رژیم پرکربوهیدرات یا رژیم پرپروتئین؟

کم نیستند افرادی که با رژیم‌های مختلف در طی یک دوره زمانی، کاهش وزن قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. اما آنچه به عنوان یک دغدغه اصلی برای مبتلایان به چاقی مطرح می‌باشد آن است که …

کم نیستند افرادی که با رژیم‌های مختلف در طی یک دوره زمانی، کاهش وزن قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. اما آنچه به عنوان یک دغدغه اصلی برای مبتلایان به چاقی مطرح می‌باشد آن است که پس از مدتی دوباره وزن آنان افزایش می‌یابد، به‌طوری که بعضی از مطالعات بازگشت به وزن اولیه را در مدت ۳ سال در بیش از ۹۰ درصد رژیم گیرندگان گزارش نموده‌اند.

بنابر برخی از مطالعات رژیم‌های پر پروتئین از رژیم‌های پرکربوهیدرات در کاهش وزن کوتاه مدت، موثرتر هستند. اما شواهد اندکی دال بر این‌که کدام رژیم بهتر به حفظ کاهش وزن کمک می‌کنند، در دست است و این‌که آیا این دو نوع رژیم اثرات متفاوتی بر سلامت قلب دارند یا نه؟

پژوهشی که اخیرا در مجله تغذیه بالینی آمریکا منتشر گردیده است نشان می‌دهد که هر دو نوع رژیم پر کربوهیدرات و کم کربوهیدرات،‌بطور یکسان به حفظ وزن کاهش یافته کمک می‌کنند. در این مطالعه افرادی که از طریق محدود کردن کالری دریافتی به مدت ۳ ماه کاهش وزن یافته بودند و موفق به حفظ وزن کاهش یافته شده بودند، از رژیم کم کربوهیدرات (یا پر پروتئین) یا رژیم پر کربوهیدرات به مدت یکسال پیروی می‌کردند.

به منظور بررسی تاثیر دو نوع رژیم غذایی، پژوهشگران ۱۴۱ مرد و زن داوطلب را مورد ارزیابی قرار دادند. این شرکت‌کنندگان دوره کاهش وزن خود را با استفاده از رژیمی که یا ۳۰درصد از کالری آن از پروتئین تامین می‌شد و یا ۱۵ درصد، به پایان رسانده بودند. محققین به هر دو گروه آموزش داده بودند که کمتر از ۳۰درصد کل کالری خود را از چربی دریافت نمایند و حتی‌المقدور چربی اشباع کمتری استفاده نمایند. نتایج این مطالعه نشان داد که شرکت کنندگان توانستند در طی مدت ۳ ماه، ۵/۱۶ کیلوگرم کاهش وزن داشته باشند و در طی یک سال پیگیری، تنها ۲ کیلوگرم برگشت وزن داشتند. فشار خون تمامی شرکت‌کنندگان در دوره کاهش وزن، کاهش یافت و نکته قابل توجه آن که این کاهش فشارخون در استفاده‌کنندگان از رژیم کم کربوهیدرات در میزان پایین‌تری قرار گرفت. البته بررسی تاثیرات این دو رژیم بر فشار خون مطالعات بیشتر را می‌طلبد. اما آنچه مهم است آن که این مطالعه نشان داد که افراد چاق و با اضافه وزنی که به سختی رژیم می‌گیرند، قادر به انجام رژیم غذایی توصیه شده هستند و می‌توانند کاهش وزن خود را تا ۱۲ ماه حفظ نمایند.

نکته عملی:

گرچه متخصصان تغذیه و محافل علمی بین‌المللی معتقدند که رژیم غذایی پرکربوهیدرات بدلیل تطابق با شیوه زندگی طبیعی در طولانی مدت قابل تحمل و عوارض کمتری خواهد داشت ولی نتایج این مطالعه حاکی از آنست که بویژه در افرادی که وابستگی شدیدی به مواد قندی دارند رژیم پرپروتئین هم می‌تواند کاهش وزن پایداری را ایجاد نماید. ولی نکته حائز اهمیت آن است که بدانید که رژیم پرپروتئین نیاز به مراقبت ویژه متخصصان تغذیه داشته تا از عوارض احتمالی آن جلوگیری شود.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه بالینی و متابولیسم