مفسر حقیقی وحی

در برخی منابع شیعی چون کتاب مناقب آل ابی‌طالب، اثر مشهور ابن‌شهرآشوب مازندرانی روایت شده است که یحیی بن‌اکثم، قاضی‌القضات روزگار متوکل ـ که پیشتر با امام رضا(ع) و امام جواد(ع) …

در برخی منابع شیعی چون کتاب مناقب آل ابی‌طالب، اثر مشهور ابن‌شهرآشوب مازندرانی روایت شده است که یحیی بن‌اکثم، قاضی‌القضات روزگار متوکل ـ که پیشتر با امام رضا(ع) و امام جواد(ع) به مناظره پرداخته و توفیقی نصیبش نشده بود ـ مجموعه سوالات چند‌گانه‌ای را به صورت مکتوب از برادر امام علی‌النقی(ع) می‌پرسد و او از پاسخ دادن درمی‌ماند. یحیی بن‌اکثم از وی می‌‌‌‌خواهد تا پاسخ آنها را از امام هادی(ع) بخواهد.

او نیز چنین کرد. امام پس از مشاهده پرسش‌ها، جواب‌هایی درخور و مناسب بر آنها نگاشتند. ابن‌اکثم پس از مطالعه پاسخ‌ها، گستردگی و احاطه امام بر علوم را مورد تایید قرار داد.

از جمله سوالات ابن‌اکثم می‌توان به مورد زیر اشاره نمود: در آیه شریفه «پدر و مادرش را بر فراز تخت برد و (همه) در برابرش به سجده افتادند.»(یوسف/۱۰۰) چگونه یعقوب که پیغمبر بود بر یوسف سجده کرد؟

پاسخ امام چنین بود: «سجده یعقوب و فرزندانش برای یوسف نبود، بلکه برای اطاعت خدا و اظهار علاقه به یوسف بود. چنان‌که سجده ملائکه هم برای آدم نبود، بلکه اطاعت فرمان خدا و اظهار علاقه به حضرت آدم بود.

سجده یعقوب و فرزندانش در کنار یوسف نیز به شکرانه گرد هم‌آمدن دوباره و پایان دوران فراق بود. نمی‌بینی که همان‌دم در مقام شکر می‌گوید: «پرودگارا مرا ملک و سلطنت دادی و علم تعبیر خواب‌ها به من آموختی.»