یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
با این وسایل بهتر از این نمی شد
نگاه روزنامه های قدیم به «حاجی آقا آكتور سینما»
در سال‌های اخیر مطالب متعددی در مورد فیلم «حاجی‌آقا آكتور سینما» نوشته شده و به عبارتی این فیلم دوباره كشف شده است. این مطالب را همه خوانده‌ایم. اما در زمان نمایش فیلم، نگاه‌هایی كه متوجه فیلم بود، كاملا از نگاه امروزی به فیلم فاصله داشت. امروز، فیلم را به دلیل نگاه مترقی به مساله زن در اجتماع و نیز مساله سینما و نسبت آن با جامعه سنتی زمان ساخت فیلم مورد ارزیابی قرار می‌دهند. حقیقت هم این است كه فیلم از این لحاظ به نسبت سال‌هایی كه ساخته شده، بسیار جلوتر است. در حالی كه هنوز كه هنوز است مساله سینما در جامعه سنت‌مدار ایران حل نشده، كارگردان «حاجی آقا آكتور سینما» با رویكردی شجاعانه این مساله را در آن زمان به چالش كشیده ودر نهایت هم قضیه را به نفع «مدرنیسم سینما» به پایان رسانده است. این، نگاه امروز است كه به كشف دیروز نشسته و گویا در ناخودآگاه هنرمند هم وجود داشته است. اما نگاه دیروز به این فیلم، در زمان نمایش آن كاملا متفاوت بوده است: «سعید نفیسی» رییس هیات مدیره مدرسه آرتیستی سینما و معلم تاریخ و لباس این مدرسه، در حضور مدعوین اولین نمایش این فیلم، كه نمایندگان مجلس، روزنامه‌نگاران و هنرمندان را شامل می‌شد، گفت: «این فیلم با سیستم چندین سال قبل و با دستگاه‌های قدیمی برداشته شده است، ایراد كم ندارد، اما ایرانی است و زندگی ایرانی را می‌نمایاند. توصیه ما این است كه باید مراقب هنرمندان ایرانی بود تا بتوانند ایرادات خود را برطرف كنند.»
در روزنامه اطلاعات در دوازده بهمن سال ۱۳۱۲ هم در مقاله‌یی آمده است: «دیروز ساعت ۵ بعدازظهر در سالن سینمای روایان در حضور عده زیادی از رجال و محترمین اولین نمایش اولین فیلم ایرانی كه در ایران و توسط آرتیست‌های ایرانی برداشته شده است به معرض نمایش گذاشته شد. فیلم مزبورنواقا زیادی داشت تاریك بود صورت‌ها سیاه بودند، قسمت تكنیكی فیلم، مخصوصا هیچ رضایت‌بخش نبود، ولی اگر در نظر بگیریم همان طوری كه آقای سعید نفیسی در نطق افتتاحیه خود بیان فرمودند این فیلم با دستگاه‌های كهنه و سیستم چندین ده سال قبل برداشته شده و به واسطه نبودن فیلم منفی روی فیلم مثبت آن هم فیلم كهنه برداشته شده است. البته باید اذعان كرد كه فیلم مزبور كه با هزاران رنج و زحمت و روح خستگی‌ناپذیری برداشته شده است و آقای اوگانیانس رژیسور سینما زحمات بسیاری در این راه متحمل شده‌اند. روی هم رفته این فیلم چنگی به دل نمی‌زند فقط از این حیث كه در ایران و به دست آرتیست‌های ایرانی برداشته شده و مناظر طهران را نشان می‌دهد جالب توجه است. امید می‌رود موسسه پرس فیلم موفق شود صنعت مزبور را روزبه‌روز در ایران ترقی دهد و همانطور كه آقای نفیسی اظهار كردند بتواند در
آتیه خدمات خوبی بنماید و فیلم‌های جالب توجه با دستگاه‌های خوب تدارك كند. زحمات آرتیست‌ها و بازی‌كنندگان این فیلم نیز شایان توجه و قابل تشویق است زیرا با عدم وسایل خوب از عهده برآمده‌اند و البته اگر به كار خود وسعت بدهند و دستگاه‌های خوب و سرمایه مكفی برای این موسسه تخصیص داده شود شك نیست كه موسسه مزبور ترقیات خوبی خواهد كرد و موفق خواهد شد كه فیلم‌های خوب و جالب بیرون بدهد. اگر موسسه فیلمبرداری ناقا امروز راه كمال و ترقی را بپیماید و از این همه مناظر بكر و دلچسب و موضوعات خوب فیلم بردارند، برای معرفی مملكت بسیار مفید خواهد بود.»
روزنامه ایران نیز در شانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۱۲، در مقاله‌یی در مورد این فیلم می‌نویسد: «این اولین فیلم مفصلی است كه در تهران و با شركت بازیگران ایرانی تهیه شده و موضوع آن نیز خودمانی است. این فیلم در موسسه موسیو اوگانیانس كه سررشته و تخصصی در امور سینماتوگرافیك دارد و به عنوان اولین فیلم شركت پرس فیلم تهیه شده و روی هم رفته هشت پرده مفصلی است. شرح آن به زبان فارسی و فرانسه و روسی است و با تمام قطعات آن قطعات موزیكی منطبق شده و در نتیجه با اینكه یك فیلم صامت است كاملا به صورت یك فیلم صدادار و موزیكال جلوه می‌كند. به نظر ما بطور كلی یك موسسه جدید كه شروع به كاری می‌كند و مایل است كه زودتر پیشرفت و ترقی كرده و به صورت یكی از موسسات خوب درآید، باید بكوشد كه كارهای بدوی او خصوصا نخستین محصول او جلب توجه عموم را كرده و مردم را كما بیش به خود و كارهای خود معتقد كند. در این صورت خوب می‌تواند استفاده كرده و بزودی توسعه یابد ولی برعكس اگر از آغاز كار نمونه‌های خوبی به مردم نشان ندهد بعدها هرچه بكوشد به زحمت می‌تواند كار خود را پیش ببرد. از طرف دیگر مورد تصدیق است كه وسایل تهیه فیلم در ایران خیلی كم است و سرمایه هنگفتی لازم است تا یك شخص یا یك موسسه بتواند وسایل تهیه فیلم و فیلمبرداری را از هر حیث و كاملا فراهم آورد و فیلمی تهیه كند كه تا حدی بتواند در مقابل فیلم‌های خوب یا لااقل متوسط خارجی جلوه‌گر شود. به این جهت موسسه‌یی كه بخواهد اقدام به این كار كند، باید قبلا كمابیش سرمایه‌یی برای خود تهیه كرده و اسبابی فراهم آورد و بعد وارد مرحله تهیه فیلم شود...
فیلم «حاجی آقا آكتور سینما» كه با فقدان وسایل لازمه تهیه شده و سرمایه تهیه‌كننده آن به قدری نبوده است كه بتواند دستگاه‌های جدید برای برداشتن فیلم و ظاهر كردن آن تهیه كند، اگر با ملاحظه و مراعات این قسمت‌ها به آن بنگریم فیلم خوبی است زیرا با این وسایل حقیقتا فیلم بهتر از این نمی‌توان تهیه كرد. فقدان وسایل مذكور باعث شده است كه این فیلم در بعضی قسمت‌ها بی‌اندازه تاریك و در بعضی قسمت‌ها بی‌اندازه روشن و در نتیجه همه‌جا صورت و ژست‌های بازیگران آن غیرمشخص یا غیرطبیعی باشد. اگر از این قسمت چشم بپوشیم و تاریكی و روشنی بی‌تناسب فیلم را نادیده فرض كنیم، باید بگوییم این فیلم، فیلم بدی نیست زیرا كه طرز تنظیم آن و ارتباط قسمت‌های مختلفه آن به یكدیگر و صحنه‌های مرتب و زیبایی كه دارد و بعضی نكات فنی كه در آن مراعات شده و بازی‌ها و حركات متناسب بعضی بازیگران آن نشان می‌دهد كه تهیه‌كننده فیلم سررشته كافی از این فن داشته و اگر وسایل كافی داشته باشد می‌تواند فیلم خوبی تهیه كند.
یك مطلب دیگر هم كه در این فیلم مراعات نشده و لازم است كه تذكر داده شود موضوع آن است. زیرا این قسمت دیگر هیچ ارتباطی به وسایل ندارد و صاحب این موسسه با نهایت سهولت می‌توانست موضوع موثر و مطمئنی را انتخاب كرده و با شیرینی و تاثیر موضوع فیلم جلب توجه كند كه هم موجب تفریح و سرگرمی بینندگان شده و هم نتیجه اخلاقی داشته باشد. روی هم رفته فیلمبرداری از چیزهایی است كه باید موسساتی برای اقدام به آن تاسیس شده و فیلم‌هایی مطابق مقتضیات ملی و اخلاقی ما تهیه كنند و اقدام موسیو اوگانیانس به این كار از این لحاظ كه تقریبا قدم اولی است كه در این راه برداشته شده با وجود نواقص سابق‌الذكر قابل تقدیر است و البته اگر تشویق شده و در نتیجه اسباب كار او تكمیل شود استحقاق و سررشته تهیه فیلم‌های خوب را خواهد داشت.
بازیگران این فیلم روی هم رفته بد نیستند و بازی آنها زننده و برخلاف اصول نیست و حتی بعضی از آنها خوب و شیرین بازی كرده و نشان داده‌اند كه استعداد فنی دارند و قابل ترقی هستند. اما موضوع فیلم كمدی صرف است و اشتباها عنوان درام را هم روی آن گذاشته‌اند،زیرا كه قسمت‌هایی در آن وجود ندارد و این از اشتباهات فیلم است. در ضمن، قسمت‌های شیرین و مضحكی كه در فیلم گنجانده شده، جالب توجه است.»
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست