انجمادتخمدان علمی و عملی است

انجماد بافت تخمدان, تکنیک نسبتا جدیدی است که برای حفظ باروری در زنان جوان مبتلا به سرطان که متحمل شیمی درمانی و پرتو درمانی شده اند, به کار می رود, اما امروزه تحقیقات نشان می دهد این روش برای زنانی که خواهان به تاخیر انداختن بارداری خود هستند نیز مناسب است

انجماد بافت تخمدان، تکنیک نسبتا جدیدی است که برای حفظ باروری در زنان جوان مبتلا به سرطان که متحمل شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی شده‌اند، به کار می‌رود، اما امروزه تحقیقات نشان می‌دهد این روش برای زنانی که خواهان به تاخیر انداختن بارداری خود هستند نیز مناسب است.

حتی چند مرجع علمی آن را تایید کرده‌اند، مثلا دکتر شرمن سیلبر، جراح آمریکایی، در ایالت میسوری که در سال ۱۹۷۰ اعمال جراحی برگشت وازکتومی، پیوند بیضه و چند روش دیگر را ابداع کرد، تا به حال برای ۱۱ بیمار پیوند تخمدان انجام داده است. وی معتقد است با برداشت قطعه‌ای از بافت تخمدان در سنین جوانی و پیوند آن پس از رسیدن به سن یائسگی، شانس زندگی تا ۱۰۰ سالگی حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. به‌طوری که هر ۱۰ سال می‌توان برشی از بافت تخمدانی را پیوند زد. این یعنی ساعت بیولوژیک بدنی مشکل‌ساز نیست و تنها عامل محدود‌کننده در بارداری و صاحب فرزند شدن، وضعیت جسمانی خود مادر است. به عقیده دکتر سیلبر، پیوند‌های انجام شده در ۸ سال گذشته هنوز کارایی لازم را دارند و این نشانگر قوی بودن این تکنیک است. یافته‌های جدید محققان اسپانیایی دانشگاه والنسیا نیز کار دکتر سیلبر را تایید می‌کند. کلینیک باروری دکتر سیلبر در آمریکا برای زنان سالمی که قصد به تاخیر انداختن بارداری خود را دارند، تکنیک انجماد بافت تخمدان را انجام می‌دهد.

البته با نظرات جناب دکتر اقصی در مورد مشکلاتی که بر سر راه انجماد تخمک وجود دارد موافقم. تقریبا یک سوم تخمک‌های نابالغ موجود در بافت تخمدان پس از پیوند از بین می‌روند و این تا حدی نیمه عمر بافت پیوندی را کاهش می‌دهد. فرایند انجماد و ذوب نیز در کاهش تعداد تخمک‌ها موثر هستند، اما روش جدید انجماد شیشه‌ای، این مشکل را حل کرده است.

دانشمندان در سراسر جهان در حال گره‌گشایی از مشکلات این رهیافت جدید هستند. روش جدید انجماد شیشه‌ای، نتایج بسیار موفقی در جلوگیری از تشکیل کریستال‌های یخ داخل تخمک و در نتیجه جلوگیری از اتلاف این تخمک‌ها داشته است.

از این تکنیک در انجماد کل تخمدان نیز استفاده می‌شود.

شاید بزرگ‌ترین مانع در‌ پذیرش این تکنیک، به آگاهی ناکافی افراد جامعه درباره آن مربوط باشد. در حال حاضر متقاضیان این روش در سنین ۳۰ سالگی و اوایل ۴۰ سالگی برای انجماد بافت تخمدان خود اقدام می‌کنند در حالی‌که بهترین زمان برای این اقدام اوایل ۲۰ سالگی است. اضافه می‌کنم امکان بارداری مجدد برای زنانی که بافت تخمدان آنها برداشته شده و دوباره پیوند شده، وجود دارد. مجله وال استریت در صفحه نخست خود در تاریخ ۲۶ آوریل ۲۰۰۷، مطلبی را با عنوان «برای زنان متقاضی به تاخیر انداختن سن بارداری، علم روز گزینه جالبی را پیشنهاد می‌کند» منتشر کرد. در این مقاله آمده است امکان تخمک‌گذاری دوباره و بارداری مجدد در زنانی که بافت تخمدان آنها قبلا منجمد و نگهداری و بعد این بافت به آنها پیوند زده شده، وجود دارد. این روش حتی تاثیر منفی بر روند یائسگی نخواهد‌ داشت و اتفاقا برعکس، تاثیر مثبتی هم دارد. در مقاله دیلی تلگراف که با عنوان «امکان به تاخیر انداختن نامحدود یائسگی با پیوند تخمدان» به چاپ رسید، آمده است: «پیوند مجدد تخمدان پس از ذخیره‌سازی به‌طور موثری باعث به تاخیر انداختن سن یائسگی می‌شود.»

دکتر ابوطالب صارمی

فوق‌تخصص نازایی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

رییس مرکز تحقیقات سلولی صارم