کاپیتان کیست؟

واژه ”کاپیتان“ به‌عنوان یک مقام و رتبه در نیروهای نظامی به‌کار گرفته می‌شود و در کشتیرانی تجاری لقبی است جهت ادای احترام و تواضع به فردی که مسئولیت هدایت و کنترل کشتی را عهده‌دار …

واژه ”کاپیتان“ به‌عنوان یک مقام و رتبه در نیروهای نظامی به‌کار گرفته می‌شود و در کشتیرانی تجاری لقبی است جهت ادای احترام و تواضع به فردی که مسئولیت هدایت و کنترل کشتی را عهده‌دار است.

در کشورهای آمریکا و کانادا این رتبه به شخصی داده می‌شود که رهبری گروهی از افراد را بر عهده دارد. به‌عنوان مثال برای فردی که مسئول کارخانه است یا پلیسی که عهده‌دار نظارت بر افراد خود می‌باشد.

عموماً این لقب به فردی اطلاق می‌‌شود که مسئولیت یک وسیله نقلیه را بر عهده داشته و یا مسئول گروهی از مردم است. این واژه در ورزش نیز کاربرد دارد.

در صنعت کشتیرانی تجاری به شخصی که بالاترین مسئولیت در اداره و کنترل کشتی را دارا است، فرمانده کشتی می‌گویند که رتبه یا درجه وی نیز فرمانده (MASTER) خوانده می‌شود.

از نظر IFSMA این سمت افرادی را شامل می‌شود که دارای مدرک معتبر شایستگی بین‌المللی هستند که توسط دولت صادر شده است. بنابراین شرایط می‌توانند فرماندهی کشتی‌ها را عهده‌دار باشند.

گروهی از انستیتوهای تخصصی نیز اعضاء خود را کاپیتان می‌نامند که کاربرد این واژه در این شرایط تنها برای ادای احترام به آنها است، مثلاً اعضاء انجمن فرماندهان دریانورد MASTER MARINERS زمانی به‌عنوان عضو پذیرفته می‌شوند که حداقل ۵ سال از تاریخ اخذ مدرک فرماندهی ایشان سپری شده باشد. این افراد در مجامع و دادگاه‌ها به کاپیتان معروف هستند.

در سازمان تجارت و حمل‌ونقل انگلستان (D.O.T) یکی از شرایط بازرسان دریائی علاوه بر داشتن مدرک فوق‌تخصصی فرماندهی و با لیسانس دریانوردی، باید حداقل ۲ سال تجربه فرماندهی بر روی کشتی‌های اقیانوس‌پیما داشته باشد. بر این اساس ”کاپیتان“ در صنعت دریانوردی یا کشتیرانی به فردی گفته می‌شود که به بالاترین مرحله از تخصص و استاندارد رسیده باشد تا بتواند با استفاده از دانش تجربه و قدرت تصمیم‌گیری کشتی را فرماندهی و کنترل کند.

کانون IFSMA از فرماندهی کارآمد و با تجربه تشکیل شده است و از تمام دستگاه‌های اجرائی انتظار دارد که همگام با بالا بردن ارزش و استانداردهای خود، از پائین آوردن ارزش فرمانده کشتی و لقب ”کاپیتان“ ولو به‌طور غیرعمدی جلوگیری کنند.

در خاتمه یادآور می‌شود این واژه‌ها (فرمانده کشتی - کاپیتان) باید فقط به افرادی اطلاق شود که علاوه بر دارا بودن مدرک فرماندهی، عهده‌دار فرماندهی و کنترل کشتی هستند.

کاپیتان فرامرز تومان، کاپیتان مهرداد بهفروزی

پی‌نوشت:

۱) IFSMA: INTERNATIONAL FEDERATION OF SHIP MASTERS ASSOCIATION

اتحادیه بین‌المللی و انجمن فرماندهان کشتی