رشته های دانشگاهی دخترانه, پسرانه

مانند همه تابستان های هفت هشت سال گذشته, دوباره بحث تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها, شروع شده است بحثی چالش برانگیز برای رسانه ها که البته در هیاهوی رسانه های, هر سال در یکی دو دانشگاه اجرا می شود

مانند همه تابستان‌های هفت-هشت سال گذشته، دوباره بحث تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها، شروع شده است. بحثی چالش برانگیز برای رسانه‌ها که البته در هیاهوی رسانه‌های، هر سال در یکی دو دانشگاه اجرا می شود.

اما امسال موضوع کمی جزئی تر و فراگیرتر از سال‌های گذشته است؛ تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها، این بار از رشته‌های دانشگاهی شروع شده. چیزی که البته درسال‌های پیش از این هم وجود داشت، اما برای رشته‌های خاصی اعمال می شد.

زنانه-مردانه شدن رشته‌های دانشگاهی، از زمانی شروع شد که تعادلی میان بازار کار و تحصیل کرده‌های چند رشته بهم خورد؛ مثل پزشکی، پرستاری، برخی رشته‌های فنی و... . پس سازمان سنجش به درخواست دانشگاه‌ها که البته گفته شد با هماهنگی و نیازسنجی وزارت علوم بوده است، در دفترچه‌های کنکور تعداد مورد نیاز دانشجوی دختر و پسر را کم و زیاد اعلام می کرد؛ دختر، ۷۰ تا- پسر ۳۰ تا و برعکس. موردی تاکنون پیش نیامده بود که رشته ای کاملا پسرانه یا دخترانه شود. هرچند در دانشگاه آزاد و برای رشته ای مانند عمران، تا همین یکی دو سال پیش، هیچ دانشجوی دختری پذیرفته نمی شد.

اما اکنون اتفاق دیگری افتاده است؛ در دفترچه راهنمای انتخاب رشته سال ۹۱، بسیاری از رشته‌ها را دختران نمی توانند انتخاب کنند و بسیاری را پسران. به عنوان مثال، دانشگاه تهران در رشته‌های مهندسی معدن و مهندسی منابع طبیعی، گرایش جنگلداری دانشجوی دختر نمی پذیرد. یا دانشگاه صنعتی اصفهان، در رشته‌های مهندسی معدن. مهندسی کشاورزی گرایش مکانیک ماشینها.مهندسی کشاورزی گرایش آب. مهندسی کشاورزی علوم دامی. مهندسی منابع طبیعی گرایش مرتع و آبخیزداری دانشجوی دختر نمی پدیرد. اما شاید اگر این محدودیت برای رشته‌های فنی ذاتا مردانه ای بود، کمتر کسی اعتراض می کند. ولی برخی دانشگاه‌ها، عملا در رشته‌های دو جنسی که حتی بیشتر می تواند زنانه هم باشد را امسال فقط دانشجوی پسر پذیرش می کنند. مثلا دانشگاه اراک علاوه بر رشته‌های مهندسی عمران. مهندسی مکانیک. مهندسی کشاورزی گرایش مکانیک ماشینها. مهندسی مواد گرایش متالوژی صنعتی. که فقط دانشجوی پسر می گیرد، در رشته‌های شیمی محض، زبان و ادبیات انگلیسی. علوم تربیتی گرایش تکنولوژی آموزشی. علوم کامپیوتر. مهندسی شیمی. مهندسی صنایع هم اعلام کرده نیازی به دانشجوی دختر ندارد.

دانشگاه اصفهان هم همین شرایط را دارد. اعلام شده این دانشگاه علاوه بر رشته‌های مدیریت صنعتی. مهندسی برق گرایش قدرت. مهندسی عمران. مهندسی مکانیک. مهندسی راه آهن، در رشته‌های مترجمی زبان انگلیسی علوم سیاسی. حسابداری. مدیریت بازرگانی. مدیریت دولتی هم فقط دانشجوی پسر پذیرش می‌کند.

و در بسیاری از دانشگاه‌ها همین شرایط وجود دارد و همچنین اعلام شد سهمیه‌بندی جنسیتی در تمامی دروس ۶ دانشگاه دولتی اتفاق افتاده است این درحالی است که همچنان دختران پیشتاز کنکور هستند؛ هر درصد بیشتری در کنکور شرکت می کنند و هم رتبه‌های نخست بیشتری را کسب می کنند

در دخترانه-پسرانه شدن رشته‌های دانشگاهی، سال گذشته دانشگاه علامه پیشرو شد. این دانشگاه دو پردیس مختلف برای پسران و دختران در نظر گرفت و عملا آنها را سر کلاس‌های جدا فرستاد. هرچند چند رشته را کلا حذف کرد. اما امسال، قدم تازه تری برداشته است؛ در دفترچه انتخاب رشته امسال، دانشگاه علامه طباطبایی رشته‌های علوم تربیتی، علوم سیاسی، کتابداری و اطلاع رسانی را برای زنان و رشته‌های مددکاری اجتماعی، حسابداری، مدیریت صنعتی، مدیریت هتلداری را برای مردان اختصاص داده است. بنابراین دانشگاه علامه طباطبایی از ۱۹ رشته خود ۹ رشته را تفکیک جنسیتی کرده است.

پیش از این کامران دانشجو، وزیر علوم گفته بود باید از اختلاط غربی در دانشگاه‌ها ممانعت شود. محمدمهدی زاهدی، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و وزیر پیشین علوم که در دوره وزارت او، بحث تفکیک جنسیتی شروع شد، درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها به خبرآنلاین، می گوید: ۰۳۹;اینکه الان در برخی دانشگاهها مانند علامه طباطبایی دختران و پسران را از هم جدا کردند به معنای اسلامی شدن نیست،چون تعداد دانشجویان دختر زیاد بود پردیس جدا ایجاد کردند که این خوب است چون راحت تر می توانند تحصیل کنند،پس اگر بستر آن در دانشگاهی فراهم باشد مناسب است که انجام شود. اگر در علامه طباطبایی انجام شد همانطور که گفتم چون تعداد دانشجویان زیاد بود تفاوتی نمی کردکه کلاسها جدا باشد.»

به گفته او برخی رشته‌ها در دانشگاههای آزاد و پیام نور باید تقلیل پذیرش دانشجو داشته باشند: «برای همین باید رشته‌های جدید تعریف کنیم، دروسی را تعیین و محتوا ایجاد کنیم.حذف نه، اما تقلیل و کم کردن را مناسب می دانم.»

اما پس از همه اعتراض‌ها، یک دانشگاه از زنانه-مردانه بودن رشته‌ها، انصراف داد؛ دانشگاه چمران اهواز با انجام اصلاحاتی در دفترچه انتخاب رشته ورود به دانشگاه، محدودیت دختران برای ورود به رشته‌های مختلف را لغو کرد.

با تمام اینها به نظر می رسد وزارت علوم راهی بی دردسر تر برای تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها پیدا کرده است. سال گذشته مجمود احمدی‌نژاد، رییس‌‌جمهور در نامه‌ای به وزرای علوم ،تحقیقات وفناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر ضرورت «خودداری از بازنشسته کردن بی‌رویه اساتید تا بررسی و تصویب آئین نامه بازنشستگی اعضای هیئت علمی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز جلوگیری از اقدامات سطحی و غیرعالمانه در برخی دانشگاه‌ها مبنی بر اعمال رشته‌ها و کلاس‌های تک جنسیتی تاکید کرد.»

این تاکید پس از آن اتفاق افتاد که کامران دانشجو گفت: «کلاس‌های عمومی که می‌تواند جدا برگزار شود را چرا اینگونه نباشد و همچنین می‌توان برخی کلاسها را جدا کرد و چه اشکالی دارد که این کار انجام گیرد. آنهایی که مخالف هستند می میرند این کار را انجام دهند. قصد داریم از اول مهر ماه اگر امکانات برای جدا شدن کلاسهای زن و مرد نیست دانشجویان در کلاسهای درسی در دو ردیف جداگانه بنشینند.»

نویسنده : امید کریمی