بازهم قیف

گفت: خوب وقتی یک بخش جاده تعریض و بقیه به حال خود رها شده، راندمان پایین می‌آید و در فصل سفر و شلوغی راه بندان می‌شود.

گفت: خوب وقتی یک بخش جاده تعریض و بقیه به حال خود رها شده، راندمان پایین می‌آید و در فصل سفر و شلوغی راه بندان می‌شود. این را به حساب رانندگی ما نگذار و این‌قدر قیف قیف نکن و گمان نمی‌کنم چاره‌ای داشته باشد. بالاخره این راه‌ها و بزرگراه‌های ما یا قدیمی‌اند یا غیراستاندارد وگرنه نباید این همه راه بندان و به قول شما قیف به وجود آید. نکند بازهم می‌خواهی این را به گردن ناآشنایی با الفبای رانندگی بگذاری؟!

گفتم: اتفاقا همین طور است و این به علت نا آشنایی ما با درخط راندن و مانورهای مربوط به آن است. بگو آیا هرگز هنگام گیرکردن خودروها در نقطه گلوگاهی از نزدیک شاهد بوده و آمار خودروهای عبوری را گرفته ای؟

گفت: بله. بارها. مثلا همین تابستان گذشته در هراز در یک راه بندان عجیب همان طور که گفتی از هر طرف چند ستون در یک نقطه به هم رسیده و هیچ یک از ستون ها نمی توانستند از آن نقطه رد شوند، به همین دلیل صفی چند کیلومتری ایجاد و صحنه وحشتناکی ایجاد شده بود. حتی برای پلیس هم امکان رسیدن به گلوگاه وجود نداشت. تعدادی افراد شخصی با صبر و حوصله بسیار و با خواهش از رانندگان، آنها را قدری جابه جا می کردند تا به اندازه عبور یک خودرو راه باز شود و کم کم مسیری به دو طرف گشوده شود. بعد از این که مسیر اندکی گشوده شد، من از سر کنجکاوی شمردم. تقریبا ظرف پنج دقیقه حدود ۲۰ خودرو عبور کردند یعنی به طور میانگین چهار خودرو در دقیقه.

گفتم: آفرین. میدانی ظرفیت عبور یک خط در این جاده کوهستانی چقدر است؟ گفت: نمی دانم. من که متخصص ترافیک نیستم. گفتم: حدود ۳۰ خودرو.

با تعجب گفت: یعنی می خواهی بگویی راندمان در حد ۱۰درصد ظرفیت یک خط تنزل کرده بود.

گفتم: بله به دلیل رعایت نکردن حرمت خط. در جاده ای با یک جاده یک خط، فقط یک ستون خودرو می تواند عبور کند و بیش از آن فقط موجب به هم خوردن جریان عبور و افت شدید ظرفیت خواهد شد. از این رو معتقدم تا تکلیف خط روشن نشود، هر اقدام دیگری در جهت بهبود ترافیک کم اثر است. راه حل فنی این است که هنگام نزدیک شدن به گلوگاه، رانندگان یک خط فاصله خود را زیاد کرده و با مهربانی پذیرای انتقال خودروهای خط دیگر باشند و این انتقال باید در چند صد متر مانده به گلوگاه انجام شود تا بتوان از گلوگاه بدون کاهش سرعت عبور کرد که عدم افت سرعت اصل مطلب است و فقط به مدد راندن در خط و مانور درست ممکن می شود. این است چاره کار؛ درست در خط برانیم و درست مانور کنیم.

دکتر حسن مقدم

استاد دانشگاه صنعتی شریف