پرتغال ۲۰۰۶ شبیه پرتغال ۱۹۶۶

اسکولاری معتقد است اگر تیم پرتغال بتواند همانند سال ۶۶ به مرحله نیمه نهائی هم راه یابد, باید به خود افتخار کند پرتغالی ها ظاهراً با این نظر موافقند, اما همه این حق را برای خود محفوظ می دانند که در رؤیای قهرمانی باشند

یافتن مشابهت‌هائی میان تیم پرتغال در سال ۱۹۶۶ و ۲۰۰۶ کار دشواری نیست. اولین نکته قابل توجه هم ترکیبی از بازیکنان جوان و باتجربه در هر دو تیم است.

جالب‌تر اینکه ۴۰ سال بعد از حضور پرتغال در جام‌جهانی ۱۹۶۶ تحت سرمربیگری یک برزیلی، امسال هم پرتغال تمام امید خود را به یک برزیلی به نام ”لوئیس فیلیپه اسکولاری“ بسته تا در رقابت‌های جام‌جهانی آلمان، نام و اعتباری دست و پا کند.

سایت ”فیفا ورد کاپ“ با نگاهی موشکافانه به مقایسه تیم ۴ دهه قبل با اسطوره‌هائی مثل اوزه بیو، خوزه تورس و ماریو کولونا و تیم فعلی که ستاره‌هایش امثال لوئیس فیگو، پائولتا و کریستیانو رونالدو هستند، پرداخته است، بازیکنانی که می‌کوشند موفقیت‌های پیشینیان خود را تکرار کرده و حتی از آن فراتر روند.

● سرمربی برزیلی

در مرحله مقدماتی و اصلی جام‌جهانی ۱۹۶۶ ”اوتو گلوریا“ برزیلی‌الاصل هدایت تیم پرتغال را برعهده داشت، کسی‌که در ریودوژانیرو متولد شد، اما نامش به‌عنوان بازیکن و مربی در پرتغال پرآوازه گشت.

در پرتغال بود که نام گلوریا با ۵ قهرمانی در لیگ برتر و ۶ قهرمانی در جام حذفی این کشور همراه با بنفیکا، بلنسس و اسپورتینگ لیسبون، به‌عنوان یک حرفه‌ای مطرح شد.

وی در سال ۱۹۸۶ در سن ۶۹ سالگی، ۶ سال بعد از هدایت نیجریه به قهرمانی در جام‌ملت‌های آفریقا، درگذشت.

سرمربی سخت‌گیر و منضبط پرتغال اغلب اوقات هنگام تمرین در حال فریاد کشیدن از کنار زمین بود و تاکتیک تهاجمی او که به مهاجمانش آزادی عمل می‌داد، شهرت داشت.

باید این نکته را یادآوری کرد که گلوریا اگر چه سرمربی تیم طلائی پرتغال در سال ۱۹۶۶ بود، اما در حقیقت ۱۱ نفر اصلی را مانوئل دالوز آفونسو انتخاب می‌کرد.

حتی مقایسه میان گلوریا و لوئیس فیلیپه اسکولاری (سرمربی فعلی) نیز کار ساده‌ای است. اسکولاری مثل هموطنش سخت‌گیر و منضبط و ذاتا برنده متولد شده است. برخی حتی به شوخی می‌گویند فیلیپه عمداً جنجال‌سازی می‌کند تا فرصتی برای پاسخگوئی به منتقدانش بیابد.

اسکولاری هنگام مربیگری در گرمیو، در بحبوحه انتقادات بی‌امان رسانه‌های جمعی از ”سبک مضحک فوتبال“ او و روابط سردی که با مطبوعات داشت، قهرمان جام لیبرتادورس در سال ۱۹۹۵ شد. افتخارات زیادی بعد از آن به کارنامه‌اش افزود، اما حتی هنگامی‌که برای هدایت تیم فوتبال برزیل مورد توجه قرار گرفت، هیچ نشانه‌ای مبنی بر تمایل به آشتی با مطبوعات یا اتخاذ روشی ملایم‌تر بروز نداد.

امتناع از دعوت ”روماریو“ به تیم ملی برزیل برای حضور در جام‌جهانی ۲۰۰۲ خشم هواداران این تیم را برانگیخت و سرانجام هنگامی این التهاب فروکش کرد که مثلث مهارناپذیر رونالدو، رونالدینیو و ریوالدو پنجمین قهرمانی را برای برزیل به ارمغان آورد.

انتقادها او را تا پرتغال هم دنبال کرد به‌ویژه وقتی دعوت از ”دکو“ برزیلی‌الاصل به این تیم، شاهکار اسکولاری را ثابت کرد.

تیم پرتغال تحت مربیگری گلوریا در رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی ۱۹۶۶ همانند تیم اسکولاری محافظه‌کار نشان داد. این تیم ۴ دیدار نخست مقدماتی مقابل ترکیه، چکسلواکی و رومانی را با پیروزی پشت سر گذاشت و صعودش به مرحله اصلی مسابقات مسجل شد، اما دیدار بعد برابر یوگسلاوی را مساوی کرد و در آخرین مسابقه به رومانی باخت، اما به‌عنوان صدرنشین گروه صعود کرد تا اولین حضور در جام‌جهانی را تجربه کند.

در مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۰۶ نیز، پرتغال به‌راحتی در صدر گروهش صعود کرد و حتی بدون شکست باقی ماند. تنها نکته قابل انتقاد در مورد این تیم تساوی ۲ ـ ۲ با تیم لیختن اشتاین بود، اما حتی تندروترین منتقدان وی هم ۴ روز بعد با تحمیل سنگین‌ترین شکست ممکن به تیم روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (۱ بر ۷) سکوت کردند.

بدون شک، ستاره‌ای که مقام سومی جهان را ۴ دهه قبل برای تیم پرتغال به‌دست آورد، ”اوزه بیو“ مهاجم افسانه‌ای باشگاه بنفیکا بود. او به‌عنوان یکی از بزرگان رقابت‌های جام‌جهانی، با به ثمر رساندن ۹ گل در ۶ مسابقه، بهترین بازیکن رقابت‌های سال ۱۹۶۶ در انگلستان معرفی شد.

امسال تیم پرتغال به هافبک‌های مؤثر و سرنوشت‌سازی مثل فیگو، رونالدو و استفاده از مهارت ماشین گلزنی باشگاه پاری‌سن‌ژرمن به نام ”پائولتا“ دل‌بسته است.

ارتباط پائولتا و اوزه بیو این است که مهاجم پاری‌سن‌ژرمن اخیراً رکورد گل‌های بین‌المللی هموطن خود را شکسته و حتی اوزه بیو به او تبریک گفته و برایش آرزوی موفقیت در جام‌جهانی کرده است.

اگر به رمل و اسطرلاب و طالع‌بینی علاقه‌مند باشید، هنوز هم شباهت‌هائی بین الان و ۴۰ سال پیش قابل ذکر است. تنها دوره‌ای که تیم پرتغال موفق شد از مرحله نخست رقابت‌های جام‌جهانی فراتر رود، با یکی از مستعمره‌های سابق خود هم‌گروه بود، اتفاقی که تابستان امسال هم با آنگولا می‌تواند تکرار شود.

البته باید این نکته را مورد توجه قرار داد که مستعمره سابق پرتغال در جام‌جهانی ۱۹۶۶ تیم فوتبال برزیل بود که بزرگانی چون پله و گارینشا را در تیم ستارگان خود داشت.

اوزه‌بیو و همی‌تیمی‌هایش به پیروزی تاریخی و مهمی مقابل مدافع قهرمانی جهان داست یافتند و در مرحله نیمه‌نهائی مغلوب تیم انگلستان شدند که با بخت و اقبال روی سکوهای قهرمانی ایستاد.

اکنون این سؤال مطرح است که تیم فعلی پرتغال تا چه مرحله‌ای از رقابت‌های امسال صعود خواهد کرد. در حالی‌که همگان امید ندارند تیم تحت رهبری اسکولاری بتواند جا پای تیم سال ۶۶ بگذارد، اما بسیاری هم معتقدند این تیم می‌تواند موفقیت مهمی به‌دست آورد.

فیگو در مصاحبه‌ای که اخیراً با سایت فیفا ورد کاپ انجام داد، گفت: تا جائی‌که من می‌دانم، تنها نتیجه واقعاً خوب و ارزشمند، قهرمانی در جام است.

هر بازیکن حرفه‌ای باید این هدف را در ذهن داشته باشد و فراموش نکند تیم‌های دیگری هم هستند که خیلی بیشتر از ما شانس قهرمانی دارند.

وی افزود: ”همه ما امید زیادی به پیروزی داریم گرچه لازم به گفتن نیست که اگر به جمع ۴ تیم برتر هم برسیم، نتیجه بدی نیست.“

اما اسکولاری معتقد است اگر تیم پرتغال بتواند همانند سال ۶۶ به مرحله نیمه‌نهائی هم راه یابد، باید به‌خود افتخار کند. پرتغالی‌ها ظاهراً با این نظر موافقند، اما همه این حق را برای خود محفوظ می‌دانند که در رؤیای قهرمانی باشند.

آیا قهرمانان این کشور می‌توانند تاریخ را تکرار کرده و یک مرحله فراتر از نسل گذشته خود بروند؟ زیاد طول نمی‌کشد که در آلمان همه چیز روشن خواهد شد.