عرفات در عمر سیاسی خود موفق بود

پنج شنبه گذشته و مصادف با ایام چهلم یاسر عرفات, جامعه زنان انقلاب اسلامی پذیرای مشتاقانی بود تا به گوشه ای از خاطرات گذشته مبارزه عرفات در فلسطین و ارتباط با ایران به برخی نكات مبهم در روابط ایران و جنبش آزادیبخش فلسطین به گفت وگو بنشیند

سالن اجتماعات جامعه زنان انقلاب اسلامی كه با ساعتی كه روی ساعت ۹ مدت ها است خاموش شده بر در و دیوار خود هنوز نشانه هایی از یكی از آخرین مراسم آن سالن را كه شش ماه قبل و درباره زلزله برگزار شده بود بر خود داشت.صلاح زواوی سفیر فلسطین در تهران نیز جزء مدعوین این مراسم بود. در ابتدای مراسم اعظم طالقانی دبیركل این تشكل به خاطره خود از شبی كه تا دیروقت به همراه ربابه صدر و ابوجهاد به مباحثه با یاسر عرفات گذرانده بود اشاره كرد و گفت: «در آن شب ما بسیار با او بحث كردیم كه چرا به جنگ خود وجهه ایدئولوژیك نمی بخشد و او گفت كه گرایش های مختلفی در فلسطین زندگی می كنند و برای آنها ایدئولوژی چیزی نیست جز خاك آنها.» ابراهیم یزدی، وزیر خارجه دولت موقت ایران پشت میكروفن قرار گرفت و پس از این مقدمه گفت كه در این جلسه نه به تحلیل و بررسی كه به تاریخ نگاری روابط خود با عرفات و شرایط بازمی گردد. وی در خصوص نخستین واكنش ایران و مردم تهران به قضیه فلسطین و برخورد خود با بحث فلسطین گفت: «ارتباط من به سال ۱۳۲۵ بازمی گردد. در آن سال نخستین درگیری مسلحانه فلسطینیان و اسرائیلی ها پیش از تاسیس دولت اسرائیل به وجود آمد و آیت الله كاشانی از مردم دعوت كرد كه با تجمع اعتراض خود را نشان دهند. از آن زمان مسجد شاه وقت، محل گردهمایی مردمی بود و من نیز در میان دیگر افراد در این تجمع حاضر شدم. جمعیت پس از خروج به حركت خود ادامه داد و ما از محله سیروس می گذشتیم كه محل زندگی یهودیان بود و ترس این وجود داشت كه مبادا مردم و فوج عصبانی دست به واكنش ناشی از عصبیت بزند كه این اتفاق نیفتاد.»

یزدی در ادامه گفت: «در همان زمان نامه ای اعتراض آ میز تهیه و امضا شد و انجمن اسلامی دانشجویان برای نخستین بار در یك حركت سیاسی شركت كرده و این نامه را امضا كرد.» وی در ادامه به سابقه تاریخی رفتار ایران در قبال فلسطین اشاره كرده و گفت: «ایرانی ها همواره یك وابستگی ذهنی، فكری و عملی از خود نشان دادند. چه در دوره مصدق كه شناسایی اسرائیل پس گرفته شد و چه در دوران پس از آن، مردم آگاهانه دنبال قضیه فلسطین بودند و به كمك های خود چه به شكل سیاسی و چه در شكل كمك مالی حتی پس از كودتای ۲۸ مرداد ادامه دادند.» وی حضور ایران در جنبش آزادیبخش فلسطین و تعامل های مطرح شده را چنین بازگو كرد: «در سال های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ به اتفاق دكتر چمران و برای كسب اطلاعات و آموزش جنگ چریكی به مصر رفتیم و پس از یك دوره اقامت در ارتباط با جریانات سیاسی نیز قرار گرفتیم. در آن زمان اتحادیه عرب سازمان آزادیبخش فلسطین یا «ساف» را تشكیل داد. ریاست آن را شبیری عهده دار شد كه چریك نبود و فردی سیاسی به شمار می آمد. ساف از دو بخش مجلس شورای ملی (به عنوان قوه مقننه) و كمیته اجرایی (به عنوان دولت) تشكیل شده بود. یزدی كار بزرگ عرفات را به دست گرفتن این مركز و انتقال تمام گروه های مبارز به داخل فلسطین می داند.وی همچنین درباره تقسیم كار فعالان ایرانی در مصر گفت: «قبل از جنگ ۱۹۶۷ ما در مصر تقسیم كار كردیم. محمد توسلی به عراق رفت تا شبكه محلی درست كند، چمران در قاهره ماند تا كلاس ها را اداره كند و من برای هماهنگی در بیروت مستقر شدم.»ابراهیم یزدی به عنوان نخستین اشتراك و تماس سیاسی ایران و فلسطین به مركز پژوهش های فلسطین در بیروت اشاره كرد و گفت: «ما در آن مقطع مداخل فایل مربوط به ایران را در آنجا باز كرده و اطلاعات لازم از سیاست و حركت سیاسی احزاب ایران را در آنجا وارد كردیم.» وی همچنین به طرح سال ۱۹۷۰ و تشكیل «Mini State» اشاره كرد و به خاطر ه ای از آن زمان نیز باز گشت:. «در آن زمان به صبرا و شتیلا رفتیم كه منطقه ای كاملاً نظامی بود كه فلسطینی ها آن را كنترل می كردند. من به همراه چمران رفتم و به یاسر عرفات گفتم اگر تو بخواهی دولت تشكیل دهی بودجه از كجا تهیه خواهی كرد؟ و او با خنده در جواب گفت كه از «بحرالمیت». بحرالمیت دریاچه ای است كه منابع غنی پتاسیم و سدیم دارد.» وی در توضیح این استدلال خود بر این باور بود كه عرفات قصد نداشت مانند اردن كشور بدون درآمد تشكیل دهد. همچنین در این رهگذر و در خصوص مرگ دكتر شریعتی در جنوب انگلیس نیز در میانه صحبت پیش آمد و یزدی با ذكر وقایع آن زمان گفت: «می خواستند او را در ایران دفن كنند تا از او به عنوان دانشمند اسلام شناس دولتی استفاده كنند اما اجازه ندادیم و با كمك موسی صدر او را با دمشق انتقال دادیم. محمود عباس (ابومازن) از طرف عرفات دسته گل آورد و چهلم دكتر شریعتی، یاسر عرفات شخصاً آمد و جمله معروف خود را گفت: شما محرومین از زمین هستید و ما محروم از زمین هستیم.»ابراهیم یزدی در خصوص مناسبات ایران با فلسطین پس از انقلاب گفت: «ما پس از انقلاب سازمان آزادیبخش را به عنوان دولت پذیرفتیم و تمام حقوق دیپلماتیك را به آنها دادیم. در عین حال مشكلاتی هم بود مثلاً در آن زمان می خواستند در خرمشهر دفتری باز كنند كه ما مخالفت كردیم اما در عوض اجازه دادیم در قم دفتر داشته باشند . ضمن اینكه دانشجویان آنها را به تبریز فرستادیم.»وی به روابط عرفات و ایران و دوران افت آن اشاره كرد و گفت: «یاسر عرفات در هنگام بیماری امام به ایران آمد و به رغم ممانعت پزشكان به دیدار امام رفت. بحث تاریكی روابط به آنجا باز می گردد كه در زمان گروگانگیری در تهران، عرفات در بیروت مصاحبه كرد و گفت كه اگر كارتر از ما بخواهد، به ایران رفته و وساطت می كنیم و از همان زمان و پیش از اظهار نظر كارتر بیانیه ای مخالفت آمیز با اظهارات عرفات منتشر شد. در حالی كه كارتر هنوز ساف را به رسمیت نشناخته بود و این اقدام او تلاشی بود كه كارتر ساف را به رسمیت بشناسد.»

وی همچنین در مخالفت با مطلق گرایی گفت: «متاسفانه ما همه چیز را سفید و سیاه می بینیم و به نقاط خاكستری زیاد توجه نمی كنیم. عرفات به رغم نقدها و انتقادها در عمر سیاسی خود بسیار موفق بود.»