پنجشنبه, ۲۳ اسفند, ۱۴۰۳ / 13 March, 2025
مدیریت زنجیرهِ عرضه بین الملل
مطلب حاضر به زنجیرهِ عرضه، به عنوان مفهومی جدید در جایگاه نظام لجستیك می‌پردازد. زنجیره عرضه مجموعه سازمانها، نهادها و تشكیلاتی است كه در سطح ملی و بین‌المللی با رعایت اصل یكپارچگی و به كاربردن روابط مبتنی بر شراكت(Partnering) مجموعه فعالیت‌های تولید كالا و خدمات را تا تحویل به مصرف‌كننده نهایی و بازخورد آن دنبال می‌كند و بخش‌هائی چون انبارداری، كنترل موجودی، بسته‌بندی، و سیستم‌های حمل و نقل و بازاریابی را مد نظر قرار می‌دهد. زنجیره عرضه در مفهوم بین‌المللی خود تامین و فروش در سطح فراملی است و هر حلقه ملی خود زیر حلقه‌هائی دارد كه ممكن است از چندین حلقهِ مجزا تشكیل شده باشد. زنجیره عرضه بین‌الملل تامین منابع خارجی و تجارت بین‌الملل را بر مبنای اصولی چون مزیت‌های نسبی، پویا و سرزمینی توجیه‌پذیر می‌نماید.
امروزه دوران پس از جنگ جهانی دوم را با سه شاخص عمده فناوری‌های جدید، الگوهای جدید تقسیم كار و تجارت بین‌المللی توصیف می‌كنند. تخصص‌های منطقه‌ای و مزیت‌های سرزمینی روش‌های تولید انبوه و برتری نظامی همه شرایطی هستند كه حفظ آنها لزوم برنامه‌ریزی‌های دوربرد راهبری را پیشنهاد می‌كنند. توسعه‌طلبی و گسترش قلمرو، تامین مهمات و مایحتاج سربازان، واحدهای ستادمركزی ارتش‌ها را متوجه پركردن خلاءهای موجود میان كشور مبداء و سرزمین هدف به منظور پیروزی سریع و كم هزینه و ذخیره توان دفاعی ارتش نمود. لذا نظامیان به طراحی سیستم‌های حمل و نقل، مقدار، مكان و نحوه نگهداری موجودی‌های خود باتوجه به ارزیابی‌های توان دشمن و ملزومات پس از جنگ علاقه نشان دادند. لجستیك یا علم حمایت از سیستم‌های نظامی مفهومی بود كه با جنگ جهانی دوم در هم آمیخته بود و عمدتاً نیز مصرف نظامی داشت و نه تنها تامین سیستم نظامی تا دستیابی به هدف را دنبال می‌كرد بلكه دوره‌های پس از برتری نظامی را نیز به گونه وسیع در برمی‌گرفت. آنها تولید مهمات در كارخانه‌های مهمات‌سازی را تا جبهه‌های نبرد دنبال كرده و ارتباطات خطوط نظامی را درك و جریان چرخشی تسهیلات را تا هدف نهائی ترسیم می‌كردند.
علم لجستیك در نیروهای دفاعی حیاتی دوباره یافته است. ژنرال مایكل زتلر معاون اول نیروهای نصب و لجستیك در نیروی هوایی آمریكا پس از جنگ افغانستان اظهار كرد: <علیرغم همه چالش‌هائی كه برای دستیابی به خاك افغانستان مواجه بودیم باز هم هواپیماهای نیروی هوایی در مدت كمتراز ۱۴ روز توانسته‌اند از جایگاه جدید خود به مقاصد از پیش تعریف شده حمله كنند. تصور كنید كه چقدر امكانات زیرساختی در آن پایگاه كم بود، به مدد برنامه جامع سر فرصت عمل می‌كردیم. تا قبل از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ هیچ برنامه جنگی برای آن منطقه وجود نداشت اما نیروی هوایی به سرعت واكنش نشان داد و ما همه را مدیون سیستم لجستیكی قوی خود هستیم.>
● ادبیات تحقیق
امروزه بخش بازرگانی آمریكا همان مفاهیمی را به كار می‌برد كه روزگاری مختص نیروهای نظامی آنها بود. تغییرات وسیع در حوزه صنعت و تجارت، ظهور رقبای جدید و افول پیشگامان باسابقه مباحثی است كه باتوجه به ایجاد سیستمی كه بتواند تامین و تحویل كالا را در سطح بین‌المللی میسر سازد مطرح می‌شود.
در صنعت و تجارت، لجستیك را با دو مفهوم لجستیك درونی و لجستیك بیرونی شناسائی كرده‌اند. موضوع هدف اول، تامین مواد اولیه و اجزائی است كه فرآیندهای تولیدی را میسر می‌سازد. در دومی كالا از انتهای خط تولید تا لحظه تحویل به مشتری دنبال می‌شود.
در حقیقت موضوع تامین و تحویل كالا از دو چشم‌انداز قابل بررسی است. آنها كه از زاویهِ توزیع فیزیكی (از ۱۹۶۰ به بعد) بدان می‌نگرند آن را یك ابزار توانمند بازاریابی می‌شناسند و آنها كه به مسائل تولیدی علاقه‌مندند آن را وسیله‌ای می‌بینند كه كنترل، تحویل و كیفیت بهتر داده‌های سیستم را تضمین می‌كند. ولی هر دو گروه بدین نتیجه رسیده‌اند كه در محیط بازار باید توجه خاصی را به حركت كالاها و خدمات مبذول دارند.
شورای ملی مدیریت توزیع فیزیكی در آمریكا (NCPDM) در سال ۱۹۸۵ برای فائق آمدن بر توانمندی‌های توزیعی و تحویلی ژاپنی‌ها تشكیل شد. این سازمان به شورای مدیریت لجستیكی (CLM) تغییر نام یافت و كمافی السابق به بسط و توسعه مفاهیم لجستیكی همت می‌گمارد. واضح است كه مشتریان نه تنها حركت داخلی بلكه حركت خارجی كالاها را نیز همواره دنبال می‌كنند، پس تعاریف بسته به دیدگاه‌های افراد و زمینه آنها متغیر است. بنابراین توصیف فرآیندهای خرید، فروش، حمل، تحویل و معاملات مجاز می‌تواند از زوایای متفاوتی نگریسته شود، امروزه مفهوم زنجیره عرضه(Supply-chain) این وظیفه مهم را به عهده دارد.
از منظر شورای لجستیك آمریكا زنجیره عرضه یكپارچه مجموعه سازمان‌های مرتبطی است كه به وسیله جریان اطلاعات در آنها، هماهنگی پدید می‌آید و این جریان از مواد اولیه تا لحظه تحویل كالای نهائی به مشتری ادامه دارد و نیز روابط شریك - محور تجاری به منظور تسهیل هماهنگی فعالیت‌های زنجیرهِ عرضه میان و بین اعضاء آن ایجاد شده است.
بسیار مهم است كه بدانیم لجستیك جدید در مفهوم شریك(Partnering) نهفته است. امروزه برترین اصل لجستیكی كه توصیه به ایجاد روابط شراكتی با سایر اعضاء زنجیره عرضه است به گونه جدی ادغام آنها را در برخواهد داشت. با استفاده از امكاناتی كه همه اعضا دارند دیگر كل جدیدی به وجود می‌آید كه ارزش آن بیش از اجتماع همه اعضا است.
B.J Laland و كوپر چهار شیوه شراكتی زیر را تعریف كرده‌اند:
۱) مشاركت(Pantranship) رابطه‌ای است میان دو ماهیت تجاری در كانال لجستیك كه منافع مشتركی را در افق زمانی تعیین شده‌ای تعریف می‌كند.
۲) همكاری(Aliance) رابطه‌ای قراردادی میان دو ماهیت مستقل در كانال لجستیك كه به منظور دستیابی به اهداف و منافع خاصی به وجود آمده است.
۳) شخص ثالث؛ (Third Party) یك عامل واسطه در كانال لجستیك است كه روابط آنی یا درازمدتی را با سایر ماهیت‌ها به وجود می‌آورد.
۴) قرارداد لجستیكی (Contract logistics) فرآیندی است كه طی آن شركت حمل و نقل شخص ثالث‌ها (اشخاص ثالث) برای خدمات خاصی با هزینه‌های خاص در افق زمانی تعریف شده وارد قرارداد می‌شود.
كاهش تشریفات قانونی موجب اهمیت شراكت شده و راه ورود حمل‌كننده‌ها به عنوان یك ماهیت مستقل به زنجیره عرضه هموار است. از طرفی مفاهیمی چون تجارت بدون كاغذ لزوم روابط نزدیكتری را می‌طلبد.
● مفهوم زنجیره عرضه و نگرش سیستمی
مفهوم شراكت به گونه‌ای كه عنوان شد، هستهِ مركزی مفهوم لجستیك مدرن یا زنجیره عرضه را به وجود می‌آورد. واضح است كه قبل از دستیابی به شراكت، هر بنگاه باید تمامی سیستم لجستیكی خود را نه تنها طراحی بلكه خود نیز اداره كند و برای هر عنصر آن جداگانه سرمایه‌گذاری كند. در حقیقت این، هم‌آوری اعمال مختلف در زیر یك سقف را می‌طلبد. امروزه لجستیك از رویكرد سیستمی به اجزاء كانال خود می‌نگرد و ارتباطات الكترونیك نیز این عمل را آسانتر كرده است. در حقیقت دراین رویكرد تلاش بر فهم این موضوع استوار است كه كدامین عنصر یا حلقه دچار سوء عملكرد شده‌اند: حمل و نقل، كنترل موجودی، انبار، پردازش سفارش، بسته‌بندی یا بازاریابی.
امروزه به وسیله رویكرد سیستمی سه عنصر اصلی از مفهوم لجستیك مدرن یا زنجیره عرضه استخراج می‌شود.
۱) تحلیل هزینه كل.(Total cost Analysis) در اینجا اظهار می‌شود كه مدیر زنجیره عرضه نه تنها هزینه مترتب بر هر عنصر، بلكه هزینه كل سیستم طراحی شده را مد نظر قرار می‌دهد. یعنی مدیر زنجیره عرضه نمی‌تواند به گونه تصادفی تغییراتی را بر چند عنصر در زنجیره عرضه اعمال كرده و هرگز تاثیرات آن را بر بقیهِ اعضاء لحاظ ننماید. وی باید درك كند كه تصمیمات و سیاست‌های اتخاذ شده در هر بخش زنجیره عرضه مجموعهِ فرآیندهای عملیاتی و فروش بنگاه را متاثر می‌سازد.
۲) كم بهینگی.(Sub-optimization) این عیب زمانی رخ می‌نماید كه از یك یا چند عضو زنجیره عرضه بیش از اندازه استحصال شود. مثلاً با ایجاد سیستم‌های بسیار قوی ردگیری كالا و دوربین‌های مدار بسته هر چند كه دزدی‌های كارگران انبار به حداقل می‌رسد ولی از طرفی این عمل، توهین‌آمیز تلقی شده و باعث از دست رفتن كارگران باتجربه می‌شود. حتی واكنش‌هایی چون اعتصاب را نیز ممكن است در پی داشته باشد.
۳) همترازی هزینه(Cast trade-offs) سومین عنصر نهفته از مفهوم لجستیك برابری هزینه‌ها است. با این معنا می‌توان هزینه‌های بخش‌هاص خاصی در زنجیره عرضه را افزود، اما فقط اگر افزایش هزینه این بخشها باعث كاهش هزینه‌ها در سایر بخشها شده و در مجموع كل هزینه همانند گذشته یا كمتر از آن باشد. به عنوان مثال اگر تعمیرات تجهیزات حمل و نقل را به سازمان دیگری واگذار می‌كنیم به طور همزمان نیز بتوانیم هزینه‌های آن را از طریق بخش نگهداری یا كاهش اجزاء یدكی و كارگاه‌های تعمیراتی خود استحصال كنیم.
منابع در دفتر ماهنامه موجود است.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست