودک راه خوبی برای خوشحال کردن کودک نیست .

والدین برای جلب رضایت فرزند خود از روش های غیرخوراکی استفاده کنند . یک ساعت بازی با کودک از دادن شکلات و شیرینی به وی رضایت بیشتری برای کودک ایجاد می کند . پس از شیرخوارگی نیز وظیفه والدین در این زمینه سنگین تر می شود . آنها باید بعد از ۲ سالگی شیرکم چرب را جایگزین شیرپرچرب کنند . از مصرف زیاد آب میوه توسط کودکان قبل از دبستان جلوگیری شود . به کودکان باید یاد داده شود که هر زمان گرسنه شدند غذا بخورند ، نه اینکه مجبور باشند در زمان های مشخص غذا بخورند . نباید کودکان را مجبور کرد تمام غذای کشیده شده در ظرفشان را بخورند ؛ بلکه باید به آنها یاد داده شود که هنگام سیری از غذا خوردن دست بکشند .

والدین باید اصول تغذیه صحیح طبق هرم غذایی را به کودک آموزش دهند و خود نیز به آن عمل کنند . ضمناً والدین باید خوردن غذاهای پرکالری در خانه را محدود و طوری برنامه ریزی کنند که چربی ها کمتر از ۳۰ درصد کل کالری مصرفی را فراهم کنند . آنها باید کودک را تشویق کنند که سبزی و میوه ( مواد فیبری ) به میزان زیاد مصرف کند . از همه مهمتر اینکه غذا نباید به عنوان ابزاری برای تنبیه یا تشویق کودک به کار رود . والدین باید امکان یک زندگی فعال همراه با ورزش را برای کودک خود فراهم آورند .