بهترین رژیم غذایی در هوای آلوده

شاید شما هم شنیده‌اید که می گویند باید شیر و ماست زیاد بخوریم تا اثرات این همه سربی که از طریق هوای آلوده وارد بدنمان می‌شود، خنثی شود. آلودگی هوای تهران هم که هرچندوقت یک‌بار …

شاید شما هم شنیده‌اید که می گویند باید شیر و ماست زیاد بخوریم تا اثرات این همه سربی که از طریق هوای آلوده وارد بدنمان می‌شود، خنثی شود. آلودگی هوای تهران هم که هرچندوقت یک‌بار به خصوص در روزهای سرد به دلیل پدیده گلخانه‌ای به حد بحرانی می‌رسد. اما این که می‌گویند لبنیات اثر سوء آلودگی هوا را کم می‌کند چقدر صحت دارد و اصلا تغذیه با اثرات آلودگی هوا ارتباطی دارد یا نه؟ ...

قبل از این که سراغ سوال اصلی، یعنی کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا به وسیله غذاها برویم، باید ببینیم آلودگی هوا چه تأثیری روی بدن می‌گذارد و تغییرات فیزیولوژیکی که در بدن به خاطر آلودگی هوا به وجود می‌آید، کدام است. وقتی می‌گوییم هوا آلوده است، اغلب به این معنی است که هیدروکربورهای ناشی از سوخت ناقص مواد سوختی در هوای تنفسی ما پخش شده‌اند. این هیدروکربورها سرطان‌زا هستند. از طرف دیگر در ترکیبات نفتی مثل بنزین و گازوییل، معمولا انواع فلزات سنگین مثل سرب وجود دارند که با سوختن این مواد، در هوا منتشر

می‌شوند. اگرچه در سال های اخیر بنزین بدون سرب وارد بازار شده ولی هنوز هم گازوییل و نفت کوره که در صنایع استفاده می شود، سرب دارد که سرطان‌زا هم هست. البته از گاز خطرناک مونوکسید کربن هم نباید غافل شویم، همان گاز بی‌رنگ و بی‌بویی که در زمستان هر سال جان کلی آدم را می‌گیرد و مدام توصیه می‌کنند که باید با لوله بخاری تمامش را بیرون بفرستید. این گاز که در فضای بسته باعث مسمومیت شدید و مرگ می‌شود، حتی وقتی با لوله بخاری‌ها هم بیرون فرستاده می‌شود باز می‌تواند خطرناک باشد؛ به این خاطر که این همه بخاری‌هایی که در خانه‌ها می‌سوزند، مونوکسیدکربن را در هوا منتشر می‌کنند و در اثر پدیده گلخانه‌ای در فصل سرما، این گاز به اضافه بقیه گازهای مضر به سطح زمین برمی‌گردند و وارد ریه‌های ما می‌شوند. خلاصه این‌که زندگی شهرنشینی و به‌خصوص تهران نشینی را از این دردسرها گریزی نیست و ما اگر می‌خواهیم در این هوای آلوده سالم بمانیم، باید چیزهایی را رعایت کنیم که یکی از این چیزها، نوع تغذیه‌مان است.

بهترین سبد غذایی

اگر آلودگی هوا خیلی شدید باشد، مشکل بتوان از اثرات سوءاش در امان ماند ولی در مورد میزانی از آلودگی که در اوقات عادی و در همه شهرهای بزرگ و صنعتی از جمله تهران وجود دارد، می‌شود با مصرف بعضی از غذاها اثرات مضر آلاینده‌ها را کم کرد. دکتر سید علی کشاورز، متخصص تغذیه و مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه تهران، برای کم شدن مضرات آلودگی هوا مصرف غذاهایی شامل ویتامین E و ویتامین D را پیشنهاد می‌کند. این ویتامین‌ها می‌توانند اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی کنند. ویتامین E را در روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز می‌توانید مصرف کنید. منابع مناسب ویتامین D هم شیر، کره و زرده تخم‌مرغ هستند که باید در برنامه غذایی روزانه‌تان باشند. البته می‌توانید با تجویز متخصص، مکمل‌های ویتامین E و D را هم مصرف کنید. علاوه بر این ویتامین‌ها دکتر کشاورز مصرف غذاهایی را توصیه می‌کند که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های سلنیوم و بتاکاروتن اند. سبزیجاتی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو بتاکاروتن دارند. سلنیوم را هم می‌توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان و غلات سبوس‌دار پیدا کنید. دکتر کشاورز می‌گوید: «ویتامین C هم می‌تواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده کمک کند. شیر و لبنیات به خصوص پنیر و ماست هم به خاطر کلسیمی که دارند می‌توانند با جذب عناصر سنگین مثل سرب تداخل کنند.پس به‌طور کلی بهتر است مردم از سبزی‌ها ومیوه‌ها و لبنیات بیشتر استفاده کنند تا اثرات مخرب هوای آلوده را کاهش دهند.»

بدترین سبد غذایی

اما چه عادت‌های نادرست غذایی می توانند اثرات مخرب آلودگی هوا را در بدن ما بیشتر کنند؟ دکتر کشاورز در این باره می‌گوید: «استفاده از تنقلات کم ارزش مثل چیپس و پفک و نوشابه‌های گازدار چون باعث اختلال جذب عناصر مفید در بدن می‌شوند می‌توانند اثرات سوء آلودگی هوا را دوچندان کنند. موادی مثل سوسیس و کالباس به دلیل داشتن مواد شیمیایی و نگهدارنده، علاوه بر این که به خودی خود مضر و سرطان‌زا هستند برای افرادی که در معرض آلودگی هوای شهرها قرار دارند به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شوند. به طور کلی ما مردم را به مصرف مواد غذایی تازه و غیرصنعتی تشویق می‌کنیم تا سلامتی‌شان در مواجهه با عوامل خطرناکی مثل آلاینده‌های هوا محفوظ بماند.»

دکتر کشاورز یادآوری می‌کند که کودکان و سالمندان به اضافه بیمارن قلبی عروقی و بیماران ریوی، از آسیب پذیرترین گروه ها در مقابل آلودگی هوا هستند و بهتر است خانواده‌ها بیشتر مراقب رژیم غذایی این افراد باشند.