آیا کشورهای دیگر هم اینترنت را فیلتر می کنند

بررسی ها نشان می دهد دولت ها صرفا برای محافظت از کودکان به طور محدود به فیلترینگ اینترنت می پردازند

شکی نیست که اینترنت پر از مطالبی است که والدین نمی‌خواهند فرزندانشان با آنها مواجه شوند. از پورنوگرافی گرفته تا کلمات رکیک، سایت‌های قمار بازی یا دوست یابی. برخورد کودکان خردسال یا نوجوانان با این گونه مطالب به یکی از دغدغه‌های اصلی والدین تبدیل شده است.

البته امروزه سایت‌های فراوانی نرم‌افزارهای کنترل‌گر والدین ارائه می‌دهند که به وسیله آن می‌توان دسترسی کودکان به این چنین مطالبی را محدود کرد، اما کنترل فعالیت کودکان در اینترنت توسط والدین فقط به خانه محدود می‌شود.

این دولت‌ها هستند که وظیفه دارند فعالیت‌های کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی را در جامعه خود کنترل کنند. از تصویب قوانین برای اجرای فیلترینگ توسط اپراتورهای تامین‌کننده گرفته تا اطلاع‌رسانی و آموزش کودکان برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی. با این حال دولت‌ها بسیار دقت می‌کنند که این محدودیت‌ها برای کودکان سایر فعالیت‌های اینترنتی کاربران دیگر را تحت‌الشعاع قرار ندهد.

در زیر به چند نمونه از فعالیت کشورهای مختلف در این زمینه اشاره می‌کنیم.

● نظارت بر اینترنت در مدرسه‌ها و کتابخانه‌های آمریکا

طی قانون S۰۹۷ هیات سنای آمریکا که در تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۰۰ به تصویب رسید، تمامی کتابخانه‌ها و مدرسه‌های ابتدایی و راهنمایی ایالات متحده آمریکا باید از تکنولوژی سیستماتیک فیلترینگ روی کامپیوتر‌های مورد استفاده دانش‌آموزان استفاده کنند.

امروزه کتابخانه‌ها و مدارس کشور آمریکا به طور گسترده‌ای از اینترنت به عنوان ابزاری برای آموزش دانش‌آموزان خود استفاده می‌کنند. برخورد تصادفی یا عمدی این کودکان با صحنه‌های پورنوگرافی، کلمات رکیک و غیر اخلاقی یا مطالب خشونت آمیز می‌تواند برای والدین مساله‌ای بغرنج باشد.

البته خانواده‌های آمریکایی هم می‌توانند با استفاده از سخت‌افزار یا نرم‌افزارهای کنترل‌کننده به راحتی اینترنت داخل خانه را امن کنند و کودکان خود را تحت نظارت خود قرار دهند، اما اکثر والدین نمی‌توانند کنترلی بر اینترنتی که کودکان خارج از خانه به آن دسترسی دارند داشته باشند.

قانون نظارت سایبری کودکان به همین دلیل وضع شده است تا از برخورد کودکان و نوجوانان با چنین مطالبی در خارج از خانه جلوگیری شود. این حق والدین است که مطمئن باشند فرزندانشان در مدرسه یا کتابخانه در امنیت ذهنی به سر می‌برند.

بر اساس این قانون تمام کتابخانه‌ها و مدرسه‌ها باید ثابت کنند که از یک روش تکنولوژیک فیلترینگ به روی سیستم‌های کامپیوتری موسسه خود استفاده می‌کنند. مدارس و کتابخانه‌ها براساس سیستم آموزشی خود می‌توانند تعیین کنند کدام شیوه فیلترینگ برای‌شان کاربردی‌تر است.

همچنین بودجه مقتضی به منظور برقراری سیستم‌های فیلترینگ کامپیوترها در اختیار این ارگان‌ها قرار گرفته است و تنها آموزشگاه‌هایی از این بودجه‌های تشویقی استفاده می‌کنند که قوانین نظارت بر اینترنت کودکان و نوجوانان را رعایت کنند.

بسیاری از مدارس آمریکا از فیلترها برای مسدود کردن مطالب غیر مرتبط به حیطه آموزشی موسسه خود استفاده می‌کنند. دولت آمریکا تصمیم‌گیری درباره میزان فیلترینگ و محتوای مطالب قابل فیلتر را به عهده خود مدارس گذاشته است.

بسیاری از کتابخانه‌ها بسته به صلاحدید خود دسترسی به مطالب خاصی را مسدود کرده‌اند که مهم‌ترین آنها سایت‌های پورنوگرافی، سایت‌های تبلیغات، قماربازی و شبکه‌های اجتماعی است.

● پیشنهاد فیلترینگ خانگی به شهروندان بریتانیایی

دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانبا اعلام کرد که دولت بریتانیا با ۴ شرکت بزرگ تامین‌کننده خدمات اینترنتی در کشور انگلستان قراردادی امضا کرده است که طی آن تمام این شرکت‌ها تکنولوژی فیلترینگ خانگی را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند.

طبق اظهارات کامرون، دولت بریتانیا با شرکت‌های BT، TalkTalk، Virgin و Sky قرار داد بسته است که تا پایان سال ۲۰۱۳ تمام کاربران قادر شوند به اختیار از فیلتر‌های حامی خانواده استفاده کنند.

با استفاده از این فیلتر‌های خانگی، خانواده‌ها دیگر نیازی به دانلود و نصب نرم‌افزار‌های فیلترینگ برای کنترل اینترنت خود ندارند و تنها با راه‌اندازی این سیستم قادر خواهند بود فعالیت فرزندان خود را در اینترنت تحت نظارت خود درآورند.

در حال حاضر ۱۹ میلیون خانوار در انگلستان به این قابلیت دسترسی دارند و قرار است که از بقیه کاربران هم نظرسنجی شود که آیا می‌خواهد از امکانات فیلترینگ خانگی استفاده کنند یا خیر. تمام خانواده‌هایی که به اینترنت دسترسی دارند، موظف هستند که به این نظرسنجی جواب دهند.

علاوه‌بر این اپراتور اصلی موبایل بریتانیا، فیلترهای اینترنتی را هم اکنون به روی سرورهای خود فعال کرده است. تمام کاربران این اپراتور مشمول این فیلترینگ خواهند شد مگر اینکه ثابت کرده باشند که سن قانونی دارند.

دولت انگلیس همچنین با بزرگ‌ترین تامین‌کننده‌های اینترنت wifi دولتی قرارداد بسته است که این فیلتر‌های حامی امنیت خانواده را تا آخر سال در دسترس همه کاربران قرار دهد. کامرون تایید کرده است که این سیاست جدید نه برای اعمال سانسور در اینترنت، بلکه برای حمایت سایبری کودکان و نوجوانان است. نخست‌وزیر بریتانیا همچنین اظهار کرده است که خود ISP‌ها تصمیم می‌گیرند که چه مطالبی باید مشمول این فیلترینگ باشد که اصلی‌ترین آنها، سایت‌های پورنوگرافی و سایت‌های خودآزاری و اطلاعات خودکشی است. کاربران همچنین می‌توانند به دلخواه به مطالب قابل فیلتر موردی اضافه کرده یا گزینه‌ای را ازآن حذف کنند.

● کودکان آلمانی زیر چتر قوانین حمایت سایبری

کودکان کشور آلمان به طیف وسیعی از مطالب اینترنتی دسترسی دارند.۷۱ درصد خانواده‌های آلمانی به اینترنت متصل هستند. والدین آلمانی همانند دیگر کشورها نگران ریسک‌های احتمالی دنیای مجازی هستند و درصد بالایی از آنها موافق طرح‌های محدودسازی دسترسی کودکان به اینترنت هستند.

اپراتور اصلی کشور آلمان اولین کشوری بود که آیین نامه توافقی اپراتورهای همراه برای حمایت از کودکان را در سال ۲۰۰۵ امضا کرد.طبق این آیین نامه اپراتورهای موبایل موظف می‌شوند دسترسی به مطالب غیر قانونی را محدود کنند و با تعبیه سیستم‌های شناسایی، عدم برخورد کاربران زیر سن قانونی با مطالب پورنوگرافی را تضمین کنند.

اپراتور موبایل آلمان همچنین در سال ۲۰۰۷ تعهدنامه داوطلبانه حمایت از کودکان در فضای ارتباطات تکنولوژیکی را امضا کرد. این تعهدنامه بخشی از چارچوب قوانین اتحادیه اروپا برای استفاده امن‌تر کودکان و نوجوانان از اینترنت است. این تعهدنامه همچنین توسط ۱۵ کشور اروپایی دیگر نیز در فوریه ۲۰۰۷ امضا شد.

دولت آلمان از نقش مهم دنیای اینترنت در زندگی کودکان به خوبی آگاه است. روش و متد‌های استفاده امن‌تر از اینترنت در چند شهر فدرال کشور آلمان درون برنامه آموزشی مدارس قرار گرفته است و به زودی به دوره اجباری برنامه درسی اصلی تمام ایالت‌های کشور تبدیل خواهد شد. معلم‌های مدارس آلمان هم طی دوره‌های تخصصی آموزشی با این روش‌ها آشنا می‌شوند. با تدریس این مطالب امنیتی به کودکان و نوجوانان در مدارس قطعا طیف گسترده‌ای از کودکان از ریسک‌ها و خطرهای احتمالی اینترنت آگاه می‌شوند.

در زمینه قانون‌گذاری، کشور آلمان یکی از جامع‌ترین قانون‌های اساسی را دارد که از خیلی جهات به قوانین کشور آمریکا شباهت دارد. قوانین آلمان اکثر جرائم سایبری را پوشش می‌دهند.

طی یکی از قوانین جدید این کشور تمام افرادی که به اینترنت دسترسی دارند، باید وایرلس خود را امن‌تر کنند و از دسترسی‌های غیر مجاز جلوگیری کنند. کاربران اینترنت به این منظور باید زمان راه‌اندازی اینترنت برای سرویس خود رمز عبور تعیین و دسترسی آن را محدود کنند.

کشور آلمان همچنین یک موتور جست‌وجوی مخصوص کودکان در اینترنت راه‌اندازی کرده و علاوه‌بر این سایت‌های اطلاع‌رسانی فراوانی در زمینه ارتباط سایبری امن‌تر کودکان وجود دارد.

● قوانین سفت و سخت حامی کودکان کانادایی

کشور کانادا اولین کشوری بود که مدارس و کتابخانه‌های خود را به اینترنت مجهز کرد. قوانین مربوط به دنیای مجازی و جرائم رایانه‌ای هم به نسبت در این کشوربسیار پیشرفته و به‌روز است.

شرکت‌های تامین‌کننده خدمات اینترنتی کشور کانادا، برنامه‌های زیادی به منظور آموزش امنیت سایبری ایجاد کرده اند. همچنین بسیاری از همین شرکت‌ها ابزار کنترل والدین و همچنین وب‌سایت‌های اطلاع‌رسانی فراوانی در اختیار کاربران خود قرار داده‌اند تا به این وسیله به خانواده‌ها در جهت کنترل دسترسی کودکان به اینترنت کمک کرده باشند.

در فوریه ۲۰۰۱ دولت کانادا دوره‌ای برگزار کرد که طی آن استراتژی‌هایی برای بالا بردن امنیت اینترنتی به داوطلبان آموزش داده می‌شد. در سال ۲۰۰۴ دولت ایالت آنتاریو کانادا طرحی را به‌عنوان استراتژی ایالتی خود تصویب کرد که طی آن از کودکان در مقابل جرائم اینترنتی محافظت به عمل می‌آمد. یکی از قسمت‌های این طرح نصب برنامه‌های پلیس سایبری برای کودکان دانش‌آموز در مدارس آنتاریو بود که از کودکان در مقابل سوءاستفاده‌های اینترنتی، دزدیدن هویت سایبری و جاسوسی اینترنتی محافظت می‌کرد. همچنین بسته‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی به همین منظور در دسترس دانش‌آموزان مدارس قرار گرفت. طبق استراتژی دولت، برنامه‌های منسجم و کاملی در حیطه آموزش امنیت سایبری جزو برنامه درسی اصلی کودکان کانادایی قرار گرفت.

حانیه شریف