جمع هراسی چیست و با آن چگونه باید برخورد کرد

جمع هراسی به اختلالی گفته می شود که از زمره ویژگی هایش اضطراب شدید و کمرویی زیاده از حد در موقعیت های اجتماعی می توان نام برد

جمع‌هراسی به اختلالی گفته می‌شود که از زمره ویژگی‌هایش اضطراب شدید و کمرویی زیاده از حد در موقعیت‌های اجتماعی می‌توان نام برد. جمع‌هراسان از اینکه دیگران کنجکاوانه زیر نظرشان می‌گیرند، مدام و شدیدا در بیم به‌سر می‌برند و اعمال‌شان آنان را سراسیمه و سرافکنده می‌کند. هرچند ظاهرشدن در انظار عموم برای بسیاری از انسان‌ها با درجاتی از اضطراب توام است، اما باید دانست که امکان دارد مقادیر دلهره در مبتلایان به جمع‌هراسی به اندازه‌ای زیاد باشد که اینان از موقعیت‌های اجتماعی روی بگردانند. با اینکه شمار کثیری از گرفتاران به اختلال یادشده درمی‌یابند که امکان دارد وحشت، مفرط یا خلاف واقع باشد، ولی در چیره‌شدن بر آن ناتوان هستند؛ امکان دارد جمع‌هراسی صرفا به یک وضع محدود شود (مثل ترس از صحبت در مکان رسمی یا غیررسمی، یا خوردن، نوشیدن یا نوشتن در جلوی دیگران) یا شاید در شدیدترین حالت چنان گسترده باشد که شخص در هر موقعیت اجتماعی با نشانه‌های ترس روبه‌رو شود. احتمال دارد جمع‌هراسی بسیار فزاینده باشد و افزایش یابد. مبتلایان به این بیماری، اغلب از تشکیل یا حفظ ارتباطات صمیمانه خودداری می‌ورزند یا امکانات مربوط به پیشرفت پیشه‌شان را نمی‌پذیرند. حتی برخی از آنان خانه‌نشین می‌شوند.

نشانه‌های جسمانی چنین اختلالی غالبا همراه با اضطراب شدید جمع‌هراسی است. مبتلایان به چنین هراسی با علایمی رویارو می‌شوند ازجمله کم‌رویی، تعریق فراوان، لرزش و سایر علامت‌های اضطراب مانند اشکال در صحبت، دل‌آشوب (تهوع) و سایر ناراحتی‌های گوارش. این نشانه‌های آشکار احتمالا بیم از مخالفت را در موقعیت‌های اجتماعی افزایش می‌دهد و ممکن است خود همین علایم، کانون اضافی هراس شده و دور باطلی به وجود آورند.

● شیوع

حدود ۷/۳درصد جمعیت ایالات متحده در سنین بین ۱۸ تا ۵۴ سال (تقریبا ۳/۵ میلیون آمریکایی) در سال خاصی به جمع‌هراسی مبتلا می‌شوند.جمع‌هراسی، زنان را دوبرابر مردان گرفتار می‌کند، هرچند شمار زیادتری از مردها برای این اختلال ویژه، به روانشناسان و روانپزشکان مراجعه می‌کنند.معمولا این اختلال در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز می‌شود و ندرتا پس از ۲۵ سالگی بروز می‌کند.

● علت‌ها

پژوهش پیرامون علل جمع‌هراسی در جریان است.برخی بررسی‌ها، بیانگر وجود ناحیه کوچکی در مغز به نام بادامک است که تصور می‌رود در مرکز آن قرار دارد و واکنش‌های مربوط به ترس را مهار می‌کند.مطالعات صورت‌گرفته در زمینه حیوانات، دلالت بر آن دارد که جمع‌هراسی احتمالا جنبه توارثی دارد.بخشی از تحقیق‌های به عمل آمده حاکی است که اختلال جمع‌هراسی، مبنای زیست شیمیایی دارد. دانشمندان را عقیده بر این است که اختلال مورد بحث احتمالا بر پایه تنکردشناسی (فیزیولوژی) یا هورمونی استوار است.پژوهش‌های دیگر، تاثیر محیط را در ایجاد جمع‌هراسی موثر می‌دانند. امکان دارد مبتلایان به جمع‌هراسی از مشاهده رفتار و پیامدهای سایرین، فرآیندی موسوم به فراگیری مشاهده و انگاره (الگو)سازی اجتماعی، بیمناک شوند.

● بیماری‌های همزمان و همراه با جمع‌هراسی

جمع‌هراسی ممکن است از عزت نفس بکاهد و خطر افسردگی و خودکشی را بیفزاید.امکان دارد کسانی که با چنین اختلالی دست به گریبانند به مصرف الکل یا سایر مواد مخدر روی آورند که به اعتیاد بینجامد.بسیاری از این قبیل افراد به سایر اختلالات اضطرابی نظیر اختلال هراس، وحشت‌زدگی یا اختلال وسواس فکری – عملی نیز دچار می‌شوند. مخصوصا چنان اضطرابی سروپایشان را می‌گیرد که با حمله‌های اضطرابی دست‌به گریبان می‌شوند (حمله شدید وحشت با نشانه‌های جسمانی) هنگامی که حمله‌های وحشت بروز می‌کنند، امکان دارد مبتلایان به جمع‌هراسی ارزیابی‌های نهایی نمایند تا از اوضاعی دوری کنند که طی آن ممکن است احتمالا حمله وحشت‌زدگی دیگری روی دهد یا دست‌یابی به کمک غیرممکن باشد. این اجتناب، ممکن است سرانجام به «ترس از مکان‌های باز»، ناتوانی از رفتن به محیط‌های شناخته‌شده و مطمئن به دلیل ترس و دلواپسی، بینجامد.

● شیوه‌های درمانی

پژوهش‌ها مشخص کرده است که برای مداوای جمع‌هراسی انواع درمان‌ها موثرند، مشتمل بر دارودرمانی، ‌روان درمانی یا مخلوطی از هردو راهکار. معلوم شده است که رفتاردرمانی شناختی در معالجه جمع‌هراسی مفید است. یک ویژگی بارز این مداوا دربردارنده موقعیت درمانی است که بیماران را در معرض موقعیت‌های ترسناک قرار داده و به آنها کمک می‌کند که در چنان موقعیت‌ها احساس راحتی کنند. مثلا فنونی از قبیل تنفس عمیق را به مردم می‌آموزند تا میزان اضطراب‌شان را مهار کنند.جنبه مهم دیگر درمان، بازسازی شناختی است که شامل کمک به افراد در شناخت داوری‌های نادرست و ایجاد انتظارات واقع‌گرایانه‌تر احتمال خطر در موقعیت‌های اجتماعی است.درمان حمایتی، مانند گروه‌درمانی، یا زوج و خانواده‌درمانی که اطلاعات سودمندی اختلال را به مردم می‌رسانند.

ترجمه: الف.د