بندرآباد؛ سرزمین خانقاه‌ها

قدمت روستای «بندرآباد» در شهرستان صدوق استان یزد به ۱۵۰۰سال می‌رسد. برای همین اینقدر آثار و ابنیه‌ تاریخی در آن زیاد است که شاید تماشای همه آنها وقت زیادی را از شما بگیرد.
روستای …

قدمت روستای «بندرآباد» در شهرستان صدوق استان یزد به ۱۵۰۰سال می‌رسد. برای همین اینقدر آثار و ابنیه‌ تاریخی در آن زیاد است که شاید تماشای همه آنها وقت زیادی را از شما بگیرد.

روستای بندرآباد به غیر از ابنیه‌های تاریخی از جاذبه‌های طبیعی فراوانی هم برخوردار است، لذا هرساله پذیرای گردشگران بسیاری است که برای تماشای این جاذبه‌های تاریخی طبیعی به آن سفر می‌کنند. چشم‌انداز طبیعت بیابانی روستا، تپه‌های شنی اطراف آن و انارستان‌های سرخ و سبز، بخشی از جلوه‌های طبیعی و زیبای روستای بندرآباد است.

از جمله مهم‌ترین آثار تاریخی روستا نیز می‌توان به مجموعه باستانی و تاریخی «سلطان محمود شاه» شامل خانقاه، حوزه علمیه، مسجد جامع، مکتبخانه و امامزاده سید میرحسین، آب انبار، برج حفاظتی و مقبره عده‌ای از مشایخ سلسله دادایی اشاره کرد. البته اهمیت تاریخی روستای بندرآباد بیشتر مربوط به شخصیت شیخ تقی‌الدین دادا، عارف مشهور قرن هفتم هجری یزد است که خانقاه، بقعه و مسجدی در این روستا بنا نهاد که مرکز مراجعه و تجمع پیروانش شد.

بقعه سلطان محمود شاه، مزار سلطان محمود شاه فرزند شیخ تقی‌الدین دادا است که از صوفیان و عرفای نامدار منطقه به شمار می‌رفته است.

بنای بقعه به دیوار مسجد بندرآباد متصل است. مسجد جامع بندرآباد در نزدیکی بقعه شاه سلطان محمود (سلطان محمود شاه) واقع شده است و قدمت آن به قرون نهم و دهم هجری قمری برمی‌گردد.

گنبد، منبر و جاشمعی‌های این مسجد، از ارزش‌ معماری و تاریخی فراوانی برخوردارند.

در مسجد جامع این مجموعه، منبری از کاشی معرق با نقش‌های گره، اسلیمی و خط ثلث وجود دارد که از نظر هنری، شبیه آن را در کمتر جایی از ایران می‌توان دید. این مسجد و منبر ۱۳ پله‌ای متعلق به قرن ۷ هجری قمری و نمونه‌ای کم نظیر از معماری فاخر ایرانی اسلامی است.

مقبره امامزاده سید میرحسین نیز در نزدیکی بقعه سلطان محمود شاه واقع شده است و قدمت آن به قرن ششم هجری قمری می‌رسد. گچبری‌های بسیار زیبا، محراب و کاشیکاری‌های تزیینی آن از شاخصه‌های معماری دوران سلجوقی است.

مسجد کاشی بندرآباد هم که از دیگر آثار تاریخی روستاست از معماری مساجد قرون هشتم و نهم هجری تأثیر پذیرفته است. گنبد این مسجد با آجری ساده پوشانیده شده و محرابی مزین به گچبری و منبری با کاشی‌های معرق دارد.

زورخانه یا محل ورزش‌های باستانی بندرآباد نیز، قدمتی حدود ۷۰۰ سال دارد و یکی از جالب‌ترین آثار تاریخی این روستاست. چینش آجر در نمای بناها، رنگ‌آمیزی فضاها و کاشیکاری‌های جذاب، ویژگی جالب‌توجه معماری بناهای روستای بندرآباد است.

امیرترقی نژاد