تغذیه به شرط سلامت

دانستنی های خرید, نگهداری, پخت وپز و بسته بندی مواد غذایی

یکی از عوامل تضمین‌کننده سلامت در زندگی، سلامت غذایی است که می‌خوریم؛ یعنی توجه به کیفیت غذا باید از مرحله خریدن مواد اولیه غذا تا خوردن آن رعایت شود. نوشتن از اینکه چه غذاهایی سالم هستند و هر محصولی را باید چگونه بخریم، نگهداری کنیم، بپزیم و حتی بخوریم به صدها صفحه خالی نیاز دارد و نمی‌توان همه‌ آنها را در دو صفحه گنجاند ولی در این دو صفحه سعی می‌کنیم مهم‌ترین نکاتی را که باید در مورد بسته‌بندی، نگهداری و خرید محصولات غذایی پرمصرف رعایت شود، از متخصصان امر جویا شویم...

● وقتی خرید می‌روید...

▪ اگر قصد خرید محصولاتی مثل مرغ، ماهی، گوشت یا سایر موادغذایی فاسد‌شدنی و منجمد را دارید و می‌دانید که فاصله زمانی خرید کردن تا بازگشت به منزل‌تان زیاد است، یک ظرف مخصوص نگهداری یخ که کمی یخ درونش ریخته‌اید با خود به همراه داشته باشید تا مواد فاسدشدنی‌تان را درون آن قرار دهید.

▪ هنگام خرید، شوینده‌ها و خوراکی‌ها را جدا از هم بگذارید.

▪ قبل از خرید موادغذایی فاسدشدنی از داشتن جای کافی در یخچال و فریزر برای نگهداری‌شان مطمئن شوید.

▪ فرآورده‌های گوشتی تازه یا منجمد را از فروشگاه‌ها و مغازه‌هایی که تمیز هستند و فروشندگان‌شان اصول بهداشتی را رعایت می‌کنند، خریداری کنید.

▪ قوطی‌ها و بسته‌های غذایی سوراخ یا پاره را نخرید.

▪ از فروشگاه‌هایی خرید کنید که گوشت‌های خام، پخته یا نیمه‌پخته را از یکدیگر جدا گذاشته‌اند.

▪ با تاخیر زیاد در رساندن موادغذایی فاسدشدنی به منزل باعث فاسد شدن آنها نشوید.

▪ اگر می‌خواهید کالباس را به صورت باز خریداری کنید، از خریدن کالباس‌های لزج و بدبو خودداری کنید.

▪ از خرید کالباس با لکه‌های سیاه و سبز بپرهیزید.

▪ کالباس، سوسیس و همبرگرهایی را بخرید که درصد گوشت بالاتری دارند.

▪ یادتان باشد که هر چه مقدار نان خشک یا آرد به کار رفته در سوسیس بیشتر باشد، هنگام پخت حجمش کمتر می‌شود.

▪ به هیچ عنوان سوسیس و کالباس‌های فاقد مهر استاندارد و پروانه ساخت وزارت بهداشت را نخرید.

▪ رنگ کدر و چسبندگی هم نشانه فاسد بودن سوسیس یا کالباس است.

● اصول نگهداری از موادغذایی

▪ خوراکی‌ها و مواد شوینده‌ و سمی را در یک قفسه قرار ندهید.

▪ گوشت‌های خام، سبزیجات و سایر موادغذایی را به صورت جداگانه در فریزر بچینید.

▪ گوشت و مرغ را در طبقه بالای فریزر نگذارید تا در صورت سوراخ شدن بسته‌بندی، آبشان روی موادغذایی دیگر نریزد.

▪ اگر به خاطر مضرات مایکروفر نمی‌‌خواهید از این وسیله برای یخ‌زدایی مواد فریز شده‌تان استفاده کنید، بهتر است که آنها را در مقادیر کمتر و نازک‌تر بسته‌بندی کنید تا خیلی معطل باز شدن یخ‌شان نشوید.

▪ قبل از قرار دادن موادغذایی پخته شده درون یخچال اجازه دهید که کاملا سرد شوند و برای جلوگیری از فسادشان در این مدت، آنها را درون یک ظرف بزرگ در باز بریزید تا زودتر خنک شوند.

▪ خشکبار و ادویه‌ها را در محیط‌های گرم و مرطوب قرار ندهید.

▪ میوه‌ها، سبزیجات و موادغذایی دیگر را بدون پوشش در یخچال قرار ندهید.

● قوانین پخت و پز سالم

▪ قبل از اقدام به آشپزی دست خود را بشویید.

▪ از تمیزی وسایل مورد نیازتان مطمئن شوید.

▪ از چاقو و تخته جدا برای خرد کردن گوشت و سبزیجات استفاده کنید.

▪ به موقع اقدام به آشپزی کنید تا از خوردن گوشت‌های نیمه‌پخته جلوگیری شود.

▪ از مواد اولیه سالم و بهداشتی برای تهیه غذای‌تان استفاده کنید.

▪ دفعات خوردن گوشت به صورت کباب یا سرخ‌شده را در هفته کاهش دهید. این کار به خاطر مضرات خوردن گوشت‌های نیمه‌پخته به شما توصیه می‌شود.

▪ سوسیس یا کالباس را به همراه نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C بخورید تا ویتامین C مانع از تولید ترکیبات نیتروزآمین (سرطان‌زا) در بدن‌تان شود.

استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی و انواع سموم دفع آفات در کشاورزی به منظور کشت و پرورش موادغذایی عوارض مختلفی را برای سلامت انسان به همراه دارند. کودهای شیمیایی سرطان‌زا که برای رشد سریع اکثر میوه‌ها به کار می‌رود بلای جان محصولات کشاورزی و سلامت مردم شده‌اند و لازم است متصدیان امر، کودهای کمپوست، آلی یا ارگانیک را که به مراتب کم‌ضررتر از کودهای شیمیایی هستند، جایگزین آنها ‌کنند. شاید جالب باشد که بدانید کادمیوم و نیترات موجود در کودهای شیمیایی، که یارانه قابل توجهی به آن اختصاص داده شده است، عامل بسیاری از سرطان‌ها در کشور است و باز هم بد نیست که بدانید مصرف بیش از حد سموم دفع‌آفات در شمال کشور سبب ابتلای بسیاری از هم‌وطنان شمال‌نشینمان به سرطان معده شده است. باقی ماندن این سموم و کودها در بافت میوه و سبزیجات موجب بدطعم شدن آنها می‌شود و ما نمی‌توانیم به شما بگوییم که میوه نخورید یا سبزی مصرف نکنید اما رعایت این چند نکته را به شما توصیه می‌کنیم:

▪ از خریدن میوه‌های خیلی درشت خودداری کنید.

▪ از خریدن سبزیجات غده‌ای درشت مثل سیب‌زمینی، هویج یا پیاز پرهیز کنید. به طور معمول هر کیلو سیب‌زمینی یا پیاز باید ۷ تا ۹ عدد از این محصولات را دربربگیرد.

▪ سیب‌زمینی‌های با رنگ روشن‌تر سالم‌ترند، پس هنگام خرید توجه کنید که سیب‌زمینی‌های با پوست خیلی تیره و کدر را انتخاب نکنید.

▪ پیازهایی را بخرید که در قسمت بالا (بخش خروج جوانه) باریک‌تر باشند.

▪ حواس‌تان باشد که میوه‌های تکثیریافته با کودهای شیمیایی مثل سیب با گلابی یا حتی سیب‌زمینی بعد از بریده شدن به سرعت تغییر رنگ داده و تیره می‌شوند.

▪ کودهای شیمیایی و سموم دفع‌آفات، باعث کاهش آنتی‌اکسیدان‌ موجود در میوه‌ها و سبزیجات و در نتیجه بی‌طعم شدنشان می شوند بنابراین میوه‌های بی‌مزه را نخورید.

▪ سبزی‌های برگ‌درشت و سفت را انتخاب نکنید.

▪ قبل از مصرف میوه‌ها و سبزیجات، آنها را به خوبی شسته و ضدعفونی کنید.

دکتر مریم هاشمی/ متخصص علوم و صنایع غذایی

● نکاتی درباره غذاهای آماده و نیمه آماده

زندگی ماشینی و شاغل بودن تعداد زیادی از خانم‌ها و کمبود وقت برای تهیه غذاهای خانگی و سنتی، عرصه را برای تولید و مصرف محصولات غذایی نیمه‌آماده از جمله سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده، انواع ناگت‌های مرغ و میگو و سایر فرآورده‌های گوشتی و حتی سبزیجات فریز شده، گسترده کرده است. چیزی که در این بین مهم است نحوه نگهداری و مصرف این‌گونه محصولات است.

مصرف‌کنندگان باید دقت داشته باشند که محصول منجمدی که از فروشگاه‌ خریداری می‌کنند باید با حداقل تغییر و تا حد امکان کمترین تغییر دما به منزل برسد بنابراین باید خریدها‌یشان را طوری برنامه‌ریزی کنند که محصولات نیمه‌آماده منجمد آخرین خریدشان باشد و بعد از آن بلافاصله به منزل برگردند و آنها را درون فریزر قرار دهند و اگر مدت زمان زیادی بیرون بودند و یخ محصول باز شد، بهترین توصیه به مصرف آن است نه مجددا فریز کردنش. در بین موادغذایی منجمد، سبزی‌ها به خاطر بافت ظریف‌شان از حساسیت بالاتری برخوردارند و باید کمتر در هوای محیط بمانند. ضمن اینکه اگر شما سبزی را به صورت تازه تهیه کرده‌اید و قصد نگهداری طولانی‌مدت آن را دارید، بهتر است قبل از فریز کردن آن را کمی حرارت دهید (حرارت، نه سرخ کردن) تا آنزیم‌های مضرش غیرفعال شود، کاری که معمولا در کارخانه‌های سالم و بهداشتی انجام می‌شود.

در مورد فرآورده‌های گوشتی مثل سوسیس یا کالباس هم بهتر است که نوع وکیوم شده آنها را خریداری کنید و اگر کالباس را به صورت باز تهیه می‌کنید، کمتر از ۲ روز آن را بخورید. توجه داشته باشید که توصیه به خرید و مصرف تازه به تازه سوسیس و کالباس است و نگهداری طولانی‌مدت آنها پیشنهاد نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکاتی هم که باید مدنظر داشته باشید این است که سوسیس و کالباس را به هیچ عنوان نباید سرخ کنید. شما می‌توانید سوسیس را با حرارت غیرمستقیم یا بخار بپزید و از سرخ کردن آن به شدت اجتناب کنید زیرا حرارت بالا و سرخ کردن سوسیس باعث سرطان‌زا شدنش می‌شود. در مورد کالباس هم که پخت و پز به هیچ عنوان سفارش نمی‌شود زیرا کالباس در کارخانه‌ حرارت لازم برای پخت را می‌بیند و نگه‌دارنده‌های لازم هم به آن اضافه می‌شود بنابراین ادعای افرادی که می‌گویند کالباس باید سرخ شود چون قطرش از سوسیس بیشتر است و در کارخانه به خوبی پخته نمی‌شود، کاملا بی‌اساس است.

و به عنوان آخرین نکته اینکه تمام موادغذایی، چه تازه و چه منجمد، را زود به زود مصرف کنید و از انبار کردن چند ماهه آنها در فریزر بپرهیزید و بسته‌های غذایی‌ را به اندازه نیاز خانواده‌تان تهیه کنید تا مجبور به باز کردن چند باره یخ آنها نشوید.

دکتر فوژان بدیعی/ متخصص علوم و صنایع غذایی

ویژگی‌های یک بسته‌بندی سالم در صنایع غذایی

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید هنگام خرید یک محصول غذایی به آن توجه کرد، این است که آیا محصول مورد نظر درون یک بسته‌بندی سالم، ایمن و استاندارد قرار دارد یا نه. اما اینکه یک بسته‌بندی سالم چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد و آیا محصولاتی که استفاده می‌کنیم از بسته‌بندی سالمی برخوردار هستند یا نه و طریقه استفاده صحیح از ظروف خاص را می‌توانید با خواندن گفتگوی ما با خانم دکتر فوژان بدیعی، متخصص علوم و صنایع‌غذایی و عضو هیات علمی سازمان تحقیقات کشاورزی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، دریابید.

▪ خانم دکتر! یک بسته‌بندی سالم چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد و خریداران هنگام خرید باید به چه نکاتی توجه کنند؟

ـ یک بسته‌بندی سالم باید علاوه بر داشتن ویژگی‌های ظاهری مطلوب و مناسب، از جنسی انتخاب شده باشد که اثر نامطلوبی روی ماده‌غذایی نگذارد و از آن ماده‌غذایی در برابر عوامل محیطی محافظت کند. مصرف‌کنندگان باید هنگام خرید توجه داشته باشند که بسته‌بندی محصول مخدوش یا پاره نباشد زیرا وجود هر گونه سوراخ یا روزنی موجب ورود انواع میکروب‌ها از محیط اطراف به درون محصول و در نتیجه تغییر کیفیت و کاهش سلامت‌اش می‌شود. همچنین مصرف‌کنندگان باید از خرید قوطی کنسروهای باد کرده، زنگ زده یا فرو رفته هم خودداری کنند. آنها حتما باید توجه داشته باشند که اطلاعات کافی اعم از تاریخ تولید و انقضا، مهر استاندارد و پروانه ساخت از سوی وزارت بهداشت روی بسته‌ها درج شده باشد. دقت داشته باشید که در نظر گرفتن تاریخ تولید و انقضا در فصول گرم سال اهمیت بیشتری دارد.

▪ محصولاتی مثل سوسیس یا کالباس که بسته‌بندی تعریف شده و خاصی ندارند، چه‌طور؟ چگونه باید یک فرآورده گوشتی سالم مثل سوسیس یا کالباس را بشناسیم؟

ـ ببینید، محصولاتی مثل سوسیس و کالباس هم از قانون داشتن یک بسته‌بندی سالم مستثنا نیستند. هم‌وطنان عزیز باید توجه داشته باشند که سوسیس، کالباس یا همبرگری که می‌خرند، درون بسته‌بندی‌ها وکیوم‌ شده و بدون پارگی باشند و همه مواردی که گفتیم مثل تاریخ تولید و انقضا روی‌شان درج شده باشد. مصرف‌کنندگان باید تا حد امکان از خرید کالباس به صورت فله‌ای خودداری کنند و اگر هم مجبور به خرید فله‌ای کالباس شدند، توجه داشته باشند که مغازه‌دار از انواع روکش‌دار به آنها بدهد نه آنهایی را که بدون هیچ پوششی درون یخچال گذاشته است.

▪ در مورد بطری‌های آب، چه‌طور؟ بطری‌هایی را بعضا می‌بینیم که ساعت‌ها بیرون مغازه در معرض نور خورشید قرار دارند؛ آیا تابش نور خورشید بر این بطری‌های پلاستیکی تاثیری بر کیفیت آب نمی‌گذارد؟

ـ به هیچ وجه. بطری‌های آب پلاستیکی موجود در بازار معمولا از جنس پلاستیک PET است. پلاستیکی که ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و به خاطر شفافیت و قدرت شکل‌پذیری‌اش در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پلاستیک‌ها ماده‌های ایمنی هستند که مطالعات علمی زیادی در سراسر دنیا روی آنها انجام شده و هیچ‌کدام به روشنی دلیلی برای زیان‌بار بودن‌شان ارایه نکرده‌اند.

▪ این درست؛ اما آب هم به نوبه خود نوشیدنی سالمی است. اگر این بطری‌های پلاستیکی حاوی دوغ یا نوشابه‌های گازدار هم باشند، باز هم بی‌ضررند؟

ـ بله. پلاستیک‌های PET نسبت به گاز و رطوبت غیرقابل نفوذ هستند و براساس مطالعات دقیقی که نتایج‌اش مورد تایید FDA هم قرار گرفته، مواد موجود در این بطری‌ها روی انواع نوشیدنی‌ها کاملا بی‌اثرند.

▪ خیلی‌ها پس از خالی شدن بطری‌ها درونش آب می‌ریزند و آن را درون یخچال یا فریزر برای یخ زدن قرار می‌دهند و بعضی‌ها هم آب‌لیمو و آب‌غوره‌شان را درون بطری‌ها ریخته و در معرض نور آفتاب قرار می‌دهند، این کار ضرر ندارد؟

ـ از نظر علمی این پلاستیک‌ها وقتی در دمای خیلی بالا قرار می‌گیرند، از خودشان مواد سمی آزاد می‌کنند نه در هوای سرد یخچال یا فریزر. اما به هر حال این بطری‌ها یکبار مصرف هستند و از نظر بهداشتی بهتر است که دور انداخته شوند ولی هنوز قانونی مبنی بر سرطان‌زا بودن در اثر مصرف مجددشان به اثبات نرسیده است.

در مورد ریختن آب‌لیمو و‌ آب‌غوره هم قضیه همین‌طور است. بهتر است که مردم ظروف شیشه‌ای را برای نگهداری این‌گونه مواد اسیدی‌ انتخاب کنند اما باید این را هم بگویم که اگر آب، نوشابه یا دوغی که هنوز در بسته است و درون این بطری‌های PET قرار دارد، در معرض نور آفتاب قرار بگیرد، هیچ اشکالی ندارد زیرا نفوذ موادشیمیایی این بطری‌ها به درون مواد داخلش‌اش در اثر نورآفتاب خیلی کمتر از حد مضر استاندارد است.

▪ خانم دکتر! از بحث بطری‌ها خارج شویم و به ظروف پلاستیکی قابل استفاده در مایکروفر بپردازیم. آیا این ظروف پلاستیک در اثر حرارت زیاد صدمه نمی‌بینند و سلامت غذا را به خطر نمی‌اندازند؟

ـ همه انواع پلاستیک قابل استفاده در مایکروفر نیستند اما انواعی که در آنها پلاستیک PET به کار رفته، قابلیت حرارت دادن را دارند و مشکلی برای غذا ایجاد نمی‌کنند اما باید توجه داشته باشید که هیچ‌گاه ظروف پلاستیکی معمولی را که در اثر حرارت و گرمای زیاد از خود دی‌اکسین سرطان‌زا تولید می‌کنند، درون مایکروفر قرار ندهید. فقط از ظروفی که برچسب مخصوص استفاده در مایکروفر دارند، استفاده کنند و نان و سایر مواد خوراکی‌تان را قبل از قرار دادن در مایکروفر از نایلون درآورید زیرا برخی از انواع پلاستیک‌ها در نتیجه حرارت بالا عوارض جبران‌ناپذیری روی غدد داخلی بر جای می‌گذارند. بنابراین بهتر است از ظروف شیشه‌ای و پیرکس در مایکروفر استفاده کنید و موادغذایی‌تان را قبل از یخ‌زدایی درون مایکروفر از نایلون درآورید.

▪ حرف آخر؟

ـ حرف آخر اینکه مردم هنگام خرید باید خیلی دقت کنند و از خریدن اجناس به صورت فله‌ای، باز، بدون مهر استاندارد و پروانه ساخت از وزارت بهداشت، خودداری کنند. همچنین به هیچ‌وجه موادغذایی مانند انواع سبزیجات که درون بسته‌بندی‌شان تغییر رنگ یا شکل داده‌اند را نخرند و خوراکی‌هایی که احتمال فسادشان بالاست را بعد از خرید به سرعت در شرایط مناسب قرار داده و تا تاریخ مشخص شده روی محصول، نگهداری کنند.

دکتر سیدامیرمحمد مرتضویان/ متخصص محصولات لبنی و پروبیوتیک‌ها و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

● تاریخ انقضای لبنیات را جدی بگیرید

لبنیات، مخصوصا ماست، شیر و پنیر، از جمله محصولاتی هستند که همیشه و در اکثر خانه‌ها یافت می‌شوند و به خاطر حساسیت و فسادپذیری بالا، باید هنگام خرید و نگهداری آنها دقت کنیم. برای اینکه اطلاعات بیشتری در مورد ویژگی‌های یک محصول لبنی سالم و نحوه نگهداری آن پیدا کنیم، پای صحبت‌های دکتر سیدامیرمحمد مرتضویان، متخصص محصولات لبنی و پروبیوتیک‌ها و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، نشسته‌ایم.

▪ آقای دکتر! یک محصول لبنی سالم باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

ـ بهتر است از نوع بسته‌بندی لبنیات شروع کنیم. یک بسته‌بندی سالم باید اهداف مختلفی از جمله دربرگرفتن محصول، ارتباط با مصرف‌کننده و عامل فروش بودن و مهم‌تر از همه حفاظت و ایمنی محصول و نگهداری آن با تمام ویژگی‌هایش بدون تغییر تا تاریخ انقضا را داشته باشد. تا حد امکان باید به اندازه مناسب محصول را در ظرف‌اش بریزند و محصولات پرچرب باید در بسته‌هایی مقاوم به نور و اکسیژن قرار گیرند زیرا اکسیژن و نور مستقیم باعث اکسیداسیون چربی می‌شود. این مقاومت به نور و اکسیژن باید حتما در مورد محصولات غنی شده با ویتامین، فرآورده‌های میوه‌ای و رنگ‌های مجاز هم رعایت شود. مصرف‌کنندگان باید توجه داشته باشند که اگر ماست یا شیر غنی شده با میوه‌ای که می‌گیرند تغییر رنگ داده باشد، یعنی بد یا بی‌رنگ شده باشد، به این معنی است که آن محصول از بسته‌بندی سالمی برخوردار نیست.

همچنین بسته‌بندی لبنیات باید از استحکام فیزیکی خوبی هم برخوردار باشد و اگر مثلا شیر کارتنی می‌خرید، کارتن آن له یا تا نشده باشد. شیرها و دوغ‌های کیسه‌ای هم باید در کیسه‌هایی با دوخت مناسب قرار بگیرند و از درون کیسه‌شان به بیرون نشت نکنند. در صورت مشاهده هر گونه نشتی از نایلون دوغ یا شیر از خریدن آنها جدا خودداری کنید زیرا این درز به وجود آمده سبب ورود انواع آلودگی‌ محیط بیرون به داخل محصول مورد‌نظرتان می‌شود. در مورد پنیرهای موجود در قوطی‌های حلبی هم باید لاک قوطی به محصول مقاوم باشد و شما نباید بعد از باز کردن بسته این نوع پنیرها قلع و فلز قوطی را مشاهده کنید. اگر این‌طور بود از خیر خوردن آن بگذرید که اگر این کار را نکنید خودتان را در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار داده‌اید.

▪ پس بسته‌های پلاستیکی که برای پنیر یا خامه به کار می‌روند، هیچ ضرری برای سلامت بدن ندارند؟

ـ به هیچ‌وجه. اگر بسته‌ها و پوشش آلومینیومی رویشان پاره یا سوراخ نشده باشند و نور و هوای بیرون به درون بسته‌ها راه نداشته باشد، می‌توان محصول را بدون هیچ دغدغه‌ای مصرف کرد.

▪ از بحث بسته‌بندی که بگذریم، یک مصرف‌کننده به چه نکات دیگری باید توجه کند؟

ـ یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی که یک مصرف‌کننده در موردخرید هر نوع محصول خوراکی باید رعایت کند، توجه به نکات ذکرشده روی برچسب محصول است. این توجه در مورد لبنیات باید خیلی دقیق‌تر باشد و اگر مشتری دید که تاریخ انقضای محصول همان روز است یا تنها یک روز به تاریخ انقضای مثلا شیر، خامه یا ماست باقی‌ مانده است، از خرید آن خودداری کند. خریدار باید جدول ترکیبات تغذیه‌ای و مثلا میزان نمک یا چربی را در محصولی مثل دوغ روی بسته‌اش ببیند.

▪ چربی این شیرهایی که در بسته‌های نایلونی هستند و پس از کمی مصرف به پلاستیک می‌چسبد، باعث فساد بقیه شیر نمی‌شود و آیا بهتر نیست از ظروف شیشه‌ای یا آلومینیومی برای فروش شیر استفاده کنند؟

ـ ببینید، جدا شدن چربی از شیر به علت خوب همگن نشدن آنهاست و همان‌طور که می‌دانید تاریخ مصرف شیرهای نایلونی تنها ۲ یا ۳ روز است و مصرف‌کننده قبل از اکسیدن شدن چربی و فساد شیر آن را مصرف می‌کند و در مورد شیشه یا‌ آلومینیوم هم باید بگویم که خیر. این بسته‌بندی‌های نایلونی هم سبک‌تر، ارزان‌تر و قابل انعطاف‌تر از شیشه یا‌ آلومینیوم هستند و حتی مزیت بیشتری نسبت به شیرهای کارتنی دارند چون قابل بازیافت‌تر هستند بنابراین اگر تنها کمی دقت هنگام دوخت مناسب این کیسه‌ها به خرج داده شود، می‌توان آنها را بهترین پوشش برای شیرهایی با ماندگاری کوتاه دانست.

▪ پس اینکه می‌گویند شیرهای با تاریخ مصرف زیاد ارزش تغذیه‌ای پایین‌تری دارند، درست است؟

ـ خیر، این شیرها با درجه ۱۴۵ تا ۱۵۰ برای ۲ تا ۳ ثانیه حرارت می‌بینند و این حرارت برای کشتن میکروب‌ها کافی است و چون بلافاصله سرد می‌شوند، ارزش تغذیه‌ای‌شان کم نمی‌شود. از طرفی فرآیند گرما و استریل باعث افت قابل ملاحظه خواص شیر نمی‌شود و چون در برخی موارد مثل توزیع شیر در مدارس یا همراه داشتن شیر در سفرهای طولانی، افراد به شیرهایی با تاریخ ماندگاری طولانی نیاز دارند بنابراین تولیدکننده هم باید نیاز جامعه را در تولیداتش در نظر بگیرد.

اما نکته مهم دیگر، نگهداری این محصولات است. خریدار می‌تواند تا قبل از زمان باز کردن شیر آن را در دمای محیط نگهداری کند اما بلافاصله پس از باز شدن باید آن را درون یخچال بگذارد و ظرف ۲ تا ۳ روز هم مصرف‌اش کند زیرا این‌گونه شیرها در محیط‌ استریل‌ هستند و در مواجهه با هوای محیط به سرعت آلودگی آن را جذب می‌کنند. به همین خاطر محصولات با تاریخ ماندگاری زیاد و محصولات لبنی پرچرب باید بعد از باز شدن در یخچال نگهداری و سریع مصرف شوند.

ندا احمدلو