پـرتـال

پرتال مستندات ، خدمات و برنامه های كاربردی سازمانها را تحت یك چهارچوب استاندارد با یك واسط تحت وب پوشش می دهد بطوریكه از این طریق ، قابلیت دستیابی توزیع شده ، قابلیت استفاده در بستر های مختلف ، اختصاصی كردن ، مدیریت و ویژگیهای امنیتی فراهم می گردد . گسترش روزافزون اینترنت و فن آوری های مربوط به آن منجر به بوجود آمدن فرصت ها و چالش های جدیدی برای سازمانهای امروزی شده است . با این وجود سازمانها دریافته اند كه دیدگاه آنها در رابطه با گردش تسهیل شده اطلاعات در شبكه های درون سازمانی و برون سازمانی ، عملاً نتایجی چون پیچیدگی مدیریت سیستم ، افزونگی و سربار اطلاعاتی و حتی تداخل اطلاعات را در پی داشته است . عمدتاً راهكارهای جامعی را كه در جهت حل این معزل ارائه گشته اند ، پرتال می نامند . سرویسهای پرتال بسته به نیاز كاربران به دو صورت سرویس های پرتال مكانی و سرویس های پرتال موضوعی قابل ارائه می باشند .

الف- مكانی : با توجه به محل و یا منطقه طبقه بندی و ارائه می گردد .

ب- موضوعی : امكان ارائه خدمات مورد نیاز برحسب یك طبقه بندی موضوعی فراهم می باشد .

در بسیاری از كاربردها هر دو نوع سرویس جهت ارائه مناسبترین خدمات به كاربران ضروری می باشد .امروزه پرتال به عنوان یكی از زیر ساختهای فناوری اطلاعات یك مزیت رقابتی برای سازمانهای خصوصی و دولتی محسوب می شود . و به عنوان یك سیستم یكپارچه و جامع ارائه دهنده انواع سرویسهای مورد نیاز با حداقل هزینه ایجاد ، بروز رسانی و نگهداری می شود . با استفاده از ابزارهای طراحی مبتنی بر مرورگرها ، یك سازمان می تواند با هزینه كمی ، سرویس جامع پرتال مورد نیازش را ایجاد نماید . با بكارگیری مولفه هایی كه در این سرویس پیش بینی شده اند ، مانند جریانهای كاری و اطلاعاتی ، مكانیزمهای هوشمند سازی و قابلیت هایی نظیر single signon و سیستم مدیریت محتویات به سهولت می توان یك پرتال ایجاد نمود . در حدود ۲۵۰ نوع از این قابلیتها و سرویسها كه هر كدام اصطلاحاً port let نامیده می شوند می توانند در كنار یكدیگر قرار بگیرند . پرتال امكان سازماندهی محتویات و برنامه های كاربردی سازمان را بگونه ای فراهم می آورد تا نیاز گروههای مختلف موجود در سازمان را برآورده سازد .

ویژگیهای عمومی یك پرتال :

۱- مدیریت محتویات : content management

یك پرتال باید سیستم های نویسنده محتوا را برای كارمندان غیر حرفه ای ، به منظور ایجاد محتویات توسط آنها ، تهیه كند . همچنین باید دسترسی به محتویات را كنترل كند بطوریكه فقط كاربران مجاز به مخازن اسناد دسترسی پیدا كنند .

۲- طبقه بندی محتویات :

یك پرتال باید به شما امكان سازماندهی محتویات و برنامه های كاربردی را به طریق مختلف بدهد تا نیاز گروههای مختلف موجود در سازمان را برآورده سازد .

۳- جستجو و ایندكس گذاری محتویات : indexing

یك پرتال باید با سیستم جستجو و ایندكس گذاری اسناد كار كند و یا خود آنها را تولید كند . به این منظور كه كاربران با سرعت بالایی اطلاعات مورد نیازشان را بیابند .

۴- مدیریت كاربران :

از ویژگیهای مهم پرتال مدیریت كاربران می باشد .

۵- اختصاصی كردن و شخصی سازی : personalization & Customization

پرتال باید skin های مختلفی از داده های سازمانی را برای گروههای مختلف نمایش دهد تا هر كاربر بتواند نمای خود را سفارشی كند بطوریكه محتویاتی را نشان دهد كه غالباً مورد استفاده كاربر می باشد. همچنین كاربران پرتال باید قادر باشند تا از سرویس های ارائه شده در پرتال براحتی بهره گیرند .

۶- حداكثر سازگاری با سیستم های موجود :

پوشش برای برنامه های كاربردی موجود مبتنی بر وب

ابعاد یكپارچه سازی برنامه های كاربردی

۱- پشتیبانی از single signon

۲- پشتیبانی از خدمات وب

۳- فرمهای مختلف ظاهری

۷- ابزارهای ایجاد :

پرتال باید به developer , admin امكان مجتمع كردن برنامه های كاربردی و گسترش آنها را توسط ابزارهای استاندارد و پایداری را بدهد .

۸- مقیاس پذیری بدون خرابی و توازن بار و پشتیبانی :

scalability & load balancing & backup

امكان افزایش ظرفیت سیستم بدون نیاز به تغییرات اساسی از نیازهای اساسی پرتال می باشد .

یك پرتال باید نرم افزار عملیاتی enterprise استانداردی تهیه كند كه دارای قابلیتهای افزونگی ، Failover وتوازن بار و پشتیبان گیری باشد .

۹- پشتیبانی از موبایل :

یك پرتال باید عملكردی مستقل از بستر داشته باشد كه به كاربران سیستم عاملهای مختلف و مرورگرهای وب مختلف امكان دسترسی به پرتال را بدهد و این شامل پشتیبانی از تلفن های همراه Wireless PDA نیز می باشد .

۱۰- single sign-on

پرتال باید با یك سیستم singlesign-on یكپارچه شود . باید اطلاعات كاربر را از directory services مانند active directory , nds , LDap

۱۱- امنیت securtiry

پرتال باید سیستم های مجوز عبور مطمئنی را تهیه كند . هر یكپارچگی با سیستم Single Sign on باید امن باشد و از ارسال رمز شده اطلاعات جلوگیری كند . علاوه بر آن دسترسی به رده های مختلف اطلاعاتی قابل كنترل بوده و بطور اتوماتیك این رده ها بایستی قابل تعریف باشند .

ویژگیهای مهم یك پرتال :

۱- شخصی سازی

الف : پروفایل كاربر

خدمات شخصی شامل اطلاعات و خدمات برگزیده توسط كاربر

ب: عضو شدن یا انصراف برای استفاده از سرویسها

ج: واسط كاربری تعریف شده توسط كاربر

تنظیمات مربوط به رنگ و فونت و طرح بندی بر طبق سلیقه شخصی

۲- جستجو

الف: موتور جستجوی درون ساخت

جستجوی حساس به نقش (Role Sensitive) مشابه در وب

ب: لیست كردن دایركتورها

حركت در لیست سلسله مرتبی دایركتورها