آشنایی با ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌ها

هر غذای مفیدی که توسط انسان مصرف می‌شود، حاوی مقادیر مختلفی از مواد مغذی است. در بیشتر مقاله‌های علمی، متخصصان تاکید می‌کنند که ریزمغذی‌ها، درشت‌مغذی‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها …

هر غذای مفیدی که توسط انسان مصرف می‌شود، حاوی مقادیر مختلفی از مواد مغذی است. در بیشتر مقاله‌های علمی، متخصصان تاکید می‌کنند که ریزمغذی‌ها، درشت‌مغذی‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله مهم‌ترین ترکیباتی هستند که می‌توانند انرژی و نیاز اصلی بدن ما را به انواع مواد مغذی تامین کرده و ما را از بیماری‌های مختلف در امان دارند؛ اما شاید این سوال مطرح شود ریزمغذی‌ها، درشت‌مغذی‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مضری چون رادیکال‌های آزاد چه هستند و چه نقشی در بدن ما ایفا می‌کنند؟

درشت‌مغذی، شامل کربوهیدرات‌ها (قندها)، چربی‌ها و پروتئین‌هاست که به مجموعه آنها مواد انرژی‌زا گویند. این ترکیبات بخش عمده‌ای از غذای روزانه ما را به خود اختصاص می‌دهند. به عنوان مثال قسمت اعظم ماهی، مرغ و گوشت را مواد پروتئینی، برنج، نان و انواع شیرینی‌جات را مواد کربوهیدراتی و روغن‌ها و مغزها را چربی‌ها تشکیل می‌دهد. بنابراین مصرف بیش از حد آنها با ایجاد کالری مازاد منجر به اضافه وزن و عوارض ناشی از آن می‌شود.

اما در مقابل ریزمغذی، شامل ویتامین‌ها و املاح معدنی است، این ترکیبات در بدن ما نقش ساختاری، ترمیمی و کاتالیزوری دارند و در حد میلی‌گرم یا میکروگرم نیاز بدن را تامین کرده و با آن که نقش مهمی در سوخت‌وساز انرژی دار​د، اما خود انرژی‌زا نیست و تاثیری در چاقی ندارد، ولی می‌تواند اشتهایمان را تحریک کند. بیشتر ریزمغذی‌ها، علاوه بر ویژگی‌های منحصر به فرد، خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد و برای بدن مفید است.

آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیبات مفیدی است که در میوه‌ها، سبزی‌ها و غذاهای با منشأ حیوانی وجود دارد. این ترکیبات سلول‌های بدن را از آسیب ناشی از مولکول‌هایی به نام رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و با خاصیت ضدسرطانی قوی، از تکثیر تومورهای سلولی جلوگیری می‌کنند. اما رادیکال‌های آزاد چه نوع ترکیباتی هستند؟

رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های مضر و ناپایداری است که سلول‌های بدن را از بین می‌برد و باعث پیری زودرس آنها می‌ شود.

آلودگی هوا، استعمال دخانیات، برخی اشعه‌ها، تماس طولانی مدت با نور خورشید، مواد شیمیایی، حلال‌ها، برخی داروها، افزودنی‌های شیمیایی موجود در غذاهای صنعتی، علف‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها و برخی فعل و انفعالات شیمیایی موجود در بدن از جمله عوامل ایجادکننده رادیکال‌های مضر در بدن هستند.

این ترکیبات اگر توسط آنتی‌اکسیدان‌ها دفع نشوند، می‌توانند ما را به بیماری‌هایی چون انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، آسیب کبدی، پوکی استخوان، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های التهابی روده، ام اس، پارکینسون، سکته مغزی، عفونت‌های مزمن، آسیب‌های شدید عضلانی و... مبتلا سازند.

از آنجا که تولید رادیکال‌های آزاد در هر دقیقه از روز رخ می‌دهد و از بین بردن آنها بدون مصرف مواد آنتی‌اکسیدانی غیرممکن است، باید مصرف غذاها و میوه‌جاتی چون سبزیجات با برگ سبز تیره، سبزیجات نارنجی رنگ، انواع توت‌ها، آجیل‌ها، لوبیاها و مواد لبنی را در طول روز افزایش دهید.

فاخره بهبهانی