۱۵ توصیه کلیدی برای کاهش فشار خون

فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است, هنگامی که سرخرگ های بزرگ, قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند, فشار خون بالا می رود

فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است، هنگامی که سرخرگ های بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا می رود.

فشار خون بالا گاهی کشنده بی سر و صدا نامیده می شود، زیرا تا مراحل انتهایی اکثراً هیچ علامتی ندارد. فشار خون به طور طبیعی بر اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می رود، اما فردی که دچار بیماری فشار خون بالا است، به هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است.

● اندازه گیری فشار خون

اصولا فشار خون در بخش های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است ولی در اندازه گیری، فشار خون به دو نوع فشار خون سیستولی و دیاستولی مجزا می شود.

فشار خون سیستولی معمولا به فشار خونی که در سرخرگ ها است گفته می شود و فشار خون دیاستولی به فشار خون ورید گفته می شود. معمولترین روش اندازه گیری فشار خون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه گیری فشار خون در حال چرخش در رگ ها استفاده می کند. فشار خون طبیعی براساس قرارداد برای فشار خون سیستولی پائینتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه و برای فشار خون دیاستولی پائینتر از ۸۰ میلی لیتر جیوه است. شیوع فشار خون بالا در جوامع گوناگون متفاوت است.

● فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟

فشار خون بالا خصوصاً در افراد مسن بسیار شایع است. تقریباً در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوانتر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می یابد.

● علل ایجاد فشار خون بالا

علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است ولی برخی عوامل فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می کنند از جمله:

۱) سن بالای ۶۰ سال با افزایش سن احتمال بروز فشار خون افزایش می یابد.

۲) چاقی و اضافه وزن

۳) استعمال سیگار

۴) رژیم غذایی حاوی نمک زیاد یا چربی اشباع شده و مصرف نکردن میوه و سبزی

۵) کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کافی

۶) استرس

۷) عوامل ژنتیکی (اگر یکی از والدین یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر است.)

۸) مصرف قرص های ضدحاملگی (استروییدها و بعضی از انواع داروهای مهارکننده اشتها)

۹) پشت میزنشینی

۱۰) نژاد (سفیدپوستان و نژاد هند و اروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند.)

● پیشگیری از بیماری فشار خون

۱) کنترل وزن، کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن برای کنترل فشار خون مفید است.

۲) انجام ورزش مرتب، ۳۰ دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است.

۳) کم کردن مصرف نمک و غذاهای پرچرب.

۴) داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات، لبنیات کم چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه های سبوس دار و خشکبار استفاده کنید.

۵) عدم استعمال سیگار

۶) اندازه گیری مداوم فشار خون

۷) زنان باردار باید مرتب برای معاینه پیش از زایمان به پایگاه های بهداشتی درمان و خانه بهداشت مراجعه کنند تا کارشناسان بهداشت بتوانند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرند و به موقع کنترل کنند.

۸) خانم هایی که قرص های پیشگیری از بارداری استفاده می کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل کنند.

۹) پرهیز از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده های گوشتی همچنین پرهیز از سبزی های کنسرو شده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور.

۱۰) اعتدال در مصرف مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه های کولا و شکلات.

۱۱) اجتناب از خوردن غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه حرارت های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند.

۱۲) استفاده از گوشت سفید به جای گوشت های قرمز

۱۳) کنترل استرس، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.

۱۴) استراحت به میزان کافی هر روز زیرا کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی فرد وارد خواهد کرد.

۱۵) انجام ورزش هایی مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری برای پایین آوردن فشار خون مفید هستند بنابراین حداقل سه بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه باید ورزش کرد.

● عوارض فشار خون بالا

سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی احتقانی قلب و ورم ریه، نارسایی کلیه و آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند. هر چه فشار خون بالاتر باشد، میزان امید به زندگی پایینتر خواهد بود.

● درمان

اهداف درمان با توجه به ویژگی های هر فرد تعیین خواهند شد و ممکن است شامل کم کردن وزن، ترک دخانیات، کنترل فشار خون به صورت روزانه، استفاده از داروهای ضد فشار خون تحت نظر پزشک، کاستن از استرس، برنامه ورزش مناسب و تغییر شیوه زندگی برای کاهش استرس باشند.