نرگس آفریقائی

نرگس آفریقائی گیاهی است با ساقه زیر زمینی ریزوم دار از خانواده Liliaceae با تعداد تقریبی ده گونه كه از نظر گیاه شناسی هنوز بدرستی مشخص نشده اند

نرگس آفریقائی گیاهی است با ساقه زیر زمینی ( ریزوم دار ) از خانواده Liliaceae با تعداد تقریبی ده گونه كه از نظر گیاه شناسی هنوز بدرستی مشخص نشده اند .

در منابع مختلف آمده است كه اصل این گیاه از مشرق زمین بوده و در سال ۱۶۳۰ از ایران توسط یك پدر روحانی به فرانسه برده شده است .

این گیاه در آغاز بخاطر كمیابی و همچنین بخاطر انحصار طلبی صاحبان آن فقط در اختیار پادشاهان و برگزیدگان قوم بود .

لوئی چهاردهم بخاطر بوی مطبوع نرگس آفریقائی مفتون این گیاه بود و به آن عشق بسیار میورزید .

بوی این گیاه بطور متناوب كم و زیاد میشود .

بدین معنی كه در روز كم بو بوده و از غروب آفتاب شروع به زیاد شدن می كند .

شدت بوی عطر این گیاه كمی پس از شب هنگام است و باز در اواسط شب كاهش می یابد .

این عطر شگفت آور هنگام اوج آن بسیار غنی و سكرآور است .

حتی قدرت انتشار آن باندازه ای است كه در هوای صاف پس از یك روز گرم فقط بوی یك پایه گلدار آن تا شعاع ۳۰۰ متری احساس می شود .

این گیاه نه تنها یكی از بهترین گیاهان آپارتمانی بشمار می رود ، بلكه در هوای آزاد نیز میتوان آنرا به آسانی پرورش داد و از طرفی كشت آن بسیار ساده و بخاطر فراوانی گلها قابل ملاحظه است .

Agapanthus africanus این گیاه دائمی بومی كاپ ( آفریقای جنوبی ) است .

برگهای آن بشكل روبان و بطول ۵۰ سانتیمتر است .رنگ آن سبز شفاف است و قسمت زیادی از سال را باقی می ماند ( ازخرداد تا مرداد ماه ) از میان برگها ساقه گل دهنده ای بطول تقریبی ۷۵ سانتیمتر بیرون می آید كه در انتهای آن گل آذینی بشكل چتر و حدود ۵۰ عدد گل بشكل نرگس و برنگ آبی و یا آبی مایل به بنفش قرار دارد و یكی از گلهای آبی رنگ نادر در فصل تابستان است .

گلهای بریده آن با ساقه های بلند بسیار زیبا و همچنین دانه های آن پس از تشكیل روی این ساقه ها برای دكوراسیون زمستان بسیار مناسب است .

●روش كاشت :

اگرچه این گیاه در اغلب خاكها بخوبی رشد می كند ولی خاكهای غنی و قابل نفوذ به آب برتری دارد و تنها نیاز آن به هوای خنك در تابستان است .

مكانهای سایه آفتاب بسیار مناسب برای پرورش این گیاه است و در صورتیكه در گلدان كاشته شده باشد ، باید در بهار به هوای آزاد منتقل شود . در زمینهای سبك به آب فراوان و در تابستان و در زمستان به آب بسیار كم نیاز دارد و برای استفاده از گل بُریده و یا دانه های آن ساقه گل دهنده را از نزدیك زمین میبرند و همچنین پس از تمام شدن گل ها ، ساقه های خشك و برگهای زرد باید چیده شوند .

از مهرماه تا اواخر اسفند ماه ساقه ها باید با خاك برگ پوشانیده شوند . غده این گیاه ( ساقه زیر زمینی كه بصورت گوشتی درآمده و ریزوم نامیده میشود ) را نباید زیاد جابجا كرد .

معهذا میتوان غده ها را در پائیز بیرون آورد و در محلی خشك و روشن نگاهداشت .

دادن كودهای شیمیایی كامل محلول درآب برای این گیاه در فصل رویش مناسب است .

●تكثیر :

این گیاه را با تقسیم غده در اوائل بهار زیاد می كنند .

تكثیر آن با كاشتن بذر نیز عملی است و موقع كاشت آن آغاز بهار است . ولی زیاد كردن این گیاه با كاشتن بذر طولانی و در حدود ۲ الی۳ سال برای رسیدن بگل بطول می انجامد .

●گل نرگس درختی Deutzia

گل نرگس درختی Deutzia كه اصل آن از كشور ژاپون است ، جنسی از گیاهان تیره ساكسیفراگاسه ها Saxifragaceae با برگهای متقابل و گلهای دسته ای یا خوشه ای كه از یك جام پنج قسمتی و یك كاسه با پنج گلبرگ تشكیل شده و از این درختچه دو گونه معمولا در باغها كاشته میشود .

۱ – گل نرگس دختی كنگره دار D.Crenata : درختچه ایست به بلندی ۲ متر با برگهای پوشیده از كركهای سخت دور دندانه دار و گلهای سفید خوشه ای كه تیرماه باز میشود .

از این گونه جورهای متعددی بدست آمده مانند :

الف – گل نرگس درختی كنگره دار پءرپَرِ صورتی .

ب – گل نرگس درختی كنگره دار پُرپَرِ سفید .

۲ – گل نرگس درختی باریك D.gracilis : این گونه بلندی اش از گونه نرگس درختی باریك كمی بلند تر ولی گلهایش سفید و دسته دسته در اوائل اردیبهشت باز میشود .

از گشنگیری این گونه با گونه باریك ، دورگه ای بنام گل نرگس درختی لموئینی D.lemoinei بدست آمده كه خاصیت هردو گونه را دارد .

نرگس درختی را همه جا چه در آفتاب و چه در سایه میتوان كاشت . ولی مرتبا آبیاری شود تا زیاد خشكی نبیند .

گونه دورَگِه را بواسطه كوتاهی قد و همچنین گونه باریك را میتوان در گلدان كاشت و برای تزئین اطاق از آن استفاده كرد .

●تكثیر :

نرگس درختی را بوسیله قلمه زدن یا خوابانیدن شاخه هایش میتوان زیاد كرد .

بر گرفته از كتاب : پرورش گل ها و گیاهان زینتی

نوشته : مهندس منوچهر كارگر