عملیات بیت المقدس

رزمندگان اسلام با تصرف ۸۰۰ کیلومتر از خاک اشغال شده, از شرق به غرب کارون حمله ور شدند و با عبور از میدان های مین و دیوارهای دفاعی قسمت عظیمی از نیروهای دشمن را هدف تهاجم خود قرار دادند

۱۰ اردیبهشت ماه سالروز آغاز مرحله اول عملیات بیت‌المقدس است. ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۱۰/۲۱/۱۳۶۱ عملیات بیت‌المقدس با نام مبارک “یا علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) توسط برادر محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران) و سرتیپ صیاد شیرازی (فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران) از قرارگاه کربلا به نیروهای تحت امر صادر شد. بدین‌ترتیب، عملیات بیت‌المقدس در منطقه عملیاتی جنوب و غرب کارون، جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر، با هدف آزادسازی خرمشهر، هویزه، جفیر، ایستگاه حسینیه، جاده اهواز - خرمشهر و در نهایت انهدام و اخراج دشمن از خاک ایران و رسیدن به مرزهای بین‌المللی آغاز شد.

رزمندگان اسلام که روزهای قبل با استتار کامل در چند کیلومتری رودخانه کارون موضع‌ گرفته بودند، حرکت خود را برای عبور از کارون آغاز می‌کردند و به دنبال آن، نیروهای زرهی در روی جاده‌هایی که از قبل توسط واحد مهندسی سپاه، ارتش و جهاد احداث شده بود، به حرکت درآمدند تا از پل‌های شناور عبور کنند.

نیروهای پیاده با سرعت فراوان و عبور از مواضع مختلف، خود را به سنگرهای دشمن رساندند و با یک یورش برق‌آسا به انهدام جنگ‌افزارها و استعدادهای ارتش متجاوز بعث می‌پرداختند. رزمندگان اسلام با تصرف ۸۰۰ کیلومتر از خاک اشغال شده، از شرق به غرب کارون حمله‌ور شدند و با عبور از میدان‌های مین و دیوارهای دفاعی قسمت عظیمی از نیروهای دشمن را هدف تهاجم خود قرار دادند.

به لحاظ گستردگی منطقه عملیاتی،‌ ژنرال‌های عراق گیج شده و تنها پیامشان این بود “مقاومت کنید و ایرانیان را عقب برانید”. زمانی که نیروهای پیاده ایران مشغول درگیری با دشمن بودند، یگان‌های زرهی از پل‌های شناور بر روی کارون عبور کرده و خود را به غرب کارون می‌رساندند، نفرات پیاده و شکارچیان تانک با حمایت یگان‌های زرهی با قدرت هرچه تمام‌تر، راه جاده اهواز خرمشهر را در پیش گرفتند. پس از نبردهای جانانه در حالی که تعداد زیادی از نیروهای مزدور بعث عراق کشته، زخمی و اسیر شده بودند رزمندگان اسلام به سرعت خود را به قسمت‌هایی از جاده مهم اهواز - خرمشهر می‌رساندند.

در اطراف این جاده که استحکامات و امکانات دشمن فراوان بود و تیربارها به سمت نیروهای ایرانی آتش گشودند، با روشن شدن هوا، رزمندگان با مشکل مواجه شدند. طول خاکریز شرق جاده که منطقه وسیعی را در زیر دید و سلطه دشمن می‌گذاشت؛ همچنین مسطح بودن زمین (برخلاف عملیات فتح‌المبین که زمین ناهموار بود) مشکل عملیات را دوچندان می‌کرد.

به دلیل مشکلات یاد شده، کارآیی نیروهای پیاده کم شد و دور شدن تانک‌ها از نیروهای پیاده، این کندی را افزایش می‌داد. دشمن هم با آگاهی از این امر، با تمام تلاش می‌خواست جاده را حفظ کند و به این تصور، با تمام قوا، آتش انواع سلاح خود را به روی نیروهای پیاده و زرهی گشود. از سوی دیگر با روشن شدن هوا، نیروی هوایی دشمن نیز وارد عمل شد و با بمباران‌های پیاپی، ‌منطقه را در پوششی از آتش و دود فرو برد.

زیرا بمباران‌ها، تانک‌های عراق حرکت خود را به سوی نیروهای ایرانی آغاز کردند. نبرد شدیدی میان شکارچیان تانک و ادوات زرهی عراق در گرفت و خساراتی به طرفین وارد شد که به سماجت رزمندگان اسلام، قسمت‌های دیگری از جاده‌ه اهواز - خرمشهر آزاد شد و نیروهای زرهی عراق عقب‌نشینی کردند. نیروهای ایرانی چند قسمت از دژهای دفاعی شرق جاده را به تصرف درآوردند و از آنجا به تثبیت مواضع خود پرداختند. عراق با وارد کردن نیروهای زرهی جدید، باردیگر اقدام به پاتک نمود و نبرد مجددا اوج گرفت. تانک‌های دشمن و دوشکاها با شلیک بی‌امان، مواضع نیروهای اسلام را به شدت می‌کوبیدند. بمباران‌های وحشتناک جنگنده‌های عراق و اصابت پی در پی راکت‌ها و بمب‌های مهیب، منطقه را به لرزه درمی‌آورد و صدای شلیک توپخانه و خمپاره‌انداز یک دم قطع نمی‌شد. تانک‌های عراق به خیال انهدام نفرات و تجهیزات ایران، هجوم خود را به مواضع نیروهای ایران گسترش دادند، اما پس از رسیدن آنها به تیررس رزمندگان، ناگهان آرپی‌جی‌زن‌ها قیام کرده و با شلیک دقیق تانک‌ها را به آتش کشیدند و دود ناشی از سوختن تانک‌های دشمن منطقه درگیری را فرا گرفت.

پس از انهدام چند تانک، بقیه راه فرار را در پیش گرفتند که چند تانک دیگر هم از پشت هدف قرار گرفتند. نیروهای پیاده که مدتی زمین‌گیر شده بودند، با ایجاد موقعیت به سمت نیروهای عراق یورش بردند و برای دومین بار مقر لشکر ۱۰ زرهی عراق را مورد تهاجم قرار دادند.

لشکر مزبور پس از دریافت ضربات سخت، دوباره راه فرار در پیش گرفت و در منطقه کرخه نور، رزمندگان اسلام با وجود استحکامات سنگین، موفق شدند دژ دفاعی آن‌ها را شکسته و خود را به خاکریز‌های دشمن برسانند. در تکمیل این اقدامات، نیروی هوایی نیز با تمامی قوا به یاری رزمندگان نیروی زمینی شتافته و آتش دشمن را با شلیک بی‌امان راکت و بمب و موشک پاسخ دادند.

در این میان،‌ هوا نیروز علاوه بر شرکت در عملیات تهاجمی، بخش عظیمی از کمک‌رسانی و نقل و انتقالات را برعهد داشت.

رزمندگان اسلام که با عنایات خداوند پیش می‌رفتند، توانستند بر قسمت‌هایی از جاده مسلط شده و در همان مناطق به تثبیت موضع بپردازند، اما در منطقه کرخه نور، به خاطر تامین نبودن اطراف خود، ناچار به تغییر مواضع پرداخته و منتظر آغاز مرحله بعد شدند.

با آغاز عملیات بیت‌المقدس، رادیو بغداد طبق معمول دم از پیروزی زده و مدعی شد که “منطقه عملیاتی انباشته از اجساد و جنگ افزارهای ایرانیان است؛ سربازان شجاع عراق کاملا بر اوضاع تسلط دارند و آماده‌اند تا شکستی دیگر چون غرب دزفول و شوش را بر ایرانیان وارد سازند”.

این در حالی بود که تعداد زیادی از نیروهای بعثی کشته، زخمی و اسیر شده بودند و تعداد زیادی از ادوات زرهی آنان نیز منهدم شده و به غنیمت درآمده بود و رزمندگان اسلام با نصب پل از شرق به غرب کارون انتقال یافته و در اطراف جاده خرمشهر در حال تثبیت موضع بودند و آ‌ماده شدند که به طور کامل جاده را آزاد کنند و به اهداف بعدی نایل آیند.

تهیه و تدوین: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه