نقطه اوج یک فرهنگ‌

فرهنگ اقوام و ملل جهان، برآمده از فراز و فرودهای مهم حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنان است و در این میان حماسه‌ها، پیروزی‌ها و کامیابی‌های هر ملتی همواره مایه بالیدن نسل‌های …

فرهنگ اقوام و ملل جهان، برآمده از فراز و فرودهای مهم حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنان است و در این میان حماسه‌ها، پیروزی‌ها و کامیابی‌های هر ملتی همواره مایه بالیدن نسل‌های آینده بوده است. سوم خرداد از آن دست روزهایی است که در طول تاریخ مردم ایران، اگر نگوییم با فرازی بی‌نظیر همراه بوده، قطعا کم‌نظیر است و این ویژگی اگرچه در نگاه ظاهری شاید فتح یک شهر و خاکی از دست رفته باشد؛ اما واقعیت این است که حماسه سوم خرداد بیش از هر چیز نقطه اوج فرهنگی است که با انقلاب اسلامی جوانه زد و در دفاع مقدس به بار نشست و آن فرهنگ چیزی نیست جز فرهنگ والا و متعالی ایثار و مقاومت.

متاسفانه در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله محدود کردن و مناسبتی شدن برنامه‌های مرتبط با انقلاب و دفاع مقدس کمتر به بازخوانی و ترویج این فرهنگ ارزشمند پرداخته شده است. براستی تا چه زمانی می‌خواهیم همه‌ساله و در سوم خرداد چگونگی انجام عملیات بیت‌المقدس را با روایتی توصیفی و نوستالژیک مرور کنیم و تا کی می‌خواهیم بپرسیم؛ چرا بعد از فتح خرمشهر سراغ بصره نرفتیم یا چرا صلح نکردیم و... .

آنچه امروز و در سالی که با تدبیر رهبر معظم انقلاب، سال نوآوری و شکوفایی نامیده شده ضروری می‌نماید، داشتن نگاهی نو و به دور از شعارزدگی است تا بتوانیم با بررسی و جمع‌بندی ارزشها و داشته‌های خود از زمان دفاع مقدس، واقعیت‌هایی از جنگ را که برگرفته از فرهنگ ایثار و مقاومت، باورپذیر و قابل الگو‌برداری است به نسل امروز ارائه کنیم.

البته در این میان شیوه و زبان روایت اهمیت زیادی دارد و نباید بسادگی از کنار آن گذشت. به اعتقاد کارشناسان فرهنگی و جامعه شناسی برای بیان و الگوسازی یک فرهنگ، بهترین روش استفاده از زبان و بیان غیر مستقیم است به عنوان مثال و با احترام به همه پیشکسوتان فرهنگ ایثار و مقاومت قطعا تاثیری که فیلمی همچون روز سوم در بیان مقاومت مردم خرمشهر بر جامعه و نسل جدید گذاشت با صدها شب خاطره، بزرگداشت‌های معمول و مرسوم، نمایش دادن توپ و تانک و ادوات نظامی و جنگی قابل مقایسه نیست، حال آن‌که این دو روش اصلا از یکدیگر جدا نیستند و هر دو هدف و مقصدی مشترک دارند.

بنابراین به زعم نگارنده با برنامه‌ریزی صحیح و شناخت زیرساخت‌های ایثار و مقاومت در دوران دفاع و با انتخاب روشی مناسب برای بیان و انتقال آنها می‌توان آسیب‌های متعددی را که امروز دغدغه اصلی مردم و مسوولان در جامعه شده است، ترمیم کرد.

در پایان این نکته را نباید فراموش کنیم که با توجه به شرایط دشواری که امنیت ملی کشورمان را امروز تهدید می‌کند و استکبار جهانی حتی حق قانونی ما را در استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محکوم می‌کند بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه، نگاه نو و استفاده از ظرفیت‌های پنهان فرهنگ ایثار و مقاومت داریم؛ چرا که با وجود زیرساخت‌های وحدت‌آمیز در این فرهنگ راحت‌تر می‌توانیم شرایط حساس را بفهمیم و به اتحاد و انسجامی همچون دوران دفاع مقدس دست یابیم؛ دورانی که به قول علیرضا قزوه هنوز با یک سماور برقی، متمدن نشده بودیم و یاد نگرفته بودیم بگوییم مرسی عالیجناب!

سینا علی‌محمدی‌