چگونه کارت روی تجارت الکترونیکی اثر می گذارد

افزایش تجهیزات پرداخت الکترونیکی بستر مطلوبی را برای آشنایی و تطبیق پذیری قشرگسترده تری از افراد جامعه به ویژه افراد کم سوادتر و کم درآمد تر و در نهایت استفاده آنها از این تجهیزات فراهم می آورد

سرویس تجارت‌الکترونیکی – مشتریان بانک‌های خصوصی، خرید از پایانه‌های فروش را به استفاده از دستگاه‌های خودپرداز ترجیح می‌دهند. به گزارش عصر ارتباط، طبق بررسی‌های صورت گرفته از سوی محقق اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی این امر به دلیل نوع کارت‌های صادر شده توسط بانک‌های خصوصی در مقایسه با بانک‌های دولتی است.

اکبرچشمی معتقد است به دلیل صدور کارت‌های اعتباری، هدیه و پیش پرداخت از سوی بانک‌های خصوصی مشتریان آنان ترجیح می‌دهند به جای برداشت پول از دستگاه‌های خودپرداز، به وسیله پایانه‌های فروش به پرداخت وجه و خرید کالا اقدام کنند. او ادامه می‌هد که قریب به کل کارت‌های بانکی صادره توسط بانک‌های دولتی ،کارت بدهی مبتنی برسپرده بانکی است؛ البته دسترسی بیشتر دارندگان کارت بانک‌های خصوصی به پایانه‌های فروش به دلیل شکل توزیع جغرافیایی آنها و همچنین امکانات وسیع‌تر مشتریان این بانک‌ها برای انتقال وجوه از طریق اینترنت، تلفن و شعب آنلاین نیز می‌تواند بر این نتیجه تاثیر داشته باشد. طبق بررسی‌های صورت گرفته از سوی وزارت بازرگانی توسعه کاربری کارت‌های اعتباری یکی از مهمترین عواملی است که می‌تواند به‌عنوان جزئی از سیستم تجارت الکترونیکی بر روند توسعه آن موثر واقع شود. عمدتا آمار و ارقام تجارت الکترونیکی نیر حاکی از این است که در اندازه‌گیری آن مبلغ پول مبادله شده از طریق ابزارهای پرداخت الکترونیکی را مبنای ارزیابی قرار می‌دهند.

در این تعریف، پرداخت الکترونیکی با تجارت الکترونیکی برابر است و نسبتی از پرداخت الکترونیکی که توسط کارت اعتباری صورت می‌گیرد، نقش کارت‌های اعتباری در تجارت الکترونیکی را نشان می‌دهد. محقق اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به تاثیر گستردگی ابزارهای پرداخت و استفاده از این ابزارها در پرداخت‌های روزانه، می‌گوید: بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد گسترش سریع‌تر بستر انجام پرداخت‌های الکترونیکی با افزایش تعداد دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش می‌تواند موجب افزایش استقبال و استفاده مردم از دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش شود.

چشمی در مقاله‌ای که به هجدهمین همایش بانکداری‌اسلامی ارائه شده، آورده است: افزایش تجهیزات پرداخت الکترونیکی بستر مطلوبی را برای آشنایی و تطبیق پذیری قشرگسترده‌تری از افراد جامعه به ویژه افراد کم‌سوادتر و کم‌درآمد‌تر و در نهایت استفاده آنها از این تجهیزات فراهم می‌آورد.

او نتیجه می‌گیرد که از آنجا که کشور ما هنوز در مراحل اولیه گسترش پرداخت‌های الکترونیکی قرار دارد رشد تجهیزات پرداخت الکترونیکی منجر به افزایش تعداد پرداخت‌الکترونیکی نیز می‌شود. از سوی دیگر گسترش و توسعه هرکدام از ابزارهای پرداخت‌الکترونیکی تاثیرمستقیمی بر ابزارهای دیگر دارد، به گونه‌ای که افزایش تعداد تراکنش‌های پایانه‌های فروش به معنی تطبیق‌پذیری بیشتر افراد با شکل پرداخت الکترونیکی بوده به همین دلیل استفاده از خودپردازها را محتمل‌تر می‌کند. همچنین بررسی‌های وزارت بازرگانی نشان می‌دهد، جایگزینی روش‌‌های سنتی و الکترونیکی پرداخت در نظام‌های تجاری یکی از نشانه‌های بارز روند توسعه تجارت الکترونیکی است که البته از نقش مهمی نیز در جریان توسعه آن برخوردار است. آمار نشان می‌دهد که در حال حاضر سهم بالایی از پرداخت‌های تجاری شکل الکترونیکی به خود نگرفته است اما روند نشان می‌دهد که مکانیسم‌های الکترونیکی به مرور شکل غالب خواهد بود. به عبارت دیگر نسبت به سایر کشورها و نظام پرداخت الکترونیکی در آن کشورها در کشور ما هنوز بخش کوچکی از پرداخت‌ها از طریق شبکه پرداخت کارتی و الکترونیکی بانک‌ها صورت می‌گیرد.

این بررسی‌ها نشان می‌دهد در شرایط فعلی تفاوت معناداری بین پرداخت با کارت اعتباری و پرداخت با کارت بدهی وجود ندارد و روش‌های کارتی پرداخت به طور کلی پذیرش بیشتری داشته و نقش مشوق قوی‌تری نیز در توسعه تجارت الکترونیکی بازی می‌کند.از سوی دیگر به دلیل مشکلات و موانع امنیتی، قانونی و فرهنگی، هنوز روش‌های سنتی پرداخت نسبت به روش‌های الکترونیکی غالب است اما پیش‌بینی می‌شود با گذشت زمان پرداخت‌های الکترونیکی گسترش یابد. محقق اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی در گزارش خود آورده است: گسترش تجهیزات پرداخت الکترونیکی در بانک‌های خصوصی اثر مثبت و معنی داری بر تعداد تراکنش‌های پایانه فروش دارد، بالا بودن سهم رشد تعداد پایانه‌های فروش بانک‌های خصوصی به همراه اثرات خارجی مثبت افزایش تعداد خودپردازهای این بانک‌ها این نتیجه را توضیح می‌دهد. همچنین درخصوص اثر منفی این متغیر در مورد بانک‌های دولتی می‌توان تفسیری وارونه ارائه کرد. بالا بودن سهم رشد تعداد خودپردازها در بانک‌های دولتی و اثرات منفی کاربری آنها موجت غلبه اثر جایگزینی دریافت پول از خودپرداز با پرداخت ‌الکترونیکی وجه از طریق پایانه فروش خواهد شد. چشمی معتقد است:بررسی وضعیت پرداخت‌های الکترونیکی در کشور و مقایسه آن با کشورهای پیشرفته در این زمینه نشان می‌دهد که با وجود پیشرفت‌های بسیار چشمگیری که طی ۴ساله گذشته در این زمینه صورت گرفته برای رسیدن به وضعیت مطلوب راه درازی در پیش است. سرانه تعداد کارت‌های برداشت، خودپردازها و پایانه‌های فروش و تعداد تراکنش‌های صورت گرفته از طریق آنها به ازای جمعیت کشور در مقایسه با آمار متناظر کشورهای پیشرو نشانگر فاصله وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است. همچنین رشد تعداد کارت‌های بانکی، دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌ فروش، سهم شعب استان تهران نسبت به کل شعب بانک در کشور و تعداد تراکنش های صورت گرفته از طریق خودپردازها (پایانه‌های فروش) تاثیر مثبتی بر تعداد تراکنش‌های پایانه‌های فروش (خودپردازدها) شبکه بانکی کشور پردازش شده در مرکز شتاب دارند.