واقعا موبایل سرطان‌زاست؟

درباره سرطان‌زا بودن تلفن‌های همراه نمی‌توان نظر قطعی داد زیرا نتایج تحقیقات انجام شده کاملا ضدونقیض است اما به طور کلی امواج الکترومغناطیس که اساس کار تلفن‌های همراه …

درباره سرطان‌زا بودن تلفن‌های همراه نمی‌توان نظر قطعی داد زیرا نتایج تحقیقات انجام شده کاملا ضدونقیض است اما به طور کلی امواج الکترومغناطیس که اساس کار تلفن‌های همراه را تشکیل داده‌اند می‌توانند در ابتلا به سرطان نقش داشته باشند.

می‌توانم این طور بگویم که تمامی امواجی که اطراف ما هستند اگر از حد مشخصی بیشتر به بدن بتابند سبب سرطان می‌شوند اما هنوز تحقیقی که ارتباط دقیق و موثر استفاده مداوم از تلفن همراه را به اثبات رسانده باشد در دست نداریم. نتایج نگران‌کننده‌ای هم منتشر شده مثلا اگر شارژ باتری تلفن همراه کم باشد یا تلفن همراه در فضایی باشد که منبع تولید امواج الکترومغناطیسی دیگری هم داشته باشیم احتمال سرطان‌زایی این دستگاه بیشتر خواهد شد. چند ماه پیش هم نتیجه تحقیقی منتشر شد مبنی بر اینکه تلفن‌های همراه بر عملکرد مغز اثر می‌گذارند و در قسمت‌هایی به خصوص از آن، متابولیسم گلوکز را بالا می‌برند اما هنوز مشخص نیست که این تاثیر برای بدن خطرناک است یا نه.

البته متابولیسم گلوکز، نشانه فعالیت مغز است زیرا سلول‌های مغز برای تولید انرژی از قند استفاده می‌کنند. در این تحقیق مشخص شده که ۵۰ دقیقه استفاده از تلفن همراه میزان مصرف گلوکز نقاطی از مغز که نزدیک آنتن این وسیله هستند را تا ۷ درصد افزایش می‌دهد یعنی قسمت‌های مربوط به حافظه و دیگر مهارت‌های شناختی. جالب اینجاست که این اثر ربطی به خاموش یا روشن بودن دستگاه ندارد.

SAR چیست؟ کمیتی برای سنجش میزان جذب امواج الکترومغناطیس توسط تلفن همراه است. اگرچه در تمام کشورها حدود مشخصی را برای این شاخص در نظر گرفته‌اند و تلفن‌های همراه موجود در بازار هم در این محدوده قرار می‌گیرند اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که تنها شدت‌های بسیار اندک این امواج هم می‌توانند تاثیرات خود را بر سلامت افراد بگذارند. به عبارتی امواجی که ۲۰۰ هزار برابر ضعیف‌تر از استانداردهای موجود هستند هم می‌توانند بر بدن تاثیر گذار باشند. بافت‌های بدن می‌توانند امواج الکترومغناطیس را جذب کنند و متاثر موارد زیر شوند:

- تخریب برگشت ناپذیر ماده ژنتیک سلول‌ها

- تجزیه پرد‌ه‌های مغزی و درنتیجه عبور مواد شیمیایی سمی و بیماری‌زا به مغز

- کاهش ایمنی بدن

- کاهش میزان هورمون ملاتونین

- افزایش هورمون‌های استرس‌زا و در نتیجه تخریب سلولی

- اثرات سوء بر هسته‌های سلولی و ایجاد سرطان

- تغییر متابولیسم کلسیم و تاثیر بر ارتباط بین سلولی

- تاثیر بر الگوی امواج مغزی

در پایان باید ذکر کنم که تلفن همراه وسیله‌ای نسبتا جدید است و طرح مسائل و راه‌حل‌های مرتبط با آن مستلزم زمان زیادی است. همان‌طور که مثلا بعد از سالیان دراز تنها چند دهه است که از مضرات سیگار صحبت به میان آمده است.

اگر مایلید SAR تلفن همراه‌تان را بدانید می‌توانید مدل آن را در پایگاه اینترنتی زیر بیابید: http://www.sarvalues.com/index.html

دکتر علیرضا زالی

متخصص مغز و اعصاب، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی