من در دست رسم

امنیت اجتماعی از جمله مباحثی است که تأمین آن اغلب در حیطه ی وظایف نیروی انتظامی و قوه ی قضائیه تعریف می شود و دستگاه هایی مانند صدا و سیما و آموزش و پرورش وظیفه ی فرهنگ سازی در این مقوله را به عهده دارند

امنیت اجتماعی از جمله مباحثی است که تأمین آن اغلب در حیطه‌ی وظایف نیروی انتظامی و قوه‌ی قضائیه تعریف می‌شود و دستگاه‌هایی مانند صدا و سیما و آموزش و پرورش وظیفه‌ی فرهنگ‌سازی در این مقوله را به عهده دارند.

نیروی انتظامی وظیفه دارد که در جهت تأمین امنیت دختران و رهایی آنان از چنگال مزاحمت‌های خیابانی، تعرضات و هتک حرمت‌ها تلاش کند، مجرمین را دستگیر کرده و تحویل مراکز قضایی دهد. این وظیفه‌ی نیروی انتظامی است که امنیت زنان و دختران را چنان برقرار نماید که دیگر کسی از پیاده‌روی‌های شبانه هراسی نداشته باشد، هنگام سوار شدن به تاکسی دست و دلش نلرزد و عبور از کوچه‌های خلوت برایش حکم کابوس نداشته باشد.

ما عادت کرده‌ایم که هر وقت سخن از امنیت اجتماعی به میان می‌آید، رگبار انتقادات را حواله‌ی نیروی انتظامی و دستگاه قضایی کشور کنیم؛ اما آیا حفظ امنیت تنها در گرو فعالیت نیروی انتظامی است و زنان و دختران جامعه در حفظ امنیت خود هیچ نقشی ندارند؟

در جواب این سؤال باید گفت بدیهی است که بخشی از اقدامات امنیتی از کنترل زنان و دختران به‌طور کلی خارج است، اما آن‌ها می‌توانند با اتخاذ مشی و منشی مناسب، از احتمال تعرضات بکاهند.

با نگاهی اجمالی به جرائم تهدید کننده‌ی زنان و دختران، و براساس یافته‌های مرکز تحقیقات دانشگاه بوفالو، می‌توان دریافت که رفتار زنان یکی از عوامل اصلی مصونیت آن‌ها از این خطرات است. محققان با بررسی رفتار زنانی که مورد سوء قصد و یا تعرض قرار گرفته‌اند به این نکته پی بردند که رفتار خود زنان یکی از مهم‌ترین عوامل ِ در خطر قرار گرفتن آن‌هاست. تحقیقات این مرکز نشان می‌داد که رفت و آمد با غریبه‌ها و خوش‌وبش کردن با آن‌ها، مصرف مواد مخدر و رفتارهای زننده، عواملی هستند که احتمال مورد تجاوز قرار گرفتن زنان و یا خشونت علیه آنان را به شدت افزایش می‌دهد. رئیس این پروژه‌ی تحقیقاتی و از محققان برجسته‌ی دانشگاه بوفالو در این زمینه می‌گوید: «البته این به این معنی نیست که هر زنی را که قربانی خشونت و تجاوز شد، مورد ملامت قرار دهیم و او را کاملا گناه‌کار بدانیم؛ اما یافته‌های ما نشان می‌دهد که رفتارهای زننده، لودگی، بی‌پروایی، رفت‌وآمد با غریبه‌ها و کسانی که آشنایی کاملی با آن‌ها ندارند، از عوامل اصلی بروز چنین جنایاتی است».[۱]

علی‌رغم این که در حال حاضر، متأسفانه، مزاحمت‌های خیابانی و متلک‌پراکنی محدود به طیف خاصی از زنان و دختران نیست؛ اما مشاهدات نشان داده است بانوانی که از لحاظ پوشش و ظاهر، ساده‌تر و محجوب‌تر هستند، کم‌تر مورد تعرض مزاحمان قرار می‌گیرند؛ بسیار کم‌تر از زنان و دختران بدحجاب، ماشینی جلوی پای آنان ترمز می‌زند و کم‌تر چشمی آن‌ها را می‌پاید.

براساس نتایج منتشر شده‌ی یک نظرسنجی، ۵/۵۲ درصد از مردم تهران، اهمیت مسأله‌ی حجاب و پوشش مناسب را در سلامت جامعه،‌ «زیاد» و «خیلی زیاد» دانسته‌اند.[۲]

غیر از معدودی از زنان و دختران که به مزاحمت‌های خیابانی و تعرضات مردان، به چشم تفریح و بعضا وسیله‌ی کسب معاش نگاه می‌کنند، بقیه‌ی زنان و دختران خواهان در امان ماندن از مزاحمت‌ها و تعرضات آنان و حتی نگاه‌های هرزه‌ی مردان هستند. شیوه‌ی پوشش و منش گفتاری دختران، می‌تواند متمایز کننده‌‌ی آنان از دختران دسته‌ی اول باشد؛ چنان‌که در اغلب موارد، ظاهر دختران دسته‌ی اول، خود حاوی این پیام برای مردان سودجو و هرزه است که «من در دسترسم».

بانوان با انتخاب شیوه‌ی مناسب پوشش، می‌توانند کم‌تر توجه مردان مزاحم را به خود جلب کنند و خود را از معدود زنان لاابالی -که به مردان چراغ سبز نشان می‌دهند- جدا کنند و این‌گونه در تأمین امنیت خود نقشی ایفا کنند.

علاوه بر نحوه‌ی پوشش و شیوه‌ی رفتار و منش گفتار، رعایت بعضی از نکات دیگر در حفظ امنیت دختران می‌تواند مفید باشد. یکی از مواردی که برای دختران ممکن است تهدیدکننده و مسئله‌ساز باشد، موضوع انتشار عکس‌ها و فیلم‌های شخصی و خصوصی آنان است که با بعضی تمهیدات می‌توان احتمال خطر در این موضوع را به حداقل رساند.

همه‌ی ما تاکنون خبرهای متنوع و زیادی از سراسر دنیا، درمورد پخش فیلم‌ها و تصاویری که به‌صورت مخفیانه از مجالس زنانه، اتاق‌های پرو و خوابگاه‌های دختران گرفته شده است شنیده‌ایم. این مسأله که درصد بالایی از زنان و دختران جامعه را تهدید می‌کند، نیاز به هوشیاری و دقت بانوان دارد.

این در میان دختران بسیار رایج است که عکس و فیلم‌های شخصی خود را در گوشی موبایل نگهداری می‌کنند؛ اما باید دانست هک کردن گوشی موبایل، امکان دسترسی هکر به فایل‌های موجود در آن را به راحتی فراهم می‌آورد. فایل‌های موجود در گوشی‌های همراه و رایانه‌های شخصی، حتی پس از پاک شدن از روی حافظه، قابلیت برگشت مجدد دارند.

به همین دلیل توصیه شده است در زمانی که رایانه و یا گوشی همراه نیاز به تعمیر پیدا می‌کند، به مراکز معتبر و قابل اعتماد مراجعه شود تا حتی‌الامکان از سوء استفاده‌ی احتمالی از محتویات حافظه، جلوگیری شود. بلوتوث کردن فایل‌های شخصی، انداختن عکس‌های یادگاری در جشن‌ها و عروسی‌ها با دوربین‌های مختلف، از جمله اشتباهات رایجی است که امکان سوء استفاده به افراد سودجو می‌دهد.

رضوان خسروی