کودکان و نوجوانان چرا دروغ می گویند

اگرچه راست گویی صفت پسندیده ای است, اما دروغگویی صفتی است که موجب زوال آن می شود

اگرچه راست گویی صفت پسندیده ای است،اما دروغگویی صفتی است که موجب زوال آن می شود .هیچ فرد دروغگویی از ابتدا دروغگو نبوده بلکه این صفت دربرهه ای اززندگی او (بیشتر اوقات دوران کودکی)،از سوی یک سری مسائل که جای بحث دارد( ودر زیر تحت عنوان دلایل دروغگویی به آنها اشاره شده) به او القا گردیده و همراه با رشد فیزیکی شخص؛این صفت نیز رشد کرده و بزرگ شده است وحتی ممکن است درمحیط خانواده ودر کل اجتماع نیزمشکلاتی را بوجود آورد. گاهی اوقات این خود ما والدین ودرکل بزرگسالان هستیم که دروغ را به نحوی به فرزندانمان آمورش می دهیم وجالب اینکه وقتی کودک به دروغ عادت کرد ؛از زمین وزمان شکایت می کنیم که چرا فرزندمان دروغگوست؟ و...

امّّّا درکل دروغ گفتن کودکان ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد :

▪ ترس :

یکی از دلایل دروغگویی کودکان ؛ترسیدن آنهااست.گاهی اوقات والدین کودک تصور می کنند که با رفتار تند وخشن خود وهمچنین با تنبیه کردن بدنی کودک،میتوانند جلوی انحرافات و رفتار بد اورابگیرند.امّّّّا این کارنه تنها تأثیرخوبی در پرورش کودک ندارد بلکه باعث می شودگاهی اوقات به اصطلاح ترس اوریخته وتمام کارهای بد خودرابا حس گستاخی بیشتری انجام دهد و یا اینکه به علت ترس از تنبیه شدن به دروغ پناه ببرد.همچنین این رفتار باعث می شود که کودک کم کم خود را جدا از والدین فرض کند و به اشتباه به این مسئله پی ببرد که اگر راست بگوید باز هم تنبیه می شود .در واقع بهتر است والدین به جای بوجود آوردن این حس درکودکان وتنبیه یا مجازات کردن آنها ، قبل از اینکه دستور انجام دادن یا ندادن کاری را به کودک خود بدهند ؛ به نحوی میل انجام دادن یا ندادن همان کار را در آنها تقویت کنند.در کل شدت این تنبیهات ومجازاتها با ترس کودک و اصرار او به دروغگویی رابطه مستقیم دارد .امّّّا برای درمان دروغگویی ؛والدین باید با عطوفت و مهربانی بیشتری با کودک رفتار کنند وحس آرامش را بین اعضای خانواده بوجود آورند .مسلماًً در خانواده ای که به نظرات و عقاید و حس استقلال کودکان اهمیت بیشتری داده می شود ،هیچ گاه کودکان به دروغ متوسل نمی شوند همچنین بهتراست جلوه بد دروغگویی و پیامدهای بد آن را به کودکان آموزش داد.

▪ احساس حقارت:

یکی دیگر از عوامل دروغگویی کودکان احساس حقارت آنهاست .زمانی که کودک مورد تحقیر و توهین قرار می گیرد در واقع به شخصیت و روح لطیف او ضربه وارد می شود. همچنین هنگامی که در محیط خانواده به کودک اهمیّّّت داده نمی شود وهمیشه او به نحوی از سوی اعضای خانواده وسایر افرادی که به نحوی با آنها ارتباط دارد مورد تحقیر وتوهین قرار می گیرد؛ باخود تصمیم می گیردکه کاری کند تا همه به شخصیت او احترام گذاشته و به نحوی محبوب همگان شود در نتیجه به هر راهی از جمله دروغگویی متوسل می شود . گاهی اوقات ممکن است حتی عمق این دروغها خیلی زیاد یا به اصطلاح دروغهایی بزرگ وهیجانی باشند که کودک بخواهد باگفتن این دروغها درون خانواده هیجان وجوش وخروش ایجاد کند و از اینکه رفتار آنها را به تلافی کرده وآنها را مورد تمسخر قرار داده احساس لذت می کند . امّّّّا بهتراست همه ی اعضای خانواده وسایر افراد مرتبط باکودک ، به شخصیتش احترام بگذارند وهیچگاه او را مورد تحقیر وتوهین قرار ندهند تا اینکه کودک برای جبران کمبودهای خود به دروغگویی متوسل نشود.همچنین بهتر است علاوه براینکه کودکانمان را مورد تشویق واحترام قرار دهیم ، به عقاید وسخنان آنها نیز توجه کنیم .

▪ محیط خانواده:

خانواده محیطی است که علاوه براینکه کودک در آن محیط پرورش می یابد راستگویی وسایررفتار درست را در این محیط می آموزد ودرکل محیط خانواده مدرسه اول کودک است .مسلماًًً خانواده ای که درآن همه ی افراد عادت به راستگویی دارند ؛کودک نیز این روش را انتخاب می کند وهمچنین درخانواده ای که افراد خانواده دچار انحرافات اخلاقی هستند و همچنین خلق وخوی ناپسند ودروغ بر کانون خانواده حاکم است،کودک نیز با همین خلق وخو وانحرافات رشد می کند وشخصیت او بر همین مبنا شکل می گیرد(چرا که همان طورکه می دانیم کودکان تقلید گران خوبی هستند وبدون اراده وتوجه خود رابا محیط وفق می دهند.)امّّا این والدین هستند که باید زمینه ی راستگویی وصداقت را درفرزندان خود بوجود آورند. چرا که همانگونه که گفته شد خانواده مدرسه اوّل کودک است. همچنین بهتر است حس مسئولیت پذیری در کودک تقویت شود. پس به کودکتان مسئولیت های کوچک بدهید وحتی اگراز پس آنها برنیامدید به او مسئولیت دیگری بدهید، اورا تشویق کنید وبه نحوی حس مسئولیت پذیری را در او تقویت کنید وبه طور غیر مستقیم ازدروغگویی کودک به علت جبران کمبودها وعقده هایش جلوگیری شود. علاوه بر این والدین نباید به هیچ دلیلی بادروغگویی به اصطلاح کودک را گول بزنند وبا او با خشونت رفتار کنندبلکه باید با کودک خود صادق بوده وبا رفتار وتربیت صحیح، فرزند خود را برای حاضر شدن در اجتماع آماده کنند.

▪ داشتن توقع زیاد وتحمیل تکالیف سنگین:

توقع بیش ازحد وتحمیل تکالیف سنگین می تواند یکی دیگر ازعوامل دروغگویی کودکان باشد. بهتراست بدانیم همیشه باید به اندازه توان کودکان از آنها انتظار داشت ونباید با سختگیریهای بی جا و توقع بیش ازحد و واگذاری تکالیف طاقت فرسا به کودکان آنها را به دروغ وادار کرد وباعث رشد بد بینی در آنها شد. والدین ومربیان همیشه بایستی توان وقدرت کودک رادر نظر بگیرند زیرا اگر کودک احساس کنددر نظر دیگران فردی کم توان وتنبل است وبه نحوی باعث رنجش دیگران می شود سعی می کند با دروغگویی دیدگاه افراد رانسبت به خود تغییر داده وشخصیت خود راحفظ کندواین تکرار دروغ نیز عملاًًًًباعث عادت به دروغگویی می شود وعلاوه بر آن بسیاری دیگر از انحرافات اخلاقی وخلقیات ناپسند در شخصیت اوپدیدار می شود .

همچنین در سنینی که کودک هنوز ارزش راستگویی را نمی دانند والدین نباید کودکان خود را واداربه راستگویی کنند؛چراکه کودک عملاًًًً هنوز راه فریب کاری ودروغ را نمی داند واحتمالاًًََ نیازی به این کار نداشته است .امّّّا والدین کودک با این کارخود وسختگیریهای بیش از حد واندازه کودک را به سمت دروغگویی سوق داده و همچنین کودک نیز برای رهایی از توقعات بیش از حدواندازه والدین وفراراز فرمانهای مستبدانه وسختگیرانه آنها به دروغگویی متوسل شده و عملاًًً به فردی دروغگو تبدیل می شود .