كلیك كلیك تا كنكور

ثبت نام اینترنتی كنكور, امسال بزر گ ترین اتفاق آموزشی كشور بود

ثبت‌نام اینترنتی كنكور، امسال بزر‌گ‌ترین اتفاق آموزشی كشور بود.

ضریب نفوذ اینترنت در ایران حدود ۱۰ درصد است. این را آمار وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات اعلام كرده. این یعنی تقریبا ۷ میلیون نفر از جمعیت ۷۰ میلیونی کشور به اینترنت دسترسی دارند.

حالا فکر می‌کنید از یک میلیون و ۳۰۰ هزار داوطلبی که به پیش‌بینی رئیس سازمان سنجش در کنکور سراسری سال بعد شرکت می‌کنند، چند نفر جزو این ۷میلیون هستند؟ اگر می‌پرسید «چطور؟» پس هنوز خیلی توی باغ نیستید. جوابش خیلی ساده است. چون ثبت‌نام کنکور سراسری سال بعد، علاوه بر روش کامپیوتری یا همان سنتی سابق به صورت اینترنتی هم انجام می‌شود.

بیست و هفتم آبان، دکتر توکلی معاون سازمان سنجش اعلام کرد: «ثبت‌نام در کنکور سراسری سال ۸۶ به دو روش اینترنتی و کامپیوتری انجام می‌شود و به این منظور در هر واحد پستی دو باجهٔ ثبت‌نام ایجاد شده ‌است.»

اول یک نکته را روشن کنیم. منظور از ثبت‌نام کامپیوتری همان روشی است که تا پارسال برای ثبت‌نام در کنکور استفاده می‌شد. داوطلب به پست می‌رفت، دفترچه و فرم ثبت‌نام می‌گرفت، بعد از پر کردن فرم و الصاق عکس دوباره به پست می‌آمد و مدارکش را برای سازمان سنجش می‌فرستاد تا کارتش صادر شود.

دکتر توکلی در حالی این خبر را اعلام می‌کرد که یک هفته از آغاز ثبت‌نام کنکور ارشد می‌گذشت. در این دورهٔ ارشد، ثبت‌نام برای اولین بار فقط به صورت اینترنتی انجام می‌شد و داوطلبان نمی‌توانستند از سیستم دستی سنتی سابق استفاده کنند. گرچه پیش از این به مدت چهار سال، ثبت‌نام در این کنکور به هر دو شکل دستی و اینترنتی امکان داشت.

اما مراحل ثبت‌نام اینترنتی چه بود؟ داوطلب از باجهٔ پست، دفترچه و یک کارت اعتباری می‌خرید که شمارهٔ کاربری و رمز عبور داشت.

بعد با مراجعه به سایت سازمان سنجش، قسمت ثبت‌نام و دادن شناسه و رمز عبور، اطلاعات فردی، عکس اسکن شده و رشتهٔ انتخابی خود را وارد سایت و در ازای آن شمارهٔ پرونده و کد رهگیری دریافت می‌کرد که به واسطهٔ آن‌ها می‌توانست هر وقت که خواست، اطلاعات ثبت‌نامی خود را مشاهده کند.

برای ثبت‌نام اینترنتی کنکور ارشد، دانشگاه‌های سراسر کشور به همراه ۱۲ فرهنگسرا در تهران با سازمان سنجش همکاری کردند. در روستاها نیز داوطلبان می‌توانستند از دفاتر ICT استفاده کنند. کافی‌نت‌ها هم که در شهرستان‌ها در خدمتگزاری حاضر بود.

ظاهرا مشکل بزرگی دیده نمی‌شد. البته طبق معمول این وسط مؤسسه‌های ناقلا و سودجویی هم پیدا شدند که با اخذ هزینه‌های زیاد مثلا سه چهار هزار تومانی، اقدام به ثبت‌نام اینترنتی داوطلبین می‌کردند. در حالی ‌که فرهنگسراها برای این کار حداکثر ۷۰۰ تومان می‌گرفتند. سازمان سنجش در چند نوبت نسبت به فعالیت این مؤسسات هشدار داد و با دو سه‌تایشان هم برخورد قانونی کرد.

مثل هر کار نو و تازهٔ دیگر، این اقدام هم خالی از اشکال نبود. نداشتن اطلاعات کافی از مراحل ثبت‌نام، ورود اشتباه اطلاعات، سردرگمی موقع پر کردن فرم و سرعت پایین و گاه قطع اینترنت به هر حال مشکلاتی را برای داوطلبان به‌وجود می‌آورد.

بعضی اوقات هم سیستم به اصطلاح «هنگ» می‌کرد و با وجود کامل بودن همهٔ مراحل، از شمارهٔ پرونده و کد رهگیری خبری نبود و داوطلب در تلاش بعدی‌اش با عبارت «کارت سوخته» مواجه می‌شد.

از طرفی سازمان سنجش برای توزیع عادلانهٔ زمان بین داوطلبین، حداکثر نیم ساعت را برای پر کردن هر فرم‌ ثبت‌نام در نظر گرفته‌ بود که این مسأله به دلیل سرعت پایین اینترنت در بعضی جاها امکان‌ نداشت. (این زمان بعدا به ۴۰ دقیقه افزایش یافت.) علاوه بر این، اهالی روستاهایی که در ده‌شان دفتر ICT نداشتند، برای ثبت‌نام باید به روستاهای همسایه می‌رفتند که به ‌هر حال کار ساده و آسانی نبود.

البته سازمان سنجش هم این وسط بیکار ننشست. اول از همهٔ پهنای باند یک مگابایتی سایت خود را برای ثبت‌نام ده برابر کرد. خود برنامهٔ ثبت‌نام هم تا حد امکان User friendly (به قول پاسداران زبان فارسی «کاربردوست») طراحی شده‌ بود و یک help قوی هم داشت.

تازه، داوطلب بعد از ثبت هر مرحله از اطلاعات، آن‌ها را به طور کامل می‌دید و امکان تایید یا اصلاح‌شان را داشت. در عین حال از روز دوم به بعد، در سایت ثبت‌نام قسمت «ارتباط با بخش فنی» اضافه شد که به سؤالات ثبت‌نامی داوطلبین ظرف ۴۸ ساعت پاسخ می‌داد. ضمن این‌ که شماره تلفنی هم به همین منظور در نظر گرفته شد.

مجموعهٔ این عوامل باعث شد که مسؤولان سازمان سنجش از طرح ثبت‌نام اینترنتی کارشناسی ارشد رضایت کامل داشته‌ باشند. دکتر پورعباس رئیس سازمان سنجش گفت: «به جز مکاتبات صورت گرفته در مورد مسائل فنی و نحوهٔ ارسال عکس، تا امروز کسی خواهان بازگشت ثبت‌نام به حالت دستی و سنتی نبوده‌ است.» از طرفی در حالی‌ که مسؤولان سازمان سنجش ثبت‌نام ۴۷۰ هزار نفر را در آزمون ارشد حدس می‌زدند، ۵۴۰ هزار نفر در این آزمون ثبت‌نام کردند که این خود نشان از موفقیت طرح ثبت‌نام اینترنتی داشت.

اما آیا اجرای این طرح برای کنکور سراسری هم با چنین استقبالی همراه می‌شد؟ معاون تحقیقات و ارزشیابی سازمان سنجش که با پیش کشیدن آمار شش میلیونی مراجعه به اینترنت برای دریافت کارنامهٔ کنکور به این مسأله امیدوار بود. اما خب، قرار نیست پیش‌بینی‌ها همیشه درست از آب دربیایند.

کافی است به یک نکتهٔ ساده توجه کنیم: این‌ که یک داوطلب کنکور ارشد، لااقل ۴ سالی را در دانشگاه گذرانده و قطعا آشنایی‌اش با کامپیوتر و اینترنت به مراتب بیشتر از دانش‌آموز هجده نوزده ساله‌ای است که نهایت استفاده‌اش از اینترنت به چت و چک‌میل محدود می‌شود.

● اینترنت کنیم که چی بشه؟

یک لحظه صبر کنید. اصلا بگذارید ببینیم این ثبت‌نام اینترنتی چه فواید و منافعی دارد که سنجشی‌ها این‌قدر دنبال عَلَم کردنش هستند؟

دکتر پورعباس می‌گوید: «در ثبت‌نام دستی، زمان کوتاهی برای آماده کردن فایل ثبت‌نام وجود داشت که خطاها را زیاد می کرد. ما مجبور به استخدام کارمندان ساعتی بودیم که چندان مطمئن نبودند و ممکن بود از اطلاعات افراد سوءاستفاده کنند. به همین خاطر به سمت اینترنتی کردن ثبت‌نام پیش رفته‌ایم.»

رئیس مرکز مطالعات و ارزشیابی سنجش مزایای ثبت‌نام اینترنتی را از سه جنبهٔ ملی، از دید کاربر و از دید سازمان سنجش بررسی می‌کند.

دکتر پرند معتقد است با انجام ثبت‌نام اینترنتی، خدمات در زمان کوتاه و با کیفیت بالا ارائه می‌شوند، فرهنگ IT و دولت الکترونیک گسترش پیدا می‌کند و مصرف کاغذ و تعداد حمل و نقل بین شهری و مصرف سوخت و ترافیک و آلودگی هوا هم کاهش می‌یابد.

تازه این‌ها فقط مزایای ملی ثبت‌نام اینترنتی است. کاربر هم با بهره‌مند شدن از امکان دیدن اطلاعات و اصلاح ایرادات و حذف هزینهٔ چاپ عکس و معطل نشدن در صف‌های طولانی پستی، حالش را می‌برد.

این روش برای خود سازمان هم منافعی دارد. هم کاهش بوروکراسی اداری‌اش کمتر می‌شود هم خیلی سریع‌تر به اطلاعات داوطلبان دسترسی پیدا می‌کند.

اینترنتی شدن فعالیت‌های سازمان سنجش آن‌قدر اهمیت پیدا کرده که رئیس‌اش از اینترنتی شدن انتخاب رشتهٔ داوطلبان برای کاهش اشتباهات‌شان در آینده خبر می‌دهد.

دکتر پورعباس معتقد است امنیت ثبت‌نام و اطلاعات داوطلبان با گسترش روش اینترنتی به صورت کامل تضمین می‌شود و تا دو سه سال آینده، دیگر کسی خواهان بازگشت به روش دستی نخواهد بود.

گرچه دکتر محمدی‌اقدم معاون تحقیقات سازمان با کمی احتیاط، ضمن نسبی خواندن امنیت ثبت‌نام اینترنتی می‌گوید: «نمی‌شود مسأله را به صورت صددرصد تضمین کرد؛ چرا که حتی سایت سازمان‌های بزرگی مثل ناسا هم گاهی اوقات هک می‌شود.»

اما در عوض به رفع نواقص کارت‌های ورود به جلسهٔ آزمون سراسری و تسهیل در روند ثبت‌نام با این روش اشاره می‌کند و این مسائل را نهایتا در کاهش استرس داوطلبان مؤثر می‌داند.

● اینترنت بخر، جایزه ببر

سازمان سنجش برای کسانی که با وجود همهٔ این مزایا هنوز در انتخاب ثبت‌نام اینترنتی مردد هستند، امتیازات دیگری را هم در نظر گرفته ‌است.

برخلاف ثبت‌نام‌كنندگان سیستم سنتی که اطلاعاتشان بعد از دو ماه روی سایت سازمان سنجش قرار می‌گیرد، ثبت‌نام‌كنندگان اینترنتی به محض وارد کردن اطلاعات خود می‌توانند آن را در این سایت مشاهده کنند.

ضمن این ‌که در این فرصت دو ماهه تا ثبت‌نام نهایی، امکان ویرایش اطلاعات مربوط به خود را نیز دارند. این داوطلبان دو هفته قبل از برگزاری آزمون از محل توزیع کارت و حوزهٔ امتحانی‌شان مطلع می‌شوند و کارتشان هم زودتر آماده شده و در اختیارشان قرار می‌گیرد. از همه مهم‌تر می‌توانند پاسخ‌نامهٔ خود را هم بعد از امتحان مشاهده کنند و البته با اعتراض‌های الکی و بیخودی وقت سازمان سنجش را نگیرند!

سیداحسان عمادی

---