۲۳ آذر ـ ۱۴ دسامبر ـ ترجمه عین مقاله ، تحلیل ، تفسیر و فیچر از جراید خارجی برای انتشار در رسانه های داخلی یک گناه مضاعف است

نور محمد تره كی سردبیر وقت خبرگزاری باختر ( افغانستان ) ۲۳ آذر ۱۳۴۰در تهران در برابر شماری از دبیران خبر و مترجمان اخبار و مقالات خارجی خبرگزاری پارس ( ایرنا ) و سایر نشریات ایران …

نور محمد تره كی سردبیر وقت خبرگزاری باختر ( افغانستان ) ۲۳ آذر ۱۳۴۰در تهران در برابر شماری از دبیران خبر و مترجمان اخبار و مقالات خارجی خبرگزاری پارس ( ایرنا ) و سایر نشریات ایران گفت كه ترجمه عین مقاله ، تفسیر ، تحلیل و فیچر از جراید خارجی برای انتشار یك گناه مضاعف است و نانی كه از این طریق به دست می آید حرام . زیرا كه این عمل همانا القاء كردن عقیده و سیاست دیگران به مردمی است كه به مترجم و دبیر رسانه صادقانه اعتماد كرده و معاش او را تامین می كنند.

با ترجمه كامل یك مقاله خارجی ، نا خودآگاه به دولت مربوط و گروهی كه می خواهند از آن نفع ببرند و زمینه سیاست خود را آماده و راه اجرای آن را هموار سازند كمك و تامین نظر می شود. تره كی كه مدتی را در آمریكا بسربرده بود و ۱۷ سال بعد رئیس دولت افغانستان شد و برای دیدار از ایران وارد تهران شده بود گفت این مطلب را به این لحاظ بیان داشت كه مشاهده كرد رسانه های ایران بیش از هركشور دیگر مطالب نشریات خارجی را عینا ترجمه می كنند و منتشر می شود ، بدون آن كه بدانند پشت هر مقاله و حتی فیچر ( خبر تفصیلی ) چه سیاست و كدام دولت ایستاده است. این سادگی است كه تصور كنیم كه نویسنده مقاله واقعا نظر خودش را مطرح ساخته است و تازه اگر هم چنین باشد ، به ملت دیگر مربوط نیست . نقل هر نظر و نكته در حد دو ـ سه سطر نه تنها عیبی ندارد بلكه ضروری است ، اما نه متن كامل آن كه نمی خواهم بگویم یك خیانت به اعتماد است. به جای ترجمه مقاله ، نظر خودتان را بنویسید و یا این كه از اصحاب نظر داخلی بخواهید كه برایتان مقاله بنویسند. خبر خبرگزاری خارجی هم ضرورت ندارد كه عینا ترجمه شود. باید نخست آن را از فیلتر

( صافی ) عبور دهید و قسمتهای نا آلوده اش را بردارید. وی گفت كه نمی داند چه كسانی و عواملی ترجمه كامل و كلمه به كلمه مطلب خارجی را در كله مترجمان خبر و مقاله در ایران فرو كرده اند كه عادت و روال آنان شده است و خریدار خبر( مردم ) گمراه می شود و كسی هم نیست كه از خریدار خبر و مقاله ( مصرف كننده آن ) دفاع كند.

تره كی سپس به پخش اعلان تجاری از رادیو دولتی ایران اشاره كرد و گفت كه در جای دیگر دنیا ندیده است یك رسانه دولتی ترجمه مقاله خارجی و اعلان تجاری منتشر كند . دولت ها باهدفهای فرهنگی و آموزشی رسانه داری می كنند نه كسب مال و وارد رقابت تجاری با موسسات خصوصی شدن كه در شان دولت نیست . از روزی كه به تهران آمده ام هروقت رادیو را باز كرده ام این اعلان را شنیده ام كه

« روغن نباتی قو طعم كره دارد » . اگر كسی پیدا شود كه ثابت كند طعم كره ندارد و دولت واسطه تبلیغ دروغ یعنی مرتكب كلاهبرداری شده است ، چه خواهد شد؟.

نور محمد تره كی كه یك روزنامه نگار با تجربه بود در۱۳۵۸ در جریان كودتای معاونش حفیظ الله امین كه دولت شوروی وی را عامل «سیا» اعلام كرده بود كشته شد و قتل او باعث ورود نیروهای شوروی به افغانستان گردید.