نگاهی به دستپخت جدید کمپانی گوگل

گوگل پلاس نام سرویس جدیدی است که گوگل آن را در تاریخ ۲۸ ژوئن معرفی نمود این شبکه اجتماعی نه تنها خدمات اجتماعی مختلف گوگل مثل پروفایل ها و Buzz را با هم ادغام می کند, بلکه امکانات جدیدی را نیز معرفی می نماید

گوگل پلاس نام سرویس جدیدی است که گوگل آن را در تاریخ ۲۸ ژوئن معرفی نمود. این شبکه اجتماعی نه تنها خدمات اجتماعی مختلف گوگل مثل پروفایل ها و Buzz را با هم ادغام می کند، بلکه امکانات جدیدی را نیز معرفی می نماید. گوگل پلاس یا گوگل+ همچنین به عنوان یک برنامه در سیستم های عامل آندروید و iOS نیز ارائه می شود. نیویورک تایمز از گوگل+ به عنوان بزرگ ترین تلاش گوگل برای رقابت با فیس بوک یاد کرده است؛ فیس بوکی که اکنون تعداد کاربرانش از ۷۵۰ میلیون نفر هم فراتر رفته است. البته این اولین تلاش گوگل برای ایجاد یک شبکه اجتماعی نیست.

بسیاری به یاد دارند که در بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ شبکه اجتماعی اورکات (متعلق به شرکت گوگل) از محبوبیتی بسیار بالا برخوردار بود. هرچند این سرویس هنوز هم در برزیل و هند کاربران زیادی دارد و تعداد کاربران آن در حال حاضر به حدود ۱۰۰ میلیون کاربر می رسد اما با ظهور و رشد فیس بوک، اورکات نیز مثل MySpace به تدریج افول کرد و از مرکز توجهات کنار رفت. در حالی که اورکات به عنوان محصول گوگل در حال رقابت با یاهو ۳۶۰ به عنوان شبکه اجتماعی یاهو بود، این فیس بوک بود که گوی سبقت را از رقیبان ربود. به غیر از این، یکنواختی و کمبود خلاقیت و نوآوری نیز دلیل دیگری بود که باعث شد اورکات و شبکه های اجتماعی مشابه آن دیگر مثل قبل محبوبیت نداشته باشند و روندی نزولی طی کنند. از آن طرف، تعداد کاربران فیس بوک از آگوست ۲۰۰۸ تا جولای ۲۰۱۱ از ۱۰۰ میلیون نفر به رقم خیره کننده ۷۵۰ میلیون نفر رسید و رشدی رویایی را تجربه کرد. به این ترتیب گوگل همواره به این فکر بود که چگونه بر پایه سرویس های مختلفی که عرضه می کند، یک شبکه اجتماعی ارائه کند که همه این سرویس ها را زیر یک چتر جمع کرده و کاربرانش را از دیگر سرویس های اجتماعی بی نیاز کند.

تلاش های مختلفی در طول این سال ها از سوی گوگل برای رقابت با فیس بوک صورت گرفت که بسیاری از آن ها پروژه هایی شکست خورده بودند. سرویس هایی چون Wave و Buzz شاید بین خود کاربران گوگل مورد استفاده قرار گرفتند اما کمتر توانستند دایره کاربران سرویس های گوگل را از آنچه که قبل از ارائه این محصولات بود، بیشتر کنند. اما گوگل برای این سرویس جدیدش حسابی سنگ تمام گذاشته و از تمامی امکانات فنی و رسانه ای خود استفاده کرده تا آن را بین کاربران جا بیندازد. به نظر می رسد حساب این سرویس جدید از تلاش های قبلی گوگل، جداست. کاربران ایرانی شیفته گوگل هم به سبک اسم گذاری برای سرویس ها، که به عنوان مثال به «گوگل ریدر»، «گودر» می گفتند، برای گوگل پلاس نیز مخففی انتخاب کرده و به آن «گوپس» می گویند. گوگل ابتدا این محصول جدید را در ۲۸ ژوئن به صورت بسیار محدود معرفی نمود. عضویت در این سیستم از طریق دعوت شدن توسط اعضای سرویس قابل انجام بود. (مشابه کاری که گوگل در ابتدای کار جی میل انجام داد) و همین ترفند به کنجکاوی و اشتیاق کاربران برای استفاده از این سرویس جدید دامن زد.

نشان افتتاح این سرویس جدید، طراحی تازه نوار راهبری گوگل در بالای صفحات بود که تبدیل به یک نوار مشکی رنگ با قابلیت دسترسی به صفحه گوگل+ شد. جالب آن که کمتر از یک روز بعد از افتتاح گوگل+، این سرویس در چین فیل تر شد! اما ببینیم که گوگل در طراحی سیستم جدیدش چه امکانات و ویژگی هایی در نظر گرفته است. دایره ها (حلقه ها) : شاید مهم ترین امکان و وجه تمایز گوگل+ نسبت به دیگر شبکه های اجتماعی همین ویژگی دایره ها باشد. این ویژگی به کاربران این امکان را می دهد که ارتباطاتشان را به گروه های مختلف تقسیم کنند. در این بخش گزینه های امنیتی مختلفی قرار داده شده است که به کاربران امکان می دهد ارتباطات را به راحتی به دایره های مختلفی تقسیم کنند بدون آن که کسی غیر از خودشان از این دایره ها و طبقه بندی ها آگاه شود. در صفحه معرفی پروژه گوگل+ درباره این امکان می خوانیم: «شما با افراد مختلف چیزهای مختلفی به اشتراک می گذارید. دیگر به اشتراک گذاری موارد مناسب با افراد مناسب نباید سخت باشد.

حلقه ها به شما کمک می کنند که دوستان صمیمی شنبه شب خود را در یک حلقه، والدین در حلقه دیگر و رئیس خود را به تنهایی در حلقه دیگری جای دهید - دقیقاً مانند زندگی واقعی. » امکان حلقه ها به کاربران گوگل+ این امکان را می دهد که از آن استفاده ای بین فیس بوک و شبکه هایی چون فرندفید داشته باشند؛ یعنی هم بتوانند ارتباطات شخصی شان را از طریق گوگل+ مدیریت کنند، هم متون، اخبار، تصاویر و ویدیوهای مورد علاقه شان را به دوستانشان به اشتراک بگذارند که می تواند کارکردی شبیه فرندفید، یک وبلاگ مدرن یا تویی تر داشته باشد. Huddle: امکانی برای ارتباط سریع با دایره ها از طریق آندروید، آیفون و پیامک. با این نوآوری که در Huddle می توانید یک گفتگوی گروهی داشته باشید. مثلاً وقتی می خواهید با دوستانتان یک قرار گروهی بگذارید، با استفاده از این امکان می توانید با صرف وقت کمتر و همفکری یکدیگر، زمان و مکان قرار گروهی را تنظیم کنید. Hangouts: امکان گفتگوی تصویری با حداکثر ۱۰ نفر در آن واحد. همچنین شما می توانید دیگران را به یک گفتگوی تصویری چندنفره دعوت کنید. بارگذاری سریع: این امکان به طور خاص برای تلفن های همراه آندرویدی طراحی شده که تصاویر یا ویدیوها را در یک آلبوم خصوصی قرار می دهد که بعداً توسط کاربر به اشتراک گذاشته شود. Sparks: به کاربر این امکان را می دهد که موضوعات مورد علاقه اش را مشخص نماید و تازه های مربوط به آن موضوعات را ببیند. خود گوگل این امکان را این گونه توضیح می دهد: «زمانی را به یاد دارید که پدربزرگ شما بخش های مختلف روزنامه را می برید و برای شما می فرستاد؟ عجب دوره ای بود. Sparks کاری شبیه به این انجام می دهد: به دنبال ویدیوها و مطالبی می گردد که فکر می کند شما دوست دارید، پس در زمانی که وقت آزاد دارید همیشه چیزی برای دیدن، خواندن و به اشتراک گذاشتن دارید. پدربزرگ حتماً این را تایید می کند.» Streams: از طریق این بخش کاربران می توانند تازه های دایره هایشان را ببینند. این امکان شبیه بخش News feed فیس بوک است. همچنین کادری نیز در این بخش قرار دارد که کاربران می توانند متنی قرار بدهند یا عکس و ویدیوهایشان را به اشتراک بگذارند. چنان که می بینیم، بسیاری از امکانات گوگل+ شبیه دیگر شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، LinkedIn و ... است. گزینه «لایک» در فیس بوک در گوگل+ تبدیل به «به اضافه یک» یا «+۱» شده است. فرم نمایش تازه ها در گوگل+ نیز همانند فیس بوک است. مثل تویی تر که با اضافه کردن کاراکتر @ به ابتدای نام یک فرد، آن فرد تگ می شد، در گوگل+ با کاراکتر + این کار امکان پذیر است. در وبلاگ رسمی گوگل می خوانیم: «ما می دانیم که امروزه مردم به طور روزافزون در حال برقراری ارتباط با دیگران در سطح اینترنت هستند. اما روش های ارتباطی که به صورت آن لاین با وجود دارد محدود است و نمایانگر زندگی حقیقی و روابط ما نیست. پروژه گوگل پلاس تلاشی است برای به اشتراک گذاری بهتر.

ما تصمیم نداریم که جایگزین سرویس هایی که الان وجود دارند باشیم. ما تنها قصد داریم تا یک راه جدید ارتباط آن لاین با دوستانتان معرفی کنیم.» وقتی محصولی بسیار موفق و محبوب است، اگر محصول دیگری قرار است به رقابت با آن برخیزد قطعاً باید برتری هایی داشته باشد که کاربران آن محصول را به سوی خود جذب نماید و یا این که کاربران تازه تر را از رفتن به سمت محصول قبلی منصرف کرده و به سوی خود بکشاند. مثلاً وقتی شما قرار است یک پودر ماشین لباس شویی جدید تولید کنید به این فکر می کنید که این پودر جدید نسبت به پودر فلان که بیشترین سهم بازار را در اختیار دارد، چه ویژگی هایی دارد که می تواند مشتریان را به سوی خود جلب کند؟ ممکن است این ویژگی ها فقط از نظر فنی و کیفیت نباشند؛ مثلاً تبلیغات خوب، قیمت ارزان و ... نیز می توانند دلایل برتری پودر تولیدی شما نسبت به پودر رقیب باشند. اما به راستی گوگل+ چه چیز تازه ای دارد که کاربری را از فیس بوک منصرف کند؟ با نگاهی به فهرست امکانات گوگل+ به غیر از ویژگی حلقه ها، تقریباً نوآوری خاصی در آن نمی بینیم؛ امکانی مانند گفتگوی تصویری چیزی است که فیس بوک هم چند وقتی است آن را معرفی کرده و خیلی کار تازه ای محسوب نمی شود. از طرف دیگر معلوم نیست گوگل+ که قصد رقابت با فیس بوک را داشته برای رقابت با انبوه برنامه ها و بازی های سرگرم کننده آن چه فکری کرده است.

اگر بخواهیم بدبینانه نگاه کنیم، بخش Sparks هم که شاید نوآوری گوگل در محصول جدیدش باشد، نوعی انحصارطلبی رسانه ای است؛ چرا که در موضوع مورد نظر شما، محتوا را از منابعی به شما ارائه می دهد که می خواهد و فکر می کند مناسب شماست. شاید بشود اسمش را تحمیل یک نوع نگاه رسانه ای و سیطره فکری گذاشت. از طرف دیگر در حال حاضر برای عضویت در گوگل+ شما باید حساب کاربری جی میل داشته باشید که این هم به نوعی انحصارطلبی محسوب می شود.نکته دیگر و اساسی تر این که جامعه هدف گوگل+ کدام دسته از کاربران هستند؟ با شکل و شمایل کنونی به نظر می رسد گوگل+ به دنبال جذب کاربران حرفه ای تر اینترنت است چرا که در نگاه اول در مقایسه با فیس بوک، اندکی پیچیده و گیج کننده است که برای کاربران نسبتاً حرفه ای می تواند قابل درک باشد. به این ترتیب گوگل نمی تواند امیدوار باشد که به اندازه فیس بوک محبوب شود. البته یک مساله را هم نباید از نظر دور داشت و آن هم این که هیچ سرویسی از روز اول بدون مشکل نبوده و باید صبر کرد و دید که در آینده گوگل+ چه تغییراتی خواهد کرد؛ و آخرین نکته هم این که مثل همیشه این رقابت ها به نفع کاربران تمام خواهد شد؛ چرا که هرکدام از این سرویس ها سعی می کنند با ارائه خدمات بهتر و نوآوری های بیشتر، کاربران خود را راضی کنند که نفع آن قطعاً متوجه کاربران خواهد بود.