غول های موسیقی ایران, در سال ۸۶ نواختند

نه دولت از من دعوت کرده است که بازگردم و نه کسی به من قول مساعدی داده است, دلیل بازگشت من این است که احساس کردم امروز نیاز بیشتری به وجود من هست تا برخی مسائلی که موسیقی ایرانی امروز به آن مبتلا شده است را حل کنم »

نه دولت از من دعوت کرده است که بازگردم و نه کسی به من قول مساعدی داده است، دلیل بازگشت من این است که احساس کردم امروز نیاز بیشتری به وجود من هست تا برخی مسائلی که موسیقی ایرانی امروز به آن مبتلا شده است را حل کنم.»

اینها را "محمدرضا لطفی" در نخستین مصاحبه مطبوعاتی اش، که پس از ۲۵ سال دوری از وطن در اردیبهشت ماه سال ۸۶ برگزار کرده بود، عنوان کرد .

موسیقیدان دوره بحران_همان طور که خودش می گوید_ آمد و اگرچه نمی توان ادعا کرد که دردی از موسیقی ایرانی حل کرد، اما ورود لطفی و وعده اجرای کنسرت توسط وی، غلغلی اندر خانواده موسیقی ایران انداخت و کنسرت وی سرچشمه کنسرت های متعدد بزرگان موسیقی در پایتخت شد.

"محمدرضا لطفی" و "محمد قوی حلم"،"محمدرضا شجریان" و "گروه آوا"،"حسین علیزاده" و "گروه هم آوایان"،"کامکارها"، "گروه شمس و سماگران قونیه" و "پرویز مشکاتیان" بزرگان موسیقی ایران بودند که پس از غیبتی نسبتا طولانی، یک به یک به روی صحنه رفتند.

کنسرت بداهه نوازی لطفی و قوی حلم که برای سه شب در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، واکنش های متفاوتی را در میان علاقه مندان موسیقی سنتی ایران به همراه داشت که تندترین آنها به "پرویز مشکاتیان" تعلق داشت .

وی این کنسرت را نه تنها پیشرفتی در کار لطفی ندانست، بلکه آن را ۵۰ سال عقب گرد به گذشته عنوان کرد.اظهارنظری که سرچشمه انتقادهای تندتری علیه پیرموسیقی ایران شد.

تابستان گرم ۸۶ با کنسرت محمد رضا شجریان گرم تر شد.

پیش از این اجرا، شجریان به همراه پسرش، علیزاده و کلهر اردیبهشت سال ۸۴ در تالار کشور کنسرت داده بود که این بار با ترکیبی جدید یعنی در کنارهمایون ، مجید درخشانی، سعید فرجپوری، محمد فیروزی وحسین رضاعی نیا کنسرت خود را اجرا کرد؛کنسرتی که به دلیل برخی مشکلات با اداره اماکن تا شب قبل از اجرا، برگزاری آن قطعی نبود.

کنسرت استاد آواز ایران نیز از تیغ انتقاد هنرمندان دیگر به دور نماند و این بار "هوشنگ کامکار" سرپرست گروه کامکارها این کنسرت را در خور نام استاد آواز ایران ندانست و آن را تنها تکرار دوباره برنامه های قبل شجریان عنوان کرد.

کنسرت کامکارها را می توان شورانگیزترین کنسرت سال ۸۶ دانست که بعد از مدتی طولانی و با گذشت سه سال بازهم در تالار بزرگ کشور به روی صحنه رفتند.

این خانواده اهل موسیقی با پشتوانه موسیقی کردی، نوازندگان چیره دست و تخصص ارسلان و هوشنگ کامکار بسیار قدرتمند و به دو زبان فارسی و کردی برنامه خود را اجرا کرد.

حسین علیزاده نیز که آخرین اجرایش در تهران به کنسرت مشترک با شجریان و کلهر در بهار ۸۴ باز می گشت، برای نخستین بار در تهران با گروه نسبتا جوان هم آوایان برنامه خود را اجرا کرد.

این اجرا همچون برنامه های دیگر علیزاده شامل بخش بداهه نوازی علیزاده و محمد خلج و بخش دوم شامل اجرای گروهی هم نوایان شد.

کیخسرو پورناظری به همراه پسرانش که زمستان سال پیش همراه ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در جشنواره فجر حاضر شده بود، این بار و به مناسبت سال مولانا با گروه سماگران قونیه برنامه خود را اجرا کرد. این برنامه نیز که در هوای شهریورماهی سعدآباد برگزار شد، در همان سبک و سیاق کارهای سابق این گروه بود، اگرچه نسبت به اجرای تلفیقی سال قبل این گروه انتقادهای کمتری به دنبال داشت.

کنسرت گروه عارف همراه با پرویز مشکاتیان و خوانندگی حمیدرضانوربخش پایان بخش فستیوال اجراهای انفرادی بزرگان موسیقی ایران شد. تالار کشور این بار پس از سه سال شاهد حضور دوباره مشکاتیان به روی صحنه بود، اما این اجرا نیز خالی از انتقادهای بزرگان موسیقی نبود، درست همانگونه که خود مشکاتیان چند ماه قبل تر از آن، محمدرضا لطفی را نقد کرده بود.

یکی دیگر از اتفاقات مهم سال ۸۶، حضور یک ارکستر مهم غربی پس از ۳۰ سال در تهران بود؛ ارکستر فیلارمونیک «ازنابروک» که به رقم مخالفت های سیاسی درتهران حاضر شده بود. این گروه پیش از این قرار بود به همراه ارکستر سمفونیک تهران و شهرام ناظری آثاری را به مناسبت سال مولانا درتهران اجرا کند که بنا به گفته مدیر هنری این ارکستر، به دلیل کمبود زمان برای تمرین، چنین برنامه ای کنسل شده و او این اجرای مشترک با ناظری را در سال جدید میلادی در آلمان به خبرنگاران وعده داد.

اگرچه جای خالی شهرام ناظری به عنوان یکی از بزرگان موسیقی ایران در این فستیوال موسیقی خالی بود و سال ۸۶ بدون کنسرت ناظری در تهران به پایان رسید، اما دریافت نشان «اوفسیه» (فرمانده) کشور فرانسه توسط شهرام ناظری این جای خالی را پر کرد و موج تبریکات فراوان را برای او به ارمغان آورد. شهرام ناظری نیز که مدت ها در ایران کنسرتی اجرا نکرده است، وعده این اجرا را در سال ۷۸ به علاقه مندان موسیقی ایرانی داده است.

جشنواره موسیقی فجر نیز به عنوان مهم ترین رویداد موسیقی هرسال، با اندکی تفاوت در سال ۸۶ برگزار شد. جشنواره بیست و سوم برای نخستین بار با حضور موسیقی پاپ برگزار شد، ضمن این که پس از چندین سال بخش رقابتی نیز دوباره به آن افزوده شده بود. اگرچه حضور موسیقی پاپ در جشنواره و اجراهای گروه هایی مثل آریان و دیگر گروه های مشابه، تعداد بیشتری از جوانان را به تالارهای اجرا کشید، اما این اتفاق از نظر برخی از بزرگان موسیقی، یکی از ضعف های بزرگ جشنواره لقب گرفت. چرا که رسم معمول تمام جشنواره های مهم دنیا این است که به طور جداگانه از موسیقی عامه پسند برگزار شود.

نخستین نمایشگاه موسیقی نیز در سال ۸۶ توسط انجمن موسیقی ایران و حضور تعدادی از ناشران موسیقی برگزار شد. اگرچه این نمایشگاه به هیچ وجه قابل مقایسه با نمایشگاه های موسیقی دنیا نبود، اما این نخستین نمایشگاه را می توان به فال نیک گرفت و حضور آن را در سال های آینده و در حد واندازه ای وسیع تر انتظار کشید.

شب های موسیقی ایران،اجراهای متفاوت ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک و اجرای سمفونی های ایثار، رسول عشق و امید و هلال کاروان که برخی عنوان سفارشی بودن را بر آن نهاده بودند را می توان ، از دیگر اجراهای مهم سال ۸۶ دانست.

اما ناگوارترین اتفاق سال ۸۶ را باید درگذشت حاج قربان سلیمانی، تنها بازمانده بخشی های شمال خراسان دانست. حاج قربان استاد بزرگ موسیقی مقامی خراسان بود که برنامه‌های بسیاری را در داخل و خارج از کشور اجرا کرده بود.او در این اجراها توانسته بود مقام اول جشنواره موسیقی لیون فرانسه، مقام ستاره جشنواره اوینیون فرانسه،مقام برتر جشنواره موسیقی فجر ایران در سالهای ۶۹تا ۷۱ را به دست آورد.

با وجود آنکه سال ۸۶ سال درخشش بزرگان موسیقی ایران بود، اما این سال که سال جهانی مولانا نام گرفته بود، بدون آنکه برنامه مشخص درباره این شاعر پارسیگو داشته باشد به پایان رسید. اگرچه هنرمندان موسیقی ایران به صورت جداگانه برنامه هایی را درباره مولانا اجرا کردند، اما هیچیک از آنها در خور این شاعر قرن ششمی ما که دیگر نام رومی به خود گرفته است، نبود. این انتقاد همواره به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان متولی فرهنگ وهنر کشور وارد شد، اما این فرصت بدون آنکه جواب مشخصی از سوی این وزارت خانه داشته باشد، برای همیشه از دست رفت.

با این همه سال اجرای بزرگان موسیقی ایران به پایان رسید و محمدرضا لطفی به عنوان آغازگر این ماجرا کنسرت بزرگتری را در بهار ۷۸ به روی صحنه می برد و مشکاتیان به عنوان آخرین نفر از بزرگان موسیقی که کنسرت خود را اجرا کرد وعده برگزاری کنسرت مشترک بزرگان موسیقی را در سال ۸۷ داده است. کنسرتی که صحبت های اولیه آن انجام شده است و حتی حسین علیزاده اعلام کرده است در صورتی که این گروه دوباره تشکیل شود، در آن دایره زنگی هم خواهد زد!