راهکاری برای تقویت روابط مادر و دختر

در طول تاریخ زنان همواره به عنوان پرورش دهنده نسل بعد, وظیفه رسیدگی به امور خانه و خانواده را بر عهده داشته اند

در طول تاریخ زنان همواره به عنوان پرورش دهنده نسل بعد، وظیفه رسیدگی به امور خانه و خانواده را بر عهده داشته اند. توانایی ذاتی آنان در مراقبت و نگهداری از کودکان، رسیدگی به امور منزل و تربیت نسل بعد، آن ها را به عنوان بهترین کسانی که می توانند به رتق و فتق امور خانه بپردازند، معرفی می کند. بار اصلی مسئولیت درون خانواده هم بر دوش زنان گذاشته شده است اما در این میان روابط مادر و دختر ممکن است پیچیده تر از روابط مادر با پسر باشد.

بعضی مادران دختر خود را به فرزند پسر ترجیح می دهند و برخی خلاف این رفتار می کنند. روابط یک دختر با مادر می تواند تاثیر گذارترین رابطه در تمام زندگی او باشد و تمامی روابط او با دیگران حتی رابطه با همسرش را تحت تاثیر قرار دهد. رابطه بین مادر و دختر هم زمان با رشد دختر متحول می شود و مادر بلوغ، نوجوانی، جوانی و تبدیل شدن دختر خود را به یک زن مستقل تجربه می کند. این تغییرات می تواند به اختلاف نظرهای کم یا زیاد بین آن ها منتهی شود. بعضی از دختران شکایت می کنند که مادر فقط انتظار اطاعت محض دارد و بعضی از مادران شکایت می کنند که دخترشان هرگز متوجه منظور آن ها نمی شود.در همین ارتباط دکتر محمد قاضی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مشاور خانواده به خراسان می گوید: طبیعی است که دختران تمایل دارند به مادر نزدیک و شبیه او شوند و در مقابل پسرها نیز، همین احساس را نسبت به پدر دارند.

اما این قاعده همیشگی و بدون استثنا نیست. یعنی گاه رابطه پدر- دختر در یک خانواده بهتر از مادر- دختر است. در بسیاری از خانواده ها دختر راز دل خود را به پدر می گوید نه به مادر، برعکس آن هم وجود دارد یعنی پسر با مادر راحت تر است و می تواند با او ارتباط بهتری برقرار کند.در این میان تفاوت نسلی و فراموش کردن نیازهای نسل جدید از سوی مادر به برقراری رابطه صحیح از هر دو سو لطمه می زند. گاه مادر فراموش می کند که نیازهای واقعی دختر جوانش چیست و زمانی که با بی اعتنایی و بی توجهی با او برخورد می کند، دختر به سمت پدر گرایش پیدا می کند. مادر در این جا با درک نکردن شرایط روحی و روانی دختر، در واقع او را از خود می راند.

از طرفی گاه مسئله حسادت و رقابت به تیره شدن روابط بین مادر و دختر می انجامد. حسادت گاه به دلایل شخصیتی یا خانوادگی در مادر مشاهده می شود و هستند دختران خوب و ممتازی که مادر به جای حمایت، به آن ها حسادت می کند. گاهی مادر بیش از حد اقتدار طلب است و با این که عطوفت مادری دارد اما در عین حال خواستار تسلط کامل بر خانواده، همسر و دختر خود است. چنین مادرانی نمی توانند دختران خود را جذب کنند زیرا دختر در چنین شرایطی به سمت پدر گرایش پیدا می کند. آزاد اندیشی و وسعت نظر پدر از یک سو و اقتدار طلبی مادر از سوی دیگر، دختر را به سمت پدر سوق می دهد. البته تعداد بچه های خانواده، تعداد دختر و پسر و سن والدین، تحصیلات و فرهنگ خانوادگی در بروز این حالت تاثیرگذار است، اما در مجموع کم نیستند دخترانی که با پدر خود بسیار راحت تر از مادرشان هستند و پدر سنگ صبور آن هاست. در این راستا اولین کاری که باید برای بهبود ارتباط مادر و دختر انجام داد، تغییر نحوه تفکر آن هاست.

تفکر واقع بینانه بدون پیش زمینه منفی، عقب نشینی از مواضع خودخواهانه، تکیه بر واقعیت ها و جدا کردن منطق از احساس می تواند بسیار کارآمد باشد. این روش باعث شفافیت در روابط می شود و اولین قدم برای بهبود روابط است.

نقطه مقابل تفکر واقع گرایانه تفکر ذهن گرایانه است که خودمحوری و خودخواهی اساس آن است، تکیه بر احساسات شخصی، سوء تعبیر، خود محوری، بی توجهی به علایق شخصی طرف مقابل و نبود همدلی می تواند این روابط را مخدوش و مادر و دختر را از هم دورتر و دورتر کند. از سوی مادر بالابردن تحمل، آمادگی برای شنیدن نظرهای مخالف، تواضع و فروتنی، کنار گذاشتن ابزارهای دفاعی و داشتن روحیه مثبت در برخورد با دختر می تواند بسیار مفید واقع شود.دکتر قاضی در پاسخ به این سوال که چند نوع مادر داریم، چنین می گوید: مادران مثل پدران چند نوع هستند. مادر می تواند اقتدارطلب، خودمحور یا آزاد اندیش باشد. مادر آزاداندیش اجازه می دهد بچه ها در تصمیم گیری ها شرکت کنند و تصمیم بگیرند مادر اقتدار طلب مستبد نیست اما اقتدار کافی دارد .

بدترین والدین ، والدین خود محور هستند که از فرزندان می خواهند تحت هیچ شرایطی روی حرف آن ها حرف نزنند. بهترین والدین، والدین آزاداندیش و اقتدار طلب هستند؛ یعنی والدینی که در عین دادن آزادی و اختیار به فرزندان، اقتدار خود را حفظ می کنند و از اصول خود کوتاه نمی آیند. گاه مادران اقتدار طلب فرزندان خود را مسئول مشکلات زندگی می دانند و می خواهند با تسلط کامل بر امور خانواده و فرزندان، مشکلات را به تنهایی حل کنند.در حالی که مادران بالغ از مسئولیت مادری خود لذت می برند و در عوض مادران نابالغ از آزادی محدود شده خود شکایت و رفتارهای اشتباه خود را توجیه می کنند. هم چنین به نوشته سایت «سلامت مادران» ۴موضوع اصلی اختلاف نظر بین مادر و دختر عبارت است از هرچیزی که مربوط به ظاهر باشد مثل لباس، وزن و موها زیرا زنان را از ظاهرشان قضاوت می کنند و مادر را از دخترش.بنابراین طبیعی است که مادر نسبت به دختر حساسیت داشته باشد. کنترل گری هم نقطه اختلاف دیگر است.

بیشتر مادران دوست دارند دخترشان را کنترل کنند و فکر می کنند او هنوز یک دختر بچه است. نصایح مادرانه خسته کننده ترین حرف ها برای بسیاری از دختران است؛ زیرا به نظر دختران در هر نصیحتی، انتقادی نهفته است. مادرها دلسوزانه نصیحت می کنند اما دخترها منتقدانه می شنوند. اگر مادر بلد نباشد نصایح دلسوزانه اش را بجا بگوید دختر از شنیدن آن فرار می کند. بالاخره هر دختری رازهایی دارد که اگر به مادر اعتماد نداشته باشد، از بازگویی آن ها به او سرباز می زند. این رازها به او قدرت می دهد زیرا در صورت بازگویی، مخالفت مادر را به همراه خواهد داشت. به این ترتیب اگر بخواهیم راهکارهایی برای بهبود روابط دختر و مادر ارائه دهیم باید به چند نکته اساسی اشاره کنیم:

▪ مادر باید رازدار باشد

▪ دختر را مورد تحسین قرار دهد و به او قدرت بدهد

▪ مسائل را از دیدگاه او ببیند، نه یک طرفه.

▪ سعی کند روزی از هفته را به او اختصاص دهد. نوشیدن چای می تواند یک تفریح کم دردسر و کوتاه باشد و در بهبود روابط مادر و دختر مؤثر واقع شود.

▪ حمایتگر باشید. مادر و دختر هر دو ناکامی هایی را در زندگی تجربه می کنند بنابراین نقش حمایتگرانه داشته باشید نه ملامتگرانه.

▪ به او گوش کنید. گوش کردن فعالانه می تواند مانع بروز بسیاری از مشکلات شود. او را ضمن صحبت کردن تایید کنید وهر جا لازم است از او سوال کنید. همدلی را تحت هر شرایطی فرو نگذارید تا رابطه تان قوی تر شود.

▪ خود را جای او بگذارید. شما هم زمانی ، دختر جوانی بودید که کسی حرفتان را نمی فهمید. بنابراین سعی کنید احساسات او را از تجربیات جدیدی که کسب کرده، درک کنید.

▪ گاهی بدون دلیل به او سر بزنید. او را در آغوش بگیرید، هدیه کوچکی بخرید و مانند یکی از بهترین دوستانتان با او رفتار کنید.

▪ دخترتان را به جمعی که دوست دارد دعوت کنید و اجازه بدهید از جمع دوستان شما لذت ببرد.

▪ یک لبخند و آغوش گرم گاه معادل صدها کلمه به تقویت روابط می انجامد. آن را از دخترتان دریغ نکنید.

نویسنده: عظیمی مروی