جریان انقلابی و ضد انقلابی نهضت مشروطیت در ایران

انقلاب مشروطیت نهضتی است كه توسط بخش هایی از سرمایه داری داخلی به همراهی اقشار خرده بورژوازی و طبقه كارگر ایران علیه بقایای نظام فئودالیستی و حكومت دسپوتیستی شاهنشاهی برپا …

انقلاب مشروطیت نهضتی است كه توسط بخش هایی از سرمایه داری داخلی به همراهی اقشار خرده بورژوازی و طبقه كارگر ایران علیه بقایای نظام فئودالیستی و حكومت دسپوتیستی شاهنشاهی برپا گردیده است. ولی در اثر نارسایی اقتصادی و سیاسی این طبقات و اقشار، و منجمله عدم قدرت مادی روحانیون و به علت كژاندیشی های گوناگون روشنفكران و بالاخره در اثر دخالت های آشكار و پنهان سرمایه داری جهانی، این نهضت تنها توانست حكومت سلطنتی ظاهرا دسپوتیستی ولی باطنا وابسته رضا خانی را جانشین نظام سلطنتی كهنه و فاسد قاجاریه سازد نهایت واقعی دستاورد اصلی این انقلاب پاسخ دادن به خواست حقیرانه بورژوازی ملی است، كه تنها بخش تجاری آن تا حدی از این دستاورد بهره برده است. بنابراین انقلاب مشروطیت نتوانست مقدمات ایجاد صنعتی شدن كشور، تكوین جامعه مدنی، مدرنیزاسیون و احقاق حقوق و آزادی های اجتماعی را در ایران فراهم آورد این انقلاب حتی از عهده انجام این مهم نیز برنیامد، كه بورژوازی ملی و مستقل و توانمندی را پدید آورد كه حداقل ده ها سال پس از این انقلاب بتواند در نهضت ملی شدن صنعت نفت موفق گردد اما برعكس، آنچه بر خرابه های نهضت و انقلاب مشروطیت برجای ماند: یك بار ایجاد دولتی سفاك و فاسد و باطنا پوشالی رضاشاهی بود، كه می بایست هم مدرنیسم كاذب و گول زننده ای را ترویج نماید و هم برابر نفوذ نیرو های سوسیالیستی در ایران سدی ایجاد كند و بار دیگر عقب ماندگی و درماندگی مادی و معنوی توده های محروم ملت ایران در شهر ها و روستاها یعنی بیش از نود درصد ملت ایران بود، كه این نابسامانی وحشتناك آنها ادامه یافت.

منوچهر آشتیانی