بررسی مجموعه غزل شب منظومه ها اشعار شاعران جوان

«شب منظومه ها» عنوان مجموعه شعری است از انتشارات سوره مهر که به اهتمام حوزه هنری استان تهران به چاپ رسیده است گردآوری غزلیاتی با عنوان مجموعه غزل شعر جوان کرج حرکت نوینی است که در راستای ترغیب, تشویق و پرورش استعدادهای جوان و مستعد کشورمان به سمت نوآوری و شکوفایی صورت پذیرفته است

«شب منظومه ها» عنوان مجموعه شعری است از انتشارات سوره مهر که به اهتمام حوزه هنری استان تهران به چاپ رسیده است. گردآوری غزلیاتی با عنوان مجموعه غزل شعر جوان کرج حرکت نوینی است که در راستای ترغیب، تشویق و پرورش استعدادهای جوان و مستعد کشورمان به سمت نوآوری و شکوفایی صورت پذیرفته است.

مجموعه غزل «شب منظومه ها» که شامل اشعار ۲۲ شاعر جوان و خوش ذوق می باشد در ۹۵ صفحه و با قطع رقعی و قیمت ۱۲۰۰ تومان به تازگی روانه بازار کتاب گردیده است. از جمله شاعرانی که دراین مجموعه اشعارشان ارائه شده است: «مریم آریان»، «مهدی زارعی»، «حسین عباسیان»، «مهدی مردانی»، «مجید معارف وند» و... می باشند. اشعار این مجموعه دارای مضامین و محتوای اجتماعی، مذهبی، دینی و تغزلی و عاشقانه، است و ساختار زبانی و دستوری این سروده ها تداعی کننده شعر مدرن و امروزی می باشد.

در اولین غزل این دفتر که سروده مریم آریان متولد ۱۳۵۹ است، شاعر با نگاهی متفاوت به افق های تاریک و روشن و گاه دور دست زندگی می نگرد و این بینش و نگرش خاص شاعرانه تبلوری آشکار در غزلیات او یافته است. آریان در ۵ غزل ابتدایی این مجموعه با دقت نظر و تأملی جامعه نگر و مدرکانه به برخی از مسائل اجتماعی و فرهنگی دوران حاضر اشاره نموده است. این شاعر در قالب تعابیر و الفاظی مناسب و هماهنگ گوشه چشمی به نابسامانیهای فکری و فرهنگی برخواسته از محرومیت های اقتصادی دارد و در اشعارش به انعکاس درد و رنج و تألمات درونی قشر محروم جامعه می پردازد.

از جمله اشعار پخته و دلنشین و با محتوای این دفتر، غزلیات مهدی زارعی (متولد ۱۳۵۶) است. غزلیات این شاعر آمیزه ای از مضامین و موضوعات دینی- مذهبی، انقلابی، اجتماعی و عاشقانه را دربرمی گیرد. این شاعر جوان با چیره دستی و مهارت هنرمندانه ای در سرودن اشعاری با مضامین و مفاهیمی متنوع طبع آزمایی نموده است. در غزلیات زارعی تعبیرات جدید و ترکیباتی خوش تراش در خدمت ارائه مضامین و معانی ارزشمند و اصیل دینی و مذهبی قرار گرفته است. از جمله در غزلی با این ابیات آغازین:

اتاق کاهگلی بود و مرد و یک گل زرد

که باد عطر غم انگیز مرگ را آورد

شاعر با خلق تصاویر بدیع و تازه و ایجاد پیوند معنایی عمیق میان واژه ها، به شکل و محتوای اشعارش تعالی و تقدس خاصی بخشیده است. این سروده که در وصف شهادت بانوی گرامی اسلام حضرت فاطمه زهرا(س) سروده شده به صورت سمبلیک و نمادین آن فضای غم انگیز و جانگداز را به تصویر می کشاند.

همچنین در سروده ای با این ابیات آغازین:

بهار آمد و تقویم خانه زیبا شد

شبی گذشت، سه تا شاخه گل شکوفا شد

سه تا پسر، سه گل بی نشان و مادر که

تمام جسم و جوانی اش وقف گل ها شد

زارعی به صورت سمبلیک و تمثیلی با بهره گیری از تصاویر و تعابیری ساده، دلنشین و متنوع به مضمون پردازی پرداخته و معانی و باورها و ارزش های والا و ارزشمند انقلابی را در ترکیب و ساختاری ادبی در اشعارش منعکس نموده است. دراین سروده شاعر با هنرمندی تصاویری زیبا و روشن از زندگی ساده و صمیمی خانواده شهدا را با احساسات و عواطف شاعرانی درآمیخته و در قالب الفاظ و عباراتی سمبلیک گوشه ای از آن صبر و ایثار را به تصویر می کشاند.

اما نکته قابل تأمل در این میان آوردن سروده ای ترانه گون، در وصف حالات و احساسات یک آدم برفی است که در میان اشعار مذهبی و اجتماعی گنجانده شده و نوعی پراکندگی موضوعی و محتوایی ایجاد نموده است و در نتیجه باعث برهم زدن فضای عاطفی و معنوی اشعار قبل و بعد ازخود می شود و نوعی ناهماهنگی و پراکندگی معنایی ایجاد نموده است. «آخرین دقیقه های آخرالزمان» نیز عنوان ۱۶ غزل به هم پیوسته سروده مهدی زارعی است که ۵ غزل آن در این دفتر آورده شده است. دراین غزلیات که مضمون و محتوای مذهبی- اجتماعی دارد زارعی توصیف شاعرانه ای از تاریخ اسلام نموده است و با نگاهی عالمانه و با بصیرت دینی وقایع مهم فرهنگی و اجتماعی قبل از اسلام را به تصویر می کشاند، سپس به طلوع خورشید عالمتاب و هدایتگر جهان اسلام پیامبر اکرم(ص) اشاره می نماید و در قالب تعابیر و ترکیباتی بدیع و دلنشین زوایای فرهنگی و اجتماعی تاریخ اسلام پس از پیامبر را به رشته نظم کشیده و در قالب اشعاری پخته و موزون و منسجم بیان نموده است. به صورت کلی می توان گفت در اشعار این دفتر حال و هوای تغزلی و غنایی حاکم است و در اشعار آن مضامین و مفاهیم اجتماعی و مذهبی حضور پررنگی دارند. اما گاه در اشعار این مجموعه شاهد آنیم که شعرای جوان از نظر مضمون و درون مایه دچار نوعی فقر یا گونه ای محدودیت و از نظر زبان و قالب گرفتار کمبود و ایستایی می شوند به گونه ای که فضا و پیام شعرشان حالت شعارگونه، به خود می گیرد و نوعی فاصله و شکاف زبانی و فکری که نتیجه دور ماندگی از تحولات فکری و زبانی است در شعر ایشان دیده می شود و این مسئله نیاز به هدایت و جهت دهی و آگاهی بخشی دراین مسیر را ملزم می سازد.

فهیمه بافنده