سخت و طاقت فرسا اما زیبا و ماندگار

نقدی بر فیلم مستند رودخانه لیان

داستان مستند رودخانه لیان درباره دو رودخانه مهم حله‌و‌مند است که وارد استان بوشهر می‌شوند و در نهایت به خلیج فارس می‌ریزند. در این مسیر زندگی حیات وحش، میراث طبیعی و تاریخی حاشیه این دو رود با روایتی متفاوت به تصویر کشیده شده است. مستند رودخانه لیان یکی از آن آثار ارزشمندی است که نیاز به دیده شدن از سوی مخاطب و الزام به حمایت مالی و معنوی مسوولان سینمایی در سینمای مستند و مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری دارد. اکنون که این سطور را می‌خوانید نتایج آرای داوران بخش مستند سی‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اعلام شده و امیدوارم رودخانه لیان که در هر سه بخش کاندیدای دریافت جایزه بود و به لحاظ فنی و زحمت کار چند سر و گردن بالاتر از سایر کاندیداهای این بخش بود موفق به کسب همه جوایز شده باشد.

زمانی که رودخانه لیان را بر پرده سینمای برج میلاد می‌دیدم افسوس خوردم. افسوس از اینکه بسیاری از تماشاگران جدی سینمای مستند برای تماشای آثار این‌گونه باید پای ماهواره بنشینند .غافل از اینکه در کشور خودمان کارگردانانی مانند رامتین بالف از هیچ همه چیز می‌سازند و با رودخانه لیان کاری می‌کنند کارستان. افسوس خوردم از اینکه این همه زیبایی خیره‌کننده خدادادی در کشورمان داریم که اتفاقاً باید از طریق ساخت و نمایش گسترده و اشاعه فیلم‌های مستند این‌گونه به عامه مردم کشورمان نشان داده شوند تا بدانند و بدانیم که در مناطق محرومی همچون استان بوشهر نیز میراث فرهنگی و تاریخی زیبایی داریم و حیات وحش و مناظر طبیعی که شاید نمونه‌اش در هیچ کجای این کره خاکی یافت نشود؛ و آن وقت برای دیدار از آثار باستانی سایر کشورهای هزینه گزافی را صرف می‌کنیم تا به آن جا برویم و چند عکس یادگاری بگیریم و تمام.

رودخانه لیان به گفته کارگردانش بیش‌از هشت سال زمان برای تحقیق و پژوهش به خود اختصاص داده و نزدیک به سال زمان را صرف فیلم‌برداری خود ساخته است. نماهای هلی شاتف موسیقی زیبا و جاندار و از همه مهم‌تر تدوین هوشمندانه از رودخانه لیان اثری بسیار بدیع و جاودان ساخته که شاید تا سالیان سال نیز نتوانیم تجربه مشابهی از آن را رویت کنیم. دغدغه کارگردان که پیشینه درخشان در تئاتر ایران دارد در توجه همزمان به میراث فرهنگی، حیات وحش، آثار باستانی و طبیعت زیبای ایران با تاکید بر این نکته که همه این‌ها در یکی از مناطق محروم و فقیر کشورمان قرار دارد از مؤلفه‌های بارز این مستند به شمار می‌رود.

امیدوارم با موفقیتی که این فیلم در پایان سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر کسب خواهد کرد و توجه فزون‌تر سیاست‌گذاران سینمای مستند به فیلم‌سازانی همچون رامتین بالف و مستندهایی مانند رودخانه لیان از یکسو و ایجاد امکانی برای ارتباط جمع گسترده‌تری از مردم کشورمان با این فیلم از طریق اکران در سینما، حضور در شبکه سینمای خانگی و یا نمایش در ساعات پر بیننده صدا و سیما مسئولان هر یک به فراخور سهم خود به دیده شدن بیشتر این فیلم کمک کنند تا در آینده شاهد رشد ساخت فیلم‌هایی از این دست که البته بسیار زمان بر و طاقت فرساست در عرصه سینمای مستند کشورمان باشیم تا جاودانه‌های ایران عزیزمان ثبت و ضبط شده و به ورطه فراموشی و نابودی گرفتار نشود.

نویسنده : لاله محمودی

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران