حضور نامتعادل در خانه و بیرون از خانه

نهاد خانواده مقدس ترین نهاد اجتماعی به شمار می رود در چنین نهادی, زنان در تربیت فرزندان و رونق فعالیت های اقتصادی و اجتماعی کارکردهای فراوانی دارند

نهاد خانواده مقدس‌ترین نهاد اجتماعی به شمار می‌رود. در چنین نهادی، زنان در تربیت فرزندان و رونق فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی کارکردهای فراوانی دارند. امروزه به دلیل پیچیده شدن روابط اجتماعی و تغییر و تحولات ساختار جامعه، نظام خانواده سنتی به مدرنیته تبدیل شده است و اشتغال زنان در بیرون از منزل نیز یکی از شاخصه‌های مدرنیته شدن زندگی به شمار می‌رود.غیبت طولانی مادر از منزل آسیب‌های فراوانی را متوجه خانواده می‌کند؛ خلأ عاطفه و محبت مادری نسبت به دیگر اعضای خانواده از مهمترین آسیب‌های ساعات طولانی نبود مادر در منزل به شمار می‌رود.‏

با توجه به توانمندی‌ و قابلیتی که زنان دارند، حضور آنها در اجتماع امری ضروری به شمار می‌رود، این قشر از جامعه خدمات زیادی را در راستای توسعه و پیشرفت کشور به همراه دارند.زنان می‌توانند همزمان با مسئولیت مادری و همسری در بیرون از منزل، فعالیت کاری سالم و سازنده‌ای داشته باشند اما باید یه این نکته توجه داشت که کار بیرون از منزل نباید منجر به کمرنگ شدن نقش آنها در خانواده شود. فعالیت‌های زنان در بیرون از منزل در ساعات طولانی موجب خستگی آنها شده و به همین دلیل انرژی که باید صرف محبت کردن به دیگر اعضای خانواده شود، از آنها گرفته می‌شود.

ساعات طولانی فعالیت زنان در بیرون از منزل موجب آسیب رسیدن به تربیت فرزندان و نسل‌های آینده می‌شود. در ساعات طولانی که مادر مشغول به کار است، کودک از محبت عاطفی مادر همچنین از تغذیه سالم محروم می‌شود و این امر موجب می‌شود کودک به دلیل دوری از مادر دچار احساس عدم امنیت شود.مرضیه شیرخدایی مدرس حوزه و دانشگاه در این خصوص می گوید:"زنان در مقایسه با مردان، مسئولیت‌ خانه‌داری و وظایف مادری را نیز بر عهده دارند.دوری مادر از فرزند از آسیب‌های ساعات طولانی کار مادر است.در ساعاتی که مادر مشغول به کار بوده و از فرزند خود دور است، ممکن است اثرات منفی بر روح و روان فرزند باقی بماند.این موضوع که در غیاب مادر، فرزند نزد چه افرادی نگهداری می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای برخودار است؛ فقدان مادر تأثیر منفی بر فرزند خواهد گذاشت البته این تأثیر به سن فرزند نیز بستگی دارد.کودک شیرخوار بیش از ۲ تا ۳ ساعت نمی‌تواند از مادر خود دور باشد؛ باید در نظر داشت تغذیه با شیر مادر به دلیل ارزش غذایی آن و برخورداری کودک از محبت عاطفی در آغوش مادر از اهمیت بسیار برخوردار است.در ساعات طولانی که مادر مشغول به کار است، کودک از محبت عاطفی مادر همچنین از تغذیه سالم محروم می‌شود و این امر موجب می‌شود کودک به دلیل دوری از مادر دچار احساس عدم امنیت شود.احساس عدم امنیت بر رشد کودک نیز اثرگذار خواهد بود؛ چنین عواملی به طور غیر‌مستقیم بر مادر نیز اثر خواهد گذاشت و باعث می‌شود مادر احساس کند وظایف خود را نیمه‌کاره انجام داده است.زنان در هر پُست و مسئولیت شغلی که قرار داشته باشند، وقتی به خانه بازمی‌گردند، وظایف خاصی را در منزل عهده‌دار می‌شوند؛ زن باید با بازگشت به خانه کارهای عقب‌افتاده منزل را نیز انجام دهد ضمن اینکه نیمی از توانش در محل کار صرف شده است و این مسئله موجب به وجود آمدن تضاد نقش در وی می‌شود.نقش مادری با نقش کارمندی یا هر شغل دیگری در اجتماع در تضاد است، به طور مثال وقتی کودک دچار بیماری شده است و حضور مادر در کنار او الزامی است، شرایط شغلی مادر ایجاب می‌کند که او سر کار حاضر شود". ‏

دشمنان انقلاب با برنامه‌ریزی هماهنگ شده و سازمان یافته درصدد بی‌هویت کردن نسل جوان و حتی کودکان هستند؛ در این وضعیت زنان نقش جدی‌‌تری در تربیت این نسل و نسل‌های آینده بر عهده دارند.عدم حضور مستمر و مؤثر مادر در خانه در حقیقت غافل شدن از تربیت فرزندان است و همین غفلت زمینه تأثیرپذیری فرزندان از برنامه‌های دشمن را فراهم خواهد کرد.‏

مادران طبیعتاً کانون محبت و منشأ مهر و عشق در خانواده‌ هستند.انجام فعالیت‌های طولانی مادران در بیرون از منزل، گرفتاری و فراز و نشیب‌های مختلفی را برای آنها به وجود می‌آورد؛ این عوامل به روحیه و جسم آنها ضربه وارد می‌کند و در نهایت انرژی که باید صرف محبت کردن به دیگر اعضای خانواده شود، از آنها گرفته می‌شود.قطع انتقال عناصر فرهنگی به فرزندان از دیگر آسیب‌های ساعات طولانی اشتغال در زنان است.در گذشته‌های

نه‌چندان دور مادران با صبر و حوصله خویش و از طریق قصه‌خوانی عناصر فرهنگی را به کودک خود انتقال می‌دادند؛ در حقیقت همین انتقال عناصر فرهنگی هویت و اصالت فرد را شکل می‌داد.امروزه فروپاشی نظام خانواده به واسطه کاهش روابط بین فردی و روابط بین اعضای خانواده، به دلیل انتقال عناصر فرهنگی بسیار ضعیف اتفاق می‌افتد که غیبت مادر از منزل به این مسئله دامن زده است چرا که دغدغه محیط کار و ساعات طولانی اشتغال، دیگر توانی برای زنان شاغل نمی‌گذارد که وقتی را به این امر اختصاص دهند.

نسرین امیری روانپزشک می گوید:"برخی زنان در محیط کار به اندازه ساعات فعالیت مردان، حضور پیدا می‌کنند و در منزل نیز باید سایر وظایف ر ا انجام دهند که این فشار مضاعف مسئولیت‌ها، آنها را دچار مشکل می‌کند.ساعات طولانی کار، زنان را دچار مشکلات متعددی از جمله تحریک‌پذیری، عصبانیت و خستگی مفرط می‌کند که این مشکلات ممکن است برای مردان نیز ایجاد شود اما مسئولیت‌های همسری و مادری زنان شاغل در داخل منزل موجب می‌شود تا بیشتر از مردان تحت تأثیر فشارهای روانی قرار گیرند.زنانی که در ساعات‌ طولانی کار می‌کنند و پس از آن مسئولیت‌های داخل منزل را عهده‌دار هستند، دیگر فرصتی برای استراحت ندارند.این افراد دارای مشکلات متعددی به لحاظ جسمی، روحی و روانی می‌شوند.یک زن وقتی فعالیتش در محیط کار تمام می‌شود، باید به خانه آمده و به سایر وظایفش بپردازد که در این میان موضوعی که موجب آزار او می‌شود، عدم همکاری همسر در انجام وظایف منزل است.برخی مواقع مردان این تصور را دارند که وجود مادر در خانه ضروری است اما خانواده با پدر، مادر و فرزندان معنا پیدا می‌کند و این حضور نیز تنها حضور فیزیکی نیست بلکه حضور روحی و روانی مادر و پدر در خانه و در کنار فرزندان ضروری است.فشار مضاعف کار، لذت زندگی را از زنان گرفته است.کار برای داشتن زندگی بهتر است ولی هم‌اکنون کار به افراد فرصت زندگی کردن را نمی‌دهد؛ زنان بدانند توجه به نیازها و علایق شخصی جایگاه خاص خود را دارد و باید میان زندگی و کار تعادل ایجاد کنند تا پس از یک عمر زندگی نگویند که تمام عمر خود را صرف "کار " کرده‌ایم.اگر زنان نتوانند میان کار و زندگی شخصی خود تعادل ایجاد کنند، احتمال آسیب‌پذیری آنها بیشتر می‌شود و در معرض فشارهای روحی و روانی بیشتری قرار می‌گیرند". ‏

مسئولان و سیاستگذارانی که برای اشتغال زنان برنامه‌ریزی می‌کنند، باید توجه داشته باشند که آن طور که مردان برای کار در بیرون از منزل زمان زیادی را صرف می‌کنند، نباید از یک زن چنین انتظاری را داشته باشند.باید در خصوص اشتغال زنان قوانینی وضع شود که زنان ساعات کمتری را در محیط کار حضور داشته باشد ضمن اینکه دور‌کاری در انجام بخشی از وظایف نیز می‌تواند مؤثر باشد.برنامه‌ریزی در خصوص اشتغال پاره وقت و نیمه وقت زنان شاغل خصوصاً زنانی که کودکان کم‌سن دارند، می‌تواند از بروز آسیبب‌های تربیتی در آنها جلوگیری کند.

میترا خان بابایی